آلت‌کوین (altcoin) متشکل از دو بخش Alt (مخفف Alternative) به معنای جایگزین و coin به معنای سکه، اصطلاحی در دنیای کریپتوکارنسی‌ها است. این اصطلاح به تمام ارزهای دیجیتال غیر از بیت‌کوین اشاره دارد. آلتکوینها ارزهای دیجیتال جایگزینی هستند که در پی موفقیت بزرگ بیت‌کوین ساخته شدند. آنها به‌عنوان جایگزین‌های پیشرفته‌تر بیت‌کوین راه‌اندازی شدند و ادعا می‌کنند بر برخی از نقاط ضعف بیت‌کوین غلبه کرده‌اند. امروزه ده‌ها هزار آلت‌کوین در بازار وجود دارد. لایت‌کوین (LTCUSD)، بیت‌کوین کش (BCHUSD)، نِیم‌کوین (Namecoin) و دوج‌کوین Dogecoin (DOGEUSD) نمونه‌های رایج آلتکوینها هستند. اگرچه هرکدام از آلتکوینها طعم سطوح مختلفی از موفقیت را چشیده‌اند. اما هیچ‌کدام نتوانسته‌اند محبوبیتی مشابه بیت‌کوین کسب کنند.
چرا آلتکوینها ساخته می‌شوند؟
اکثر آلتکوینها توسط توسعه‌دهندگانی طراحی و منتشر می‌شوند که دیدگاه یا استفاده‌ی متفاوتی برای توکن‌ها یا ارزهای دیجیتال خود در نظر دارند. گرچه «بلاکچین» در اکثر آلتکوینها، یک شاخه (fork) از بلاکچین اصلی بیت‌کوین یا اتریوم هستند. اما تفاوت‌هایی در ساختارشان دارند که دیگر با بلاکچین اصلی سازگار نیستند. اکثر آلتکوینها در بلاک‌چینشان، از مکانیسم‌های اجماع متفاوتی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و بازکردن بلاک‌های جدید استفاده می‌کنند یا با ارائه‌ی قابلیت‌ها یا اهداف جدید یا اضافی، از بیت‌کوین و اتریوم متمایز می‌شوند.
معروف‌ترین آلتکوینها
هریک از آلتکوینها بسته به نیاز و هدفشان تلاش می‌کنند محدودیت‌های ارز دیجیتال و بلاک‌چینی که از آن جدا شده یا با آن رقابت می‌کنند را بهبود بخشند. اولین آلت کوین «لایت‌کوین» (Litecoin) بود که از بلاکچین بیت‌کوین در سال ۲۰۱۱ مشتق (fork) شد. لایت‌کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) متفاوتی نسبت به بیت‌کوین استفاده می‌کند که Scrypt نامیده می‌شود و از مکانیسم اجماع SHA-256 PoW بیت‌کوین، انرژی کمتری مصرف کرده و سریع‌تر است.
اتر (Ether) آلت‌کوین دیگری است که برای پشتیبانی از شبکه‌ی Ethereum، بزرگ‌ترین ماشین مجازی ارتقاپذیر مبتنی بر بلاکچین طراحی شده است. بلاکچین اتریوم که از بلاکچین بیت‌کوین مشتق (fork) نشده بود. رمزارز اختصاصی اتر (با نماد ETH) را برای پرداخت به مشارکت‌کنندگان شبکه، به‌عنوان کارمزد اعتبارسنجی تراکنش‌هایی که کامپیوترهایشان انجام می‌دهند، ارائه نمود.
انواع مختلف آلتکوینها
آلتکوینها بر اساس هدفی که برای آن طراحی شده‌اند ویژگی‌ها و دسته‌بندی‌های گوناگونی دارند. برخی از این دسته‌بندی‌ها را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم:
۱-رسید پرداخت (Payment Token)
همان‌طور که از نام آن پیداست، توکن (رسید) های پرداخت به‌عنوان یک ارز برای تبادل ارزش بین طرفین یک معامله طراحی شده‌اند. بیت‌کوین نمونه‌ی بارز یک توکن پرداخت است.
۲-استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins)
استفاده از ارزهای دیجیتال و تجارت با آنها از ابتدای عرضه‌شان، همیشه با ویژگی نوسان آنها روبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو بوده است. برای جبران این نقص، استیبل‌کوین‌ها باهدف کاهش این نوسانات از طریق پیوند دادن ارزش خود به سبدی از کالاهای ارزشمند، مانند ارزهای فیات، فلزات گران‌بها، یا سایر ارزهای دیجیتال به‌عنوان پشتوانه اختراع شدند. این سبد به‌عنوان ذخیره‌ای برای بازخرید توکن‌های (رسیدهای) دارندگان با قیمتی پایدار عمل می‌کند. بدین ترتیب نوسانات قیمت برای استیبل‌کوین‌ها از محدوده‌ی باریکی فراتر نمی‌رود. برای مطالعه‌ی جامع درباره‌ی این نوع آلت‌کوین‌های باثبات می‌توانید مقاله‌ی «استیبل‌کوین چیست؟» را مطالعه فرمایید. تتر (USDT) و یو‌اِس‌دی کوین (USDC) از مشهورترین انواع رمزارزهای باثبات یا همان استیبل‌کوین‌ها هستند که قیمتی پایدار، تراکنش‌هایی سریع‌تر و کارمزدهای کمتری نسبت به بیت‌کوین دارند.
۳-توکن‌های سهامی (Security Tokens)
این نوع آلتکوینها در حقیقت دارایی‌های توکن شده‌ای هستند که در بازارهای سهام خریدوفروش می‌شوند. توکن‌سازی (Tokenization) انتقال ارزش یک دارایی به یک توکن است که سپس از طریق عرضه در بازار سهام در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و هر فرد می‌تواند بخشی از کل ارزش آن دارایی را در قالب تعدادی از این توکن‌ها خریدوفروش کند. هر دارایی ارزشمندی مانند املاک و مستغلات، آثار هنری یا سهام یک شرکت را می‌توان با روش توکن‌سازی به موضوعی برای سرمایه‌گذاری تبدیل و به بازار سهام عرضه کرد. اما برای این کار، آن دارایی باید تحت قوانین خاصی ایمن‌سازی و به‌درستی نگهداری شود تا ارزش آن حفظ گردد.
در غیر این صورت، توکن‌های سهامی بی‌ارزش خواهند بود. زیرا هیچ دارایی ارزشمندی را نمایندگی نمی‌کنند. به همین منظور این نوع توکن‌ها باید توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار تنظیم شوند و تحت قوانین اوراق بهادار طراحی و مبادله شوند. نمونه‌ای از این نوع توکن سهامی در سال ۲۰۲۱ بود که شرکت Exodus با موفقیت، ۷۵ میلیون دلار سهام عادی خود را تحت نظارت کمیسیون بورس و اوراق بهادار به توکن Reg A+ تبدیل و در بلاکچین Algorand برای فروش عرضه کرد. این یک رویداد تاریخی در ایالات متحده محسوب می‌شد. زیرا این اولین شرکتی بود که سهام خود را در قالب اوراق بهادار دیجیتالی ارائه کرد.
۴-توکن‌های خدماتی (Utility Tokens)
توکن‌های یوتیلیتی (خدماتی) نه به‌عنوان پول یا سهام یا هر اوراق بهادار دیگر، بلکه به‌عنوان کوپن یا بلیتی برای دریافت برخی خدمات در یک شبکه استفاده می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، ممکن است از آنها برای خرید یک سرویس، پرداخت هزینه‌های یک شبکه یا رسید دریافت یک جایزه استفاده شود. مثلاً Filecoin نمونه‌ای از این توکن‌های خدماتی است که برای خرید فضای ذخیره‌سازی در شبکه و دریافت خدمات ایمن‌سازی اطلاعات، استفاده می‌شود. اتر (ETH) نیز یک توکن خدماتی است که طراحی شده تا در بلاکچین اتریوم برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها استفاده شود. توکن‌های Utility را هم می‌توان مانند سایر آلتکوینها در صرافی‌های ارزهای دیجیتال خریداری و نگهداری کرد. اما قرار است از آنها در شبکه‌ی بلاکچین بیشتر برای حفظ عملکرد و نه به‌عنوان ارز استفاده شود.
۵-توکن‌های نظارتی
توکن‌های نظارتی به دارندگان حقوق خاصی در یک بلاکچین اجازه می‌دهد برای رأی دادن به موضوع تحت رأی‌گیری، مثلاً تغییراتی در پروتکل‌ها یا نظر دادن در تصمیمات یک سازمان غیرمتمرکز مستقل، از توکن خود استفاده کنند. ازآنجایی‌که این توکن‌ها عموماً بومی یک بلاکچین خصوصی هستند و فقط برای اهداف همان بلاکچین استفاده می‌شوند. توکن‌هایی بسیار کاربردی‌اند اما به دلیل کاربرد اختصاصی‌شان به‌عنوان یک نوع جداگانه پذیرفته شده‌اند.
مزایا و معایب آلتکوینها
همان‌طور که گفتیم آلتکوینها دامنه‌ی بسیار گسترده‌ای را شامل می‌شوند. فلسفه‌ی ایجاد آلتکوینها هم پاسخگویی به نیازهایی از کاربران جامعه‌ی کریپتو است که بیت‌کوین نتوانسته به نیازهای آنها پاسخ دهد. اما هر نوعی از رمزارزهای جایگزین، در پی هدف خاصی که برای آن ایجاد شده‌اند شامل برخی مزایا و معایب خواهند بود. برخی از این مزایا و معایب کلی عبارت‌اند از:
بیت‌کوین چگونه استخراج می‌شود؟
پیش‌بینی آینده‌ی آلتکوینها
با وضعیت فعلی که هزاران آلت‌کوین وجود دارد. بعید است همگی در یک ارز دیجیتال واحد تجمیع شوند. بلکه بیشتر این احتمال وجود دارد که اکثریت هزاران آلت‌کوین لیست شده در بازارهای ارز دیجیتال از بین بروند. پیش‌بینی بر این است که بازار آلتکوینها احتمالاً حول مجموعه‌ای از آلت‌کوین‌های معروف‌تر ادغام خواهد شد. آنهایی که دارای کاربردی وسیع‌تر، موارد استفاده‌ی بیشتر و هدف بلاکچین محکم‌تری هستند.
اگر به دنبال تنوع در بازار ارزهای دیجیتال هستید. آلتکوینها می‌توانند جایگزینی ارزان‌تر از بیت‌کوین باشند. بااین‌حال، ارزهای دیجیتال همچنان در تلاش برای بازکردن جایگاه خود در اقتصاد جهانی هستند. اما بازار ارزهای دیجیتال، صرف‌نظر از نوع رمزارز، هنوز جوان و پرنوسان است. بنابراین بهتر است بااحتیاط به همه ارزهای دیجیتال نزدیک شوید.
بهترین آلت کوین برای سرمایه‌گذاری چیست؟
بهترین آلت‌کوین برای سرمایه‌گذاری به شرایط بازار، وضعیت مالی، اهداف و میزان ریسک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پذیری شما بستگی دارد. برای رسیدن به یک اجماع از تمام این آیتم‌ها، بهتر است با یک مشاور مالی که در ارزهای دیجیتال دانش کافی دارد. مشورت کنید تا به شما در امر تصمیم‌گیری در باره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اینکه کدام یک برای شما بهترین انتخاب است کمک کنید. در این زمینه هرگز به پیروی از دیگران اکتفا نکنید. آنچه بازار نشان می‌دهد این است که سه آلت‌کوین اتریوم، کوین دلار امریکا (USD Coin) و تتر (USDT) از همه محبوب‌ترند. البته جایگاه هر سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی آنها پس از بیت‌کوین است.
سخن پایانی
شاید این بزرگ‌ترین سؤال درباره‌ی آلتکوینها میزان امن بودن آنها باشد. از لحاظ امنیت شبکه، آلتکوینها هم مانند بیت‌کوین امن هستند و همان پروتکل‌های اصلی بلاکچین بیت‌کوین، بر آلتکوینها هم دلالت دارد. اما پیش‌بینی ارزش آتی آلتکوینها غیرممکن است: زیرا ارزش آنها بستگی زیادی به عرضه و تقاضا دارد، البته غیر از استیبل‌کوین‌ها که اساساً مناسب سرمایه‌گذاری و کسب سود نیستند. چون قیمت آنها نوسانی ندارد. درکل اگر بلاک‌چینی که آلت‌کوینی برای آن طراحی شده، به استفاده و توسعه ادامه دهد، آلت‌کوین آن نیز به وجود خود ادامه خواهد داد. درهرصورت سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال همچنان زمینه‌ای پرریسک و تا حدی ناشناخته است. بنابراین حتی در صورت جذابیت بالا و سوددهی چشمگیر و سریع برخی رمزارزها، باید تنها بخشی از پورتفوی خود را به آنها اختصاص دهید.
