همان‌طور که مردم برای اندازه‌گیری پول و پرداخت‌هایی باارزش کمتر از یک دلار از سِنت استفاده می‌کنند که ارزش آن یک درصد از یک دلار است، با رواج استفاده از بیت‌کوین در معاملات بزرگ و کوچک و پرداخت‌های آنلاین، برای پرداخت‌هایی باارزش کمتر از یک بیت‌کوین، نیاز به ایجاد واحدی کوچک‌تر از این ارز دیجیتال به وجود آمد. با این هدف، ساتوشی باارزش یک صدمیلیونی‌ام یک بیت‌کوین کامل، در سال ۲۰۱۴ به بازار عرضه شد. این ارز دیجیتال همان بیت‌کوین فقط در واحدی کوچک‌تر است و از الگوریتم هش SHA-256 مشابه BTC استفاده می‌کند.
فلسفه‌ی پیدایش ساتوشی
ساتوشی یکی از کوچک‌ترین پول‌خردهای ارز دیجیتال بیت‌کوین است. این عنوان از نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، خالق بیت‌کوین گرفته‌شده است. با افزایش تصاعدی ارزش بیت‌کوین طی سال‌های اخیر، شبکه‌ی بیت‌کوین برای تراکنش‌های کوچک‌تر با ارزش‌های کمتر از یک بیت کامل، چندین واحد ارز دیجیتال که نماینده‌ی کسری از ارزش یک بیت‌کوین باشد، ارائه نمود. واحدهای کوچک ارز دیجیتال انجام تراکنش‌های بیت‌کوین را آسان‌تر می‌کنند و درعین‌حال برای عموم مردم نیز ملموس‌تر هستند.
فرض کنید شخصی بخواهد مبلغ یک پیتزا را از طریق موجودی بیت‌کوین خود، پرداخت کند. برای این کار استفاده از ساتوشی برای محاسبه مقدار آن آسان‌تر خواهد بود. با فرض اینکه ارزش پیتزا ۱۰ دلار و ۱ بیت‌کوین ۱۷۰۰۰ دلار باشد، فروشنده‌ی پیتزا از مشتری می‌خواهد ۰٫۰۰۰۰۵۸ بیت‌کوین یا ۵۸۸۲۳ سات بپردازد.
کاربردهای ساتوشی به‌جای بیت‌کوین
همان‌طور که گفتیم ساتوشی که هر صد میلیون عدد از آن معادل یک بیت‌کوین است، در ریز تراکنش‌های بیت‌کوین، پرداخت کارمزدهای شبکه، پرداخت پاداش ماینرها و مبادلات روزانه استفاده می‌گردد. علاوه‌برآن سرمایه‌گذاران بالقوه‌ی بیت‌کوین به‌جای اینکه مجبور باشند در ۱ بیت‌کوین کامل سرمایه‌گذاری کنند، به کمک ساتوشی می‌توانند واحدهای خردتری از بیت‌کوین مثلاً به ارزش ۱ دلار بخرند. بدین ترتیب امروزه وقتی افراد به «خرید بیت‌کوین» اشاره می‌کنند، شاید منظورشان خرید بخشی از بیت‌کوین یا واحدهای sats باشد.
از دیگر کاربردهای ساتوشی، تشویق کاربران به خرید از فروشگاه‌ها و بازگرداندن درصدی از مبلغ خریدشان به‌عنوان جایزه در قالب ساتوشی است. برخی فروشگاه‌ها و درگاه‌های پرداخت، در کمپین‌های فروش ویژه‌ی خود، کارت هدیه‌ی کریپتو برای مشتریانشان در نظر می‌گیرند.
ساتوشی که بود؟
عنوان ساتوشی برگرفته از نام مستعار ساتوشی ناکاموتو، شخص (گروه) ناشناسی است که در سال ۲۰۰۸ کاغذسفید (white paper) بیت‌کوین را منتشر کرد و موجب توسعه‌ی بیت‌کوین و محبوبیت کریپتوکارنسی‌ها گردید. وایت پیپرِ «Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System» یک شبکه همتا به همتا را به‌عنوان راه‌حلی برای رفع معضل تراکنش‌های ناموفق یا خرج دوباره (double-spending) – که پیش‌تر در موضوع تراکنش‌های دیجیتالی وجود داشت – ارائه نمود. در ادامه بیشتر درباره‌ی این مشکل توضیح می‌دهیم.
پدیده‌ی خرج‌کردن دوباره (double-spending) و راه‌حل آن
همان‌طور که می‌دانیم یک اسکناس یا سکه‌ی فیزیکی فقط می‌تواند در یک مکان وجود داشته باشد؛ بنابراین نمی‌توان از آن برای دو تراکنش استفاده کرد. هم‌زمان که یک نفر یک پول فیزیکی را دریافت می‌کند، دیگری آن را از دست می‌دهد. در مقابل، رمزارزها رسید مالکیت دارایی‌های دیجیتالی هستند که اطلاعات آن در یک پایگاه‌داده ثبت‌شده است. حال اگر تمهیدات پیشگیرانه‌ای وجود نداشته باشد، یک کاربر می‌تواند مالکیت این دارایی دیجیتالی را بیش از یک‌بار به دیگران انتقال دهد؛ زیرا این‌گونه از دارایی بُعد فیزیکی و محدودی ندارد. به این مشکل، خرج‌کردن دوباره یا چندباره می‌گویند. به بیان ساده‌تر پدیده‌ی دوباره خرج‌کردن یعنی می‌توانید یک پول دیجیتالی را که در ازای دریافت کالا یا خدمات به فردی واگذار کرده‌اید، دوباره در معامله‌ی دیگری استفاده کنید.
اما با ورود تکنولوژی بلاک‌چین و رمزارز بیت‌کوین، با استفاده از سیستم همتا به همتا و تأیید تراکنش‌ها با مکانیزم اجماع به‌صورت غیرمتمرکز، مشکل انتقال هم‌زمان مالکیت یک ارز دیجیتال یا هر نوع دارایی دیجیتالی دیگری به دو فرد مختلف و امکان دو (چند) بار خرج‌کردن آن حل شد تا هیچ کاربری نتواند یک دارایی (رمزارز) را پس از انتقال مالکیت، دوباره خرج کند. به زبان ساده‌تر در سیستم بلاک‌چین به‌محض خرج‌کردن یک دارایی یا بخشی از یک بیت‌کوین، رمزهای عمومی و اختصاصی آن دارایی تغییر خواهد کرد و ازآنجاکه مالک جدیدی در سیستم برای آن تعریف‌شده، دسترسی مالک قبلی به آن دارایی ناممکن می‌گردد.
نحوه‌ی به‌دست‌آوردن ساتوشی
لازم به ذکر است برنامه‌هایی همچون Satoshi Maker، کلاهبرداری و جعلی هستند، زیرا ساتوشی قابل‌استخراج یا تولید نیست و مثل بیت‌کوین از طریق ماینینگ حاصل نمی‌گردد. در ادامه روش به‌دست‌آوردن ساتوشی را توضیح خواهیم داد.
چطور ساتوشی بخریم؟
همانند بیت‌کوین، ساتوشی را می‌توان به ارزهای دیگر و ارزهای دیگر را به ساتوشی تبدیل نمود. صرافی‌های ارزهای دیجیتال به شما این امکان را می‌دهند که بین ارزهای فیات (واحدهای پول رسمی بانکی) مثل پوند و دلار و ارزهای دیجیتال، تبادل انجام دهید. به‌طورکلی، روند خرید ارزهای دیجیتال شامل واریز دلار، پوند یا سایر ارزهای فیات به‌حساب یکی از صرافی‌های آنلاین است که لازم است ابتدا در آن‌ها یک حساب کاربری داشته باشید. حال با درخواست تبدیل بخش دلخواهی از موجودی حساب خود به ساتوشی یا بیت‌کوین به قیمت روز، به‌علاوه‌ی پرداخت کارمزد، آن را در حساب خود خواهید داشت. ازاین‌پس می‌توانید از این موجودی در تجارت آنلاین و فروشگاه‌هایی که آن‌ها را به‌عنوان یک روش پرداخت می‌پذیرند، استفاده نمایید. البته همه‌ی فروشگاه‌های آنلاین، ارزهای دیجیتال را به‌عنوان روشی برای پرداخت نمی‌پذیرند.
قیمت ساتوشی
ارزش ساتوشی (به‌اختصار sat) به‌تبع ارزش بازار بیت‌کوین تغییر می‌کند. ازآنجاکه یک ساتوشی برابر با یک‌صد میلیونیم (۰٫۰۰۰۰۰۰۰۱) بیت‌کوین است، برای رسیدن به نرخ ساتوشی به دلار آمریکا، قیمت حال حاضر بیت‌کوین به دلار را بر صد میلیون تقسیم کنید تا نرخ هر ساتوشی به دست آید. اکنون می‌توانید محاسبه کنید با موجودی دلاری حساب خود چند عدد ساتوشی می‌توانید بخرید. به‌عنوان‌مثال، در ۱۲ فوریه ۲۰۲۳، قیمت بیت‌کوین در بازار ۲۱۹۷۰٫۷۰ دلار بوده است. بنابراین در این زمان، یک ساتوشی ۰٫۰۰۰۲۱۹۷۰۷ دلار ارزش داشته است.
واحدهای خرد بیت‌کوین
واحدهای مختلف اندازه‌گیری بیت‌کوین برای افزایش پذیرش جریان اصلی صنعت کریپتو ضروری هستند. برای سطوح گوناگون معاملات، سطوح مختلف اندازه‌گیری ارز دیجیتال نیز ضروری است. اگر واحدهای اندازه‌گیری بر اساس نیازهای موجود طبقه‌بندی گردند، ارزهای دیجیتال می‌توانند به روش مفیدی برای پرداخت هزینه‌های روزانه تبدیل شوند.
همان‌طور که گفتیم یکی از کوچک‌ترین واحدهای بیت‌کوین ساتوشی است که یک صدمیلیونی‌ام آن است. اما واحدهای بزرگ‌تر از ساتوشی نیز وجود دارند که کسرهای بزرگ‌تری از بیت‌کوین هستند. این واحدها عبارت‌اند از:
Millibitcoin (mBTC) = 100,000 satoshi میلی بیت‌کوین معادل یک هزارم بیت‌کوین یا صدهزار ساتوشی
Microbitcoin (µBTC) = 100 satoshi میکروبیت کوین (با تلفظ «یو – بیت») معادل یک میلیونیم بیت‌کوین یا صد ساتوشی
اما به نظر شما واحدی کوچک‌تر از ساتوشی هم وجود دارد؟ بله میلی ساتوشی! این کوچک‌ترین واحد بیت‌کوین است. واحد میلی ساتوشی (msat) فقط در شبکه لایتنینگ استفاده می‌شود. یک میلی ساتوشی معادل ۰٫۰۰۱ ساتوشی (یک هزارم سات) یا ۰٫۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۱ (یک صد میلیاردم بیت‌کوین) است.
سخن پایانی درباره‌ی ساتوشی
همان‌طور که گفتیم ساتوشی برای پیشگیری از خردکردن یک بیت‌کوین کامل برای انجام تراکنش‌های خردتری که به کمتر از یک بیت‌کوین نیاز دارد، همچنین برای تسهیل خوانش اعدادی که کسری از یک بیت‌کوین هستند، ابداع شد. اما در ذخیره‌سازی و سرمایه‌گذاری باید به نوسانات شدید این ارز دیجیتال هم دقت داشت؛ زیرا ارزش آن تابع قیمت بیت‌کوین است.
سرمایه‌گذاران بیت‌کوین نیز امروزه قادرند با سرمایه‌های اندک و حتی با پول‌خردهای مانده در حساب، مالک بخش کوچکی از بیت‌کوین گردند. بدین ترتیب از بیت‌کوین در معاملات بزرگ و از ساتوشی برای خرید و معاملات خرد استفاده می‌شود. هر دو به‌راحتی در صرافی‌های ارزهای دیجیتال قابل خریدوفروش، تبدیل به دلار و دیگر ارزهای فیات یا دیگر ارزهای دیجیتال هستند.
