توکن رمزنگاری، نام دیگر «ارز رمزنگاری»، «دارایی دیجیتال» یا «دارایی رمزنگاری» است. از توکن برای اهداف مختلفی از جمله اعطای دسترسی به کالاها یا خدمات خاص، نمایندگی سهام در یک پروژه یا به‌عنوان ابزاری برای بالا بردن انگیزه‌ی کاربرانی که در یک اکوسیستم خاص مشارکت میکنند، استفاده می‌شود.
مقدمه
شاید درک مفهوم توکن برای افرادی که تازه وارد دنیای ارزهای رمزنگاری شده‌اند تا حدودی مبهم باشد، چرا که تقریباً سه معنای متفاوت اما نزدیک به‌هم برای آن وجود داردکه هرکدام از این تعریف‌ها یک بُعد خاص از مفهوم توکن را در بر می‌گیرد. با افزایش سرسام‌آور قیمت بسیاری از ارزهای دیجیتال، افراد بسیاری به سرمایه‌گذاری روی توکن علاقه‌مند شده‌انداز سوی دیگر، همانند سایر بازارهای مالی، بازار رمزارزها نیز مفاهیم و اصطلاحات مخصوص به خود را دارد. یکی از پرکاربردترین مفاهیم این حوزه، عبارت توکن است. توکن برای اشاره به بسیاری از ارزهای دیجیتال بازار استفاده می‌شود اما این به معنی معادل بودن آن با رمزارز نیست. تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا همه‌چیز را در خصوص توکن بدانید.
۳ تعریف متفاوت از توکن
حالا در ادامه، برای شما توضیح می‌دهیم که منظورمان از سه معنای متفاوت برای این دارایی دیجیتال چیست؟
• از نظر فنی، توکن دارایی است که نشان دهنده مالکیت یا ارزش در یک سیستم غیرمتمرکز است. از این نظر هیچ تفاوتی با «ارز رمزنگاری»، «دارایی دیجیتال» یا «دارایی رمزنگاری» ندارد.
• توکن می‌تواند به معنای هر دارایی رمزنگاری دیگری غیر از بیت کوین و تا حدی اتریوم باشد. این تعریف مشابه آلت‌کوین “altcoin” است که به آن «سکه جایگزین» نیز گفته می‌شود.
• شاید متداول‌ترین معنای توکن در صنعت کریپتوکارنسی، یک دارایی رمزنگاری شده و توکن غیر بومی یک بلاک‌چین باشد. به عنوان مثال، اتریوم (ETH) توکن بومی بلاک‌چین اتریوم است. هر دارایی رمزنگاری دیگری که در بلاک چین اتریوم وجود دارد توکن است.
انواع توکن کدام است؟
توکن‌ها را می‌توان در چند دسته کلی طبقه‌بندی کرد. همانطور که بازارکریپتو در حال تکامل است، می توان گفت که استفاده‌های نوآورانه‌ای در خصوص انواع توکن به‌وجود خواهد آمد که شاید هنوز کسی از آن خبر نداشته باشد. در این بخش از مقاله آکادمی دانایان، به چند کاربرد رایج توکن‌ها اشاره شده است:
• توکن های سودمند: این توکن‌ها دسترسی به محصولات یا خدمات را در یک پلتفرم خاص بلاک‌چین یا برنامه غیرمتمرکز (DApp) فراهم می‌کند. به عنوان مثال، کاربران ممکن است برای دسترسی به فضای ذخیره‌سازی در یک پلتفرم ذخیره سازی ابری غیرمتمرکز یا برای شرکت در خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) نیاز به دریافت توکن‌های ابزار داشته باشند.
• نشانه‌های امنیتی: این نشانه‌های مالکیت یک دارایی اساسی، مانند سهام یک شرکت، املاک و مستغلات، یا سایر اشکال سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهند. توکن‌های امنیتی تابع الزامات نظارتی هستند و می‌توانند به سرمایه‌گذاران حق سود سهام، رای دادن یا مشارکت در سود بدهند.
• توکن‌های حاکمیتی: آن‌ها(حاکمیت) به دارندگان اجازه می‌دهندکه در فرایندهای تصمیم‌گیری برای یک پروژه یا پلتفرم خاص شرکت کنند. دارندگان توکن حاکمیتی می‌توانند جنبه‌های مختلف پروژه مانند ارتقای پروتکل یا تغییر در ساختار هزینه‌ی پلتفرم را پیشنهاد داده و آن را مورد بحث و بررسی قرار دهند.
• توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT): بر خلاف سایر توکن‌ها، NFTها منحصر به فرد و غیر قابل تقسیم هستند. هر NFT یک دارایی دیجیتال منحصر به فرد مانند آثار هنری، کلکسیونی یا املاک مجازی را نشان می‌دهد. NFTها به دلیل توانایی آن‌ها در ارائه اثبات مالکیت و منشأ دارایی‌های دیجیتال محبوبیت پیدا کرده است.
مطلب پیشنهادی: رمزارز چیست؟
موارد استفاده از توکن
توکن‌های رمزنگاری دنیایی از امکانات را در بخش‌های مختلف ایجاد کرده و تنها محدود به موارد زیر نیستند:
• امورمالی: توکن‌ها را می توان برای ایجاد سیستم های مالی غیرمتمرکز، مانند پلتفرم‌های وام‌دهی، خدمات بیمه، یا راه حل‌های مدیریت دارایی استفاده کرد. این پلتفرم‌ها می‌توانند کارایی، شفافیت و دسترسی را در مقایسه با خدمات مالی سنتی افزایش دهند.
• مدیریت زنجیره تامین: از توکن‌های رمزنگاری می‌توان برای ردیابی و تایید منشأ و اصالت کالا در زنجیره تامین، تضمین شفافیت و کاهش خطر خرید محصولات تقلبی استفاده کرد.
نکته: دراین‌باره که چگونه می‌توان با کمک توکن از خرید محصولاتی مثلا NFT جلوگیری کرد به این‌صورت است که با انتشار و ترید هرچه بیشتر ان اف تی‌ها، مشاهده الگوهای رفتاری و مالی با استفاده از داده‌ها، بازخورد جامعه و تجربه راحت‌تر می‌شود. بر اساس این اطلاعات، اکثر خریداران مهارت تشخیص منطقی ارزش NFT ها را ندارند و ارزیابی خودشان را بر اساس حدس و گمان انجام می‌دهند. برای فروشندگان هم همین امر صادق است؛ این افراد هم برای تعیین ارزش اثر هنری‌شان با دشواری‌هایی روبرو هستند.
• رای‌گیری: توکن های رمزنگاری می توانند سیستم های رای گیری ایمن، شفاف و غیرمتمرکز را برای سازمان‌ها، جوامع یا حتی کل کشورها فعال کنند.
• سرگرمی: به‌ویژه NFTها راه‌های جدیدی را برای سازندگان و مجموعه داران در دنیای هنر، موسیقی و بازی، ایجاد کرده است. NFTها به هنرمندان اجازه می‌دهند آثار خود را مستقیماً بفروشند و کسب درآمد کنند، در حالی که کلکسیونرها می‌توانند دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد را به‌طور امن ذخیره کرده، به نمایش گذاشته و تجارت کنند.
مطلب پیشنهادی: NFT چیست؟
تفاوت بین ارز دیجیتال و توکن چیست؟
در حالیکه هیچ تفاوت فنی بین ارز دیجیتال و توکن وجود ندارد اما این قصه در صنعت کریپتو فرق می‌کند. ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین، معمولاً دارایی هایی هستند که بیشتر به عنوان ابزاری شبیه پول عمل میکنند. به این مفهوم که وسیله مبادله یا ذخیره ارزش هستند. توکن‌ها را می‌توان مانند پول استفاده کرد، اما معمولاً دارای عملکردهای اضافی مانند حقوق حاکمیتی (UNI) یا ارزش هنری (NFT) هستند.
آیا بیت کوین یک توکن است؟
پاسخ این پرسش هم بله است و هم خیر. از نظر فنی یک بیت کوین (BTC) یک توکن است؛ یک دارایی دیجیتال که مالکیت ارزش آن دارایی را در یک سیستم غیرمتمرکز نشان می‌دهد. با این حال، توکن‌ها در صنعت کریپتو اغلب به معنای هر دارایی رمزنگاری غیر از بیت‌کوین و تا حدی اتریوم هستند. توکن‌ها معمولاً به غیر از ویژگی‌های شبه پول، کاربردهای دیگری نیز دارند.
توکن‌های با ارزش ثابت
«استیبل‌کوین‌ها» یا توکن‌های با ارزش ثابت (stablecoin) نوع دیگری از توکن‌ها هستند که ارزش آن‌ها همواره ثابت و برابر با پشتوانه مالی آن است. پشتوانه مالی این توکن‌ها شامل دارایی‌های مختلفی است:
• ارزهای فیات رایج مانند دلار و یورو
• دارایی‌های فیزیکی با ارزش مثل طلا
• پشتوانه ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین و اتریوم
مطلب پیشنهادی: استیبل کوین چیست؟
توکن‌های با عرضه متغیر
یکی از پاسخ‌هایی که به‌تازگی برای انواع توکن چیست ارائه شده در ارتباط با تعداد کل توکن‌های عرضه شده است. هنگام ساخت توکن‌ها، تعداد کل توکن‌های آن می‌تواند مشخص یا نامشخص باشد. به عنوان مثال، بیت‌کوین تعداد کل سکه‌های خود را ۲۱ میلیون سکه عنوان کرده در حالی که اتریوم سقفی برای تعداد سکه‌های خود مشخص نکرده است.
جمع‌بندی
توکن‌ها در حالت کلی به دارایی‌های رمزنگاری شده می‌گویند که از امکانات بلاک‌چین استفاده میکنند و برای ذخیره و انتقال ارزش به کار می‌روند. در حالت کلی همه ارزهای دیجیتال را می‌توان با عنوان توکن به معنی نوعی دارایی رمزنگاری دارای ارزش معرفی کرد. اما در اصل توکن ارز دیجیتالی است که بلاک چین مخصوص خود را ندارد و از پلتفرم سایر بلاک چین‌ها استفاده می‌کند. در این مقاله از آکادمی دانایان تلاش کردیم به پرسش توکن چیست و چه کاربردهایی دارد پاسخ دهیم. در این مقاله دریافتیم که کاربرد استفاده از توکن در موارد مختلف بسیار چشمگیر است. همانطور که اشاره شد؛ از امور مالی گرفته تا استفاده در NFTها می‌توان روی توکن حساب کرد.
با بلاک‌چین بیشتر آشنا شوید.
