وقتی صحبت از ارزهای دیجیتال به میان می‌آید، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سرمایه‌گذاران گرفتار نشدن در هیاهو و تبلیغات است. ارزهای دیجیتال به‌سرعت موردتوجه قرار گرفته و در پرتفوی بسیاری از سرمایه‌گذاران عمده و خرد وارد شدند. درعین‌حال، تحلیلگران همچنان به سرمایه‌گذاران در مورد ماهیت بی‌ثبات و غیرقابل‌پیش‌بینی ارزهای دیجیتال، همچنین ارزهای بی‌اصالت و جعلی یا کم‌ارزش (شت‌کوین‌ها) هشدار می‌دهند. اگر تصمیم به سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال گرفته‌اید، مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، مهم است تحقیقات خود را با جزئیات کامل کنید و صرفاً به دلیل اقبال عمومی و به تقلید از شنیده‌ها و تبلیغات به سراغ آنها نروید.
با وجود صدها سکه و توکن مختلف در وادی ارزهای دیجیتال، یکی از مهم‌ترین ابزارهای تشخیص اصالت و هدف ایجاد یک رمزارز، مطالعهی اساسنامه (white papaer) آن است. در ادامه آنچه را که لازم است پیش از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال درباره‌ی وایت پیپر آن بدانید بررسی خواهیم کرد.
کاغذ سفید (white paper) چیست؟
کاغذ سفید یا white paper در معنای عام نوعی گزارش (معتبر) یا راهنما برای کمک به مخاطب است که برای درک بهتر مسئله، حل یک مشکل یا اتخاذ یک تصمیم تدوین می‌شود. این سند از نوع پایان باز است یعنی می‌تواند تغییر کند یا ادامه یابد. حقایق ارائه شده در کاغذهای سفید، اغلب توسط تحقیقات و آمار به‌دست‌آمده از منابع معتبر پشتیبانی می‌شود و می‌تواند شامل نمودارها، جدول‌ها و سایر روش‌های تجسم داده‌ها باشد.
وایت پیپر در ارزهای دیجیتال
در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال، وایت پیپر حاوی تمام آن چیزی است که توسعه‌دهندگان پروژه برای کار خود به مخاطب گزارش می‌دهند. ازجمله نمای کلی (اهداف) پروژه، زمان‌بندی‌های پروژه از زمان انتشار عمومی و جذب سرمایه تا بازه‌ی زمانی پیش‌بینی‌شده برای فعالیت رمزارز تولیدشده، مشخصات فنی پروژه، مشخصات تولیدکنندگان، رزومه‌ی فعالیت‌های پیشین و تخصص‌های هرکدام و … از مواردی هستند که در وایت پیپر گزارش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. در حقیقت وایت پیپر فرصتی است که تیم توسعه‌دهنده به سؤالات چه کسی، چه چیزی، چه زمانی و چرایی پروژه‌ی خود به مخاطب پاسخ دهد و مشتری بالقوه را به انتخاب محصول یا سرمایه‌گذاری ترغیب نماید. به معنای دیگر وایت پیپر، اساسنامه‌ی یک پروژه‌ی رمزارز محسوب می‌گردد. اگر وایت پیپر حاوی داده‌ها و جزئیات دقیقی در مورد پروژه نباشد. نکته‌ی منفی تلقی می‌شود. کاغذ سفید رمزارزها را می‌توانید در سایت اصلی‌شان بیابید.
از ویژگی‌های یک وایت پیپر معتبر این است که برای ارائه‌ی شواهد متقاعدکننده و واقعی ساخته شود تا مشکل یا چالشی واقعی را حل کند. پس یک کاغذ سفید معتبر باید مقاله‌ای حاوی آمار و اطلاعات کاملاً تحقیق شده و نتیجه‌گیری‌های معتبر باشد – که با یک جستجوی ساده اینترنتی یافت نمی‌شود – و روایت قانع‌کننده‌ای برای پاسخ به سؤالات و نیازها، حفظ اعتماد مخاطب و جلب‌توجه وی برای خرید یک محصول یا سرمایه‌گذاری ارائه دهد.
نکاتی درباره‌ی وایت پیپر رمزارزها
هر رمزارز با اصالتی حتماً باید یک وایت پیپر (اساسنامه) مختص به خود داشته باشد. که نه کپی باشد نه مبهم و به‌راحتی روی سایت آن قابل‌دسترسی و مطالعه باشد (اغلب در قالب یک فایل PDF). بنابراین در صورت ابهام، کپی بودن یا عدم وجود وایت پیپر روی سایت اصلی آن رمزارز، باید به اصالت آن شک کرد.
هر رمزارز جدیدی باید به دلیل ارائه‌ی یک خدمت منحصر‌به‌فرد که در رمزارزهای دیگر وجود ندارد. تولید شده باشد. با مطالعهی وایت پیپر یک رمزارز، علاوه بر نحوه‌ی استفاده‌ی توکن‌هایش از فناوری بلاک‌چین، می‌توانید متوجه شوید آیا نوآوری‌هایی هم ارائه می‌دهند یا صرفاً یک کپی ضعیف از رمزارزی دیگر هستند یا اصلاً هدف روشن و طرح توجیهی ویژه‌ای را در بردارند یا خیر.
ارزهای رمزنگاری شده می‌توانند وایت پیپر اولیه‌ی خود را برای معرفی محصول و شرکت سازنده در طول عرضه‌ی اولیه‌ی سکه (ICO) منتشر کنند و در مراحل بعدی کاغذهای سفید مکرری را برای جذب کاربران و سرمایه‌گذاران به پروژه‌های بعدی خود در نسخه‌های جدید ارائه دهند.
فواید مطالعهی وایت پیپر
همان‌طور که می‌دانید زمان ورود به‌موقع به یک سرمایه‌گذاری می‌تواند کلید موفقیت در آن باشد. در مورد رمزارزها مخصوصاً ارزهای جدید و ناشناخته، ازآنجاکه تاریخچه‌ی چندانی برای مطالعه و مقایسه‌ی آنها وجود ندارد و در کنار پیچیدگی‌های ذاتی که این فناوری در خود دارد. گاه آنها را به مسیری نسبتاً مبهم تبدیل کرده که افراد بسیاری را بدون داشتن آگاهی کافی، صرفاً به دلیل مشاهده‌ی سوددهی‌های چشمگیر، مجاب به سرمایه‌گذاری نموده است. حتماً شما هم زمینه‌های سودده بسیاری را دیده‌اید که از ابتدا به دلیل ناشناخته بودن برای ورود به آنها تردید زیادی داشته‌اید و از آن چشم‌پوشی کرده‌اید. ولی پس از مدتی شاهد رشد چشمگیر آنها بوده‌اید.
پس در غیاب داده‌های کافی برای مقایسه و تحلیل تکنیکال یک رمزارز جدید، بر اساس چه اطلاعاتی می‌توان آینده‌ی روشن یا تاریک یک رمزارز را تا حدی پیش‌بینی نمود و علایم موفقت یا شکست آن را پیش از آنکه کاملاً شناسایی و اشباع شود، تشخیص داد؟ می‌توان گفت با مطالعهی وایت پیپر هر پروژه (اعم از ارزهای دیجیتال یا هر کسب‌وکار دیگری) می‌توان تا حد زیادی به سوابق تولیدکنندگان، میزان تعهد آنان به پروژه، دقت توضیحات فنی و طرح توجیهی آنان پی برد. ضعف یا ابهام در هر یک از این موارد می‌تواند هشداری برای مخاطب باشد تا در دام پروژه‌های جعلی و دارای آینده‌ای مجهول گرفتار نشود. متقابلاً شفافیت، نوآوری و علمی بودن هریک از اطلاعات ارائه شده، می‌تواند نشانه‌ای از پیشرفت و موفقیت پروژه در آینده باشد.
بیتکوین چگونه استخراج می‌شود؟
وایت پیپر بیتکوین حاوی چه اطلاعاتی بود؟
وایت پیپر بیتکوین که توسط ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ نوشته شده است. طرح و پروتکل اصلی بیتکوین را شرح می‌دهد. در ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸، وایت پیپری که برای اولین‌بار بیتکوین را توصیف می‌کرد، به ایمیل علاقه‌مندان به رمزنگاری ارسال شد. در این وایت پیپر توضیح داده شده است که قرار است بیتکوین کدام مشکل را حل کند و چه خدمت جدیدی را ارائه دهد. مشکلی که بیتکوین حل کرد مشکل برگشت‌پذیری پرداخت‌های الکترونیکی بود.
ساتوشی ناکاموتو در وایت پیپر اصلی بیتکوین درباره‌ی تفاوت آن با ارزهای رایج بانکی این‌طور مطرح کرد: تجارت در اینترنت تقریباً به طور انحصاری متکی به مؤسسات مالی است که به‌عنوان اشخاص ثالث قابل‌اعتماد برای پردازش پرداخت‌های الکترونیکی عمل می‌کنند. اما بیتکوین نیاز به حضور نهاد واسط و ناظر را کنار گذاشته است. وی هدف از تولید بیتکوین را خارج‌کردن کنترل مالی پول از انحصار نخبگان مالی و بازگرداندن فرصت به مردم عادی عنوان کرد تا همه بتوانند در یک سیستم مالی غیرمتمرکز مشارکت داشته باشند.
ساتوشی ناکاموتو همچنین توضیح داد که بیتکوین مانند هر بازار دیگری تابع قوانین عرضه و تقاضا است و هیچ‌کس به طور خاص قیمت بیتکوین را تعیین نمی‌کند. علاوه‌برآن، معاملات بیتکوین مبتنی بر سیستم همتا به همتا، رمزنگاری شده و امن است و نمی‌توان تولید و معاملات آن را به یک مکان کنترل‌شده مثل بانک محدود ساخت. تنها نظارت و کنترلی که نهادهای دولتی می‌توانند بر رمزارزها داشته باشند تصویب قوانینی برای منع یا محدودسازی مبادلات رمزارزها در محدوده‌ی قضایی خودشان است.
سرفصل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کلی وایت پیپر بیتکوین
معرفی و پاسخ به چرایی خلق بیتکوین، نحوه‌ی اجرای معاملات، نحوه‌ی ثبت تاریخچه‌ی زمانی تراکنش‌ها (مهر زمانی)، روش تأیید جمعی تراکنش‌ها (اثبات کار)، شبکه‌ی مشارکت‌کنندگان (nodes) و حفظ امنیت شبکه، نحوه‌ی پاداش‌دهی به مشارکت‌کنندگان، مشخصات فنی بلاک‌چین بیتکوین و حفظ حریم خصوصی مشتریان (غیر قابل‌پیگیری بودن اطلاعات شناسایی افراد). اجزای تشکیل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی وایت پیپر بیتکوین است. این سند در سایت Bitcoin.org در دسترس است.
برای آشنایی با تمام ویژگی‌های بیتکوین می‌توانید مقالات «بیتکوین چیست؟»، «بلاک‌چین چیست؟» و «بیتکوین چگونه استخراج می‌شود» را در سایت آکادمی دانایان مطالعه نمایید.
سخن پایانی
شاید اساسی‌ترین سؤالی که لازم است پیش از هر نوع سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال از خود بپرسید این است که چرا می‌خواهید این کار را انجام می‌دهید. پیش از اقدام به سرمایه‌گذاری، زمانی را برای مطالعهی اساسنامه (white paper) پروژه اختصاص دهید و این را در نظر داشته باشید که زمینه‌های بی‌شماری برای سرمایه‌گذاری وجود دارند که بسیاری از آنها ثبات بیشتر و ریسک کمتری نسبت به ارزهای دیجیتال دارند. در این مقایسه میزان سرمایه و میزان ریسک‌پذیری خود را حتماً مدنظر قرار دهید. آیا صرفاً به دلیل مرسوم بودن سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، به آن علاقه دارید؟ یا دلیل قانع‌کننده‌تری برای سرمایه‌گذاری در یک یا چند توکن دیجیتال خاص دارید؟
بدون شک مطالعهی وایت پیپرها به شما در پاسخ به این سؤال کمک شایانی خواهند کرد.
