امیر شاملو
صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی یکی از گزینه‌هایی هستند که برای سرمایه‌گذاری و تأمین مالی زندگی افراد در دوران بازنشستگی تأسیس شده‌اند. تفاوتی که این نوع صندوق‌ها با صندوق‌های سنتی دارند، این است که نقدشوندگی صندوق‌های بازنشستگی بسیار بالا است و قرار است حد نصاب‌های مربوط به آنها به‌صورت لحظه‌ای رصد شود.
ویژگی‌های صندوق بازنشستگی تکمیلی در ایران
طبق ابلاغیه‌های موجود صندوق بازنشستگی تکمیلی در ایران باید چنین شرایطی داشته باشد. حداقل سرمایه این صندوق‌ها باید ۵ هزار میلیارد ریال بوده و حداقل ۵۰۰ سرمایه‌گذار داشته باشد. علاوه بر این، حداقل سرمایه ثبت‌شده مدیر صندوق باید حداقل هزار میلیارد ریال شود. ساختار این صندوق‌ها نیز صدور و ابطالی است. این صندوق برخی شرایط دیگر را نیز باید داشته باشد. این صندوق‌ها ترکیبی از سهام و اوراق درآمد ثابت را دارند و حتی می‌توانند بخشی از دارایی خود را به سپرده‌های کالایی تخصیص دهند. اما در جهان صندوق بازنشستگی تکمیلی چگونه است؟
صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی در جهان معمولا کمک‌های خود را از کارفرمایان، کارمندان یا هر دو جمع‌آوری می‌کنند و هدف آنها این است که در آینده درآمد بازنشستگی افراد را تأمین کنند. این صندوق‌ها معمولاً توسط مؤسسات مالی، صندوق‌های بازنشستگی یا شرکت‌های بیمه مدیریت می‌شوند و توسط مقامات مالی تنظیم می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که استانداردهای خاصی از عملکرد سرمایه‌گذاری را برآورده می‌کنند. صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی معمولا در دنیا به این صورت است که مبلغ پرداختی یکجا یا به‌صورت دوره‌ای (مثلا سالانه یا ماهانه) به افراد پرداخت می‌شود.
نمونه‌های موفق صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی
چند کشور در زمینه استفاده از صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی بیشتر مطرح هستند. از جمله این کشورها می‌توان به ایالات متحده، کانادا، هلند و آلمان اشاره کرد.
در آمریکا صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی مختلفی مانند طرح‌های بازنشستگی شرکتی و صندوق‌های بازنشستگی بخش دولتی وجود دارد. کارکنان بخش خصوصی ممکن است طرح‌های۴۰۱k یا طرح‌های مشارکتی دیگری داشته باشند، درحالی‌که کارمندان بخش دولتی ممکن است تحت مدیریت نهادهای دولتی یا محلی باشند.
سیستم بازنشستگی کانادا شامل برنامه‌های بازنشستگی محل کار، برنامه بازنشستگی کانادا (CPP) و گزینه‌های پس‌انداز شخصی مانند طرح‌های پس‌انداز بازنشستگی ثبت شده (RRSPs) است.
آلمان چندین طرح بازنشستگی تکمیلی مانند برنامه‌های بازنشستگی Riester و برنامه‌های بازنشستگی شرکتی را ارائه می‌دهد که به Betriebsrente معروف هستند. در برنامه riester فرد هر ماه مبلغ خاصی را پرداخت کرده و زمان بازنشستگی قادر به برداشت پولش است. دریافت این سرمایه در زمان بازنشستگی تضمینی است.
یک نمونه از صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی، صندوق دنیل توایتس Daniel Thwaites Supplementary Pension Scheme در انگلستان است. این صندوق، قوانین بازنشستگی مصوب سال ۱۹۹۵ و مقررات مربوط به سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بازنشستگی شغلی در سال ۲۰۰۵ و اصلاحیه سال ۲۰۱۹ آن را رعایت کرده است. این صندوق ۸۶ درصد از دارایی خود را در گزینه‌هایی که بازدهی کسب کنند، قرار می‌دهد و ۱۴ درصد از آن در گزینه‌های کاهش‌دهنده ریسک جای دارد.
صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی با هم چه تفاوتی دارند؟
بسیاری از کشورهای دیگر نیز سیستم‌های مشابهی دارند. ویژگی‌های صندوق‌های بازنشستگی تکمیلی می‌تواند از نظر نرخ مشارکت، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، مقررات و رفتار مالیاتی بسیار متفاوت باشد. با این حال، موضوع مشترک بین همه آنها این است که به نوعی اقدام به تأمین آتیه افراد برای دوران بازنشستگی می‌کنند و در واقع تلاش می‌کنند تا برای افراد امنیت مالی بیشتری در دوران بازنشستگی فراهم کنند. این نوع صندوق‌ها، مزایای بازنشستگی اولیه را تکمیل می‌کنند.
