احتمالاً شما هم به این فکر افتاده‌اید که برای حفظ ارزش پولتان در برابر تورم افسار گسیخته، آن را تبدیل به دارایی‌های امن و باارزش همچون طلا و سکه کنید. انواع مختلف سکه همچون سکه امامی، بهارآزادی، نیم‌سکه، ربع‌سکه و سکه گرمی در بازار وجود دارد که شما می‌توانید برای پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری متناسب با بودجه‌ی خود نسبت به خرید آن‌ها اقدام کنید. اما اینکه سرمایه‌گذاری در کدام یک از این سکه‌ها انتخاب بهینه‌تری است موضوعی است که در این مقاله به آن می‌پردازیم.
طلا بخریم یا سکه؟
از گذشته‌های دور دادوستد طلا و سکه، نگهداری آن به‌منظور پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری پدیده‌ای رایج میان مردم بوده است. جهانی بودن سازوکار تعیین قیمت طلا و نقدشوندگی بالای آن سبب افزایش محبوبیت و بالارفتن قیمت روزافزون این فلز باارزش شده است.
طلای آب‌شده، طلای زینتی نو و طلای دست‌دوم از انواع طلا هستند. در خرید طلای زینتی نو معمولاً درصد زیادی پول برای اجرت ساخت و مالیات پرداخت می‌کنید. طلای آب‌شده ریسک تقلبی بودن برای افراد ناآشنا دارد. شواهد حاکی از آن است که بازدهی طلای دست‌دوم از انواع سکه در بلندمدت کمتر است. اگر هنوز در انتخاب طلا و سکه برای سرمایه‌گذاری مردد هستید نمودار زیر در ارزیابی بازدهی آن‌ها به شما کمک می‌کند. در نمودار زیر بازدهی انواع طلا و سکه طی دوره پنج‌ساله (از اول فروردین‌ماه ۱۳۹۷ الی اواخر اسفندماه ۱۴۰۱) آورده شده است.
انواع سکه در بازار طلا
- سکه تمام بهارآزادی (طرح قدیم(، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰(یا عیار ۲۱.۶ در مقیاس ۲۴) و وزن ۸.۱۳ گرمی
- سکه تمام بهارآزادی (طرح جدید – یا طرح تمثال امام(، سال ضرب از ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۸.۱۳ گرمی
- نیم‌سکه بهارآزادی (طرح قدیم(، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۴.۰۷ گرمی
- ربع‌سکه بهار آزادی (طرح قدیم(، سال ضرب ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۶ با عیار ۹۰۰ و وزن ۲.۰۳ گرمی
- سکه یک گرمی بهار آزادی، سال ضرب ۱۳۹۰ به بعد با عیار ۹۰۰ و وزن ۱.۰۱ گرمی
سکه طرح قدیم – بهترین سکه برای سرمایه‌گذاری
به تمام سکه‌هایی که از سال ۱۳۵۸ الی ۱۳۷۰ ضرب شده‌اند، سکه بهار آزادی یا سکه طرح قدیم می‌گویند. در اولین سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی سکه‌های طلا با نام حضرت علی (ع) و تصویر حرم امام رضا (ع) ضرب شده است. بعد از پیروزی انقلاب سکه‌های پهلوی دیگر ضرب نشد، اما همچنان در بازار خریدوفروش می‌شود.
سکه طرح جدید – بهترین سکه برای سرمایه‌گذاری
ضرب سکه طرح جدید یا امامی از سال ۱۳۷۰ شروع شد و همچنان ادامه دارد. در یک طرف سکه تصویر بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و در طرف دیگر تصویر بارگاه امام رضا قرار گرفته است. نرخ تعیین‌کننده قیمت بازار، قیمت سکه طرح جدید است که بر روی سایر سکه‌ها مانند نیم‌سکه، ربع‌سکه و سکه گرمی تأثیر می‌گذارد.
سکه امامی بخریم یا بهار آزادی؟
وزن طلایی که در هر دو نوع سکه به‌کاررفته است، برابر است و معادل ۸٫۱۳ گرم است. عیار طلای هر دو سکه هم ۹۰۰ در مقیاس ۱۰۰۰ است. تنها تفاوت این دو سکه سال ضرب سکه‌هاست و به همین دلیل قیمت آن‌ها متفاوت است. سکه امامی ضرب سال ۱۳۸۶ بیشترین قیمت را دارد و سکه بهار آزادی قیمت کمتری نسبت به سکه امامی دارد. سال ضرب سکه تنها دلیل، تقاضای بیشتر برای خرید سکه امامی است. افزایش قیمت سکه امامی بیشتر از بهار آزادی بوده و ازاین‌روی برای افرادی که به دنبال سود بیشتری هستند، گزینه مناسب‌تری است.
سکه گرمی چیست؟
سکه یک گرمی از سال ۱۳۹۰ به بعد ضرب شد. با افزایش قیمت سکه بسیاری از مردم برای هدیه‌دادن در مناسبت‌های مختلف به خرید سکه پارسیان روی آوردند؛ بنابراین بانک مرکزی تصمیم گرفت سکه‌ای جدید با عیار بیشتر نسبت به سکه پارسیان ضرب کند. حباب قیمت سکه گرمی بسیار زیاد است؛ بنابراین برای سرمایه‌گذاری مناسب نیست.
عیار سکه یک گرمی ۲۲ است، درحالی‌که عیار سکه پارسیان ۱۸ است. برخلاف سایر سکه‌های رایج در بازار، تاریخ ضرب بر روی سکه‌های گرمی حک نشده است.
بهترین برند سکه پارسیان
سکه پارسیان در حقیقت یک قطعه طلا هست و سکه محسوب نمی‌شود، اما چون ظاهر آن شبیه سکه است مردم آن را به‌عنوان سکه پارسیان می‌شناسند. این سکه‌ها وزن ثابتی ندارند، بنابراین روی جعبه پرس آن‌ها، وزن درج‌شده است. وزن متداول سکه پارسیان بدین صورت است: ۵۰ سوتی، ۱۰۰ سوتی، ۱۵۰ سوتی، ۲۵۰ سوتی، ۳۰۰ سوتی، ۵۰۰ سوتی، ۱ گرمی، ۱٫۵ گرمی و ۲ گرمی که عیار آن ۷۵۰ یا ۱۸ عیار است. این سکه‌ها بیشتر برای هدیه‌دادن محبوب شده‌اند.
ویژگی‌های بهترین برند سکه پارسیان
- عیار سکه پارسیان در آن درج‌شده باشد.
- وزن آن به طور دقیق لحاظ شود.
- وزن کسری یا اضافه بودن به‌صورت تقریبی تعیین گردیده باشد.
- سکه دارای هولوگرام باشد.
- آدرس و مشخصات واحد تولید در آن درج‌شده باشد.
قیمت سکه پارسیان = وزن سکه پارسیان * قیمت روز طلای ۱۸ عیار
تفاوت سکه بانکی و غیربانکی
وزن، شکل، عیار و بسته‌بندی سکه چهار عامل مهم و تعیین‌کننده برای تشخیص سکه بانکی از غیربانکی است. وزن سکه‌های غیربانکی دقیق نبوده و معمولاً کمتر است. شکل سکه‌های بانکی و غیربانکی را زمانی که در کنار هم قرار دهیم قابل‌تشخیص هستند. عیار سکه‌های بانکی از غیربانکی بیشتر است. سکه‌های غیربانکی بسته‌بندی ندارند و آدرس روی آن درج نشده، درحالی‌که سکه‌های بانکی بسته‌بندی می‌شوند و روی آن‌ها تبلیغات نیز انجام می‌شود. سکه‌های غیربانکی حباب قیمتی ندارند، اما توصیه می‌کنیم سکه‌های بانکی بخرید تا موقع فروش مشکلی برایتان پیش نیاید.
بهترین نوع سکه برای سرمایه‌گذاری
برای انتخاب بهترین نوع سکه برای سرمایه‌گذاری بهتر است به نکات زیر توجه کرده و سکه‌های مختلف را از منظر این ویژگی‌ها با یکدیگر مقایسه کرد.
نوسان قیمت: نوسان قیمت سکه تمام بهار آزادی نسبت به سایر سکه‌ها بیشتر است، هر چه نوسان قیمتی بیشتر باشد، سود نیز می‌تواند بیشتر شود.
تقاضا: تقاضا برای سکه‌های طرح جدید نسبت به سایر سکه‌ها بیشتر است و در بین آن‌ها ربع‌سکه که قیمت پایین‌تری دارد پرتقاضاتر است. البته تقاضای سکه تمام بهار آزادی نیز در بازار قابل‌توجه است.
حباب قیمتی: حباب قیمتی سکه گرمی نسبت به سایر سکه‌ها بیشتر است؛ بنابراین ریسک سرمایه‌گذاری آن نیز بیشتر است.
رفتار قیمت: باید نمودار رفتار قیمتی گذشته را بررسی کرد. در کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری روی سکه یک گرمی و ربع‌سکه مناسب‌تر است و در طولانی‌مدت همه انواع سکه‌ها دارای بازدهی مناسبی هستند.
نکات مهم در خرید سکه
- نوسان قیمت سکه تمام از سایر سکه‌ها بالاتر است.
- حباب سکه گرمی نسبت به ربع‌سکه، نیم و حتی تمام سکه بسیار بالاتر است.
- آخرین سکه امامی ضرب شده، به‌صورت معمول بالاترین تقاضا را در بازار به خود اختصاص می‌دهد.
- تاریخ ضرب تمامی انواع سکه‌های جدید باید از سال ۱۳۸۶ به بعد باشد، اگرنه در زمان فروش طلافروشان باقیمت پایین‌تری از شما خریداری خواهند کرد.
سکه تاریخ پایین
یادتان باشد برای خرید سکه به سال ضرب آن توجه کنید. تاریخ ضرب سکه‌ها در قیمت سکه‌های طرح جدید تأثیر می‌گذارد اما بر روی سکه‌های طرح قدیم بی‌تأثیر است. بالاترین قیمت سکه مربوط به سکه تمام بهار آزادی ضرب سال ۱۳۸۶ است.
سرمایه‌گذاری در طلا بهتر است یا خودرو؟
سکه وکیومی
در خریدوفروش سکه هیچ تفاوت قیمتی بین سکه باز و سکه بسته‌بندی وجود ندارد. شاید مردم تصور کنند که سکه وکیوم شده اعتبار بیشتری دارد؛ اما این طرز فکر صحیح نیست و در معاملات تفاوتی بین دو سکه وجود ندارد. اما برای واحدهای صنفی دارای مجوز، فروش سکه وکیوم دار با هولوگرام اجباری شده است و آن هولوگرام تضمین اصل بودن سکه است. به طورکلی سکه وکیوم شده بانکی، مطمئن‌ترین و امن‌ترین روش خرید سکه است.
سخن پایانی پیرامون بهترین سکه برای سرمایه‌گذاری
طبیعتاً در انتخاب بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری قید بودجه‌ی افراد اثر قابل‌توجهی دارد. اگر قصدتان سرمایه‌گذاری است و علاقه‌ای به جواهرات ندارید، انواع سکه نسبت به طلا ارجح‌تر است. در نمودار بازدهی پنج‌ساله، انواع سکه عملکرد بهتری به لحاظ بازدهی داشتند. اگر قصد خرید سکه تمام دارید، از بین سکه امامی و سکه بهار آزادی، سکه امامی را انتخاب کنید؛ چون سال ضرب آن جدیدتر است و بیشتر در بازار معامله می‌شود. اگر قصد خرید سکه‌های باقیمت کمتر دارید ربع‌سکه انتخاب مناسب‌تری نسبت به سکه گرمی است؛ زیرا حباب آن کمتر است. سکه گرمی نیز نسبت به سکه پارسیان ارجحیت دارد، زیرا عیار طلای به کاررفته در آن بالاتر است. سکه امامی و ربع‌سکه بیشترین تقاضا را در بازار دارند، بنابراین اگر طبق اصول خریداری کنید موقع فروش سکه‌های خود دچار دردسر نخواهید شد و دارایی شما به قیمت روز خریداری می‌شود.
