درباره‌ی اجرت ساخت طلا بیشتر بدانیم
اگر شما نیز در فکر سرمایهگذاری روی فلزات قیمتی همچون طلا بوده باشید، احتمالاً اصطلاح اجرت ساخت طلا را به‌کرات شنیده‌اید. هزینه‌ای که بابت خرید یک قطعه طلا می‌پردازیم، صرفاً مبلغ چند گرم طلای خام نیست. بلکه مجموعه‌ای از هزینههای دیگر را نیز در برمی‌گیرد. هزینه‌هایی همچون ارزش کار هنری طلاساز، طراحی اولیه‌ی قطعه‌ی موردنظر، هزینه‌ی تراشکاری و ساخت و پرداخت فلز تا به شکل موردنظر درآید، همه‌وهمه ذیل هزینه‌ی اجرت ساخت طلا لحاظ می‌شود. در حقیقت، ازآنجاکه کار و هنر دست هنرمندان طلاساز نیز ارزشمند است و می‌بایست هزینه‌ی این زحمت پرداخت شود، خریداران طلا می‌بایست هزینه‌ای را به‌عنوان اجرت ساخت بپردازند.
روش‌های مشخصی برای تعیین مبلغ اجرت ساخت وجود دارد که باید در هنگام خرید طلا موردتوجه خریداران قرار گیرد. ازآنجاکه اجرت ساخت طلا در قیمت نهایی آن تأثیرگذار است، در این مقاله سعی داریم بررسی همه‌جانبه‌ای بر موضوع اجرت ساخت طلا داشته باشیم تا افرادی که برای سرمایهگذاری روی این کالای ارزشمند برنامه‌ریزی می‌کنند، بتوانند تصمیمات سنجیده‌تر و دقیق‌تری را اتخاذ کنند.
اجرت ساخت طلا چیست؟
هر خدمتی که توسط هر صنفی به بازار ارائه می‌شود، از هر نوعی که باشد، دارای ارزش مالی است و ضرورت دارد مصرف‌کننده یا خریدار، هزینه یا اجرت آن خدمت را بر اساس نرخ‌های قراردادی و عرفی، به تولیدکننده و عرضه‌کننده‌ی آن بپردازد. طلا نیز از این قاعده مستثنی نیست. هرگاه نسبت به خرید انواع زیورآلات و جواهرات اقدام می‌کنید، مبلغ نهایی که بابت آن می‌پردازید، حدوداً ۲۵ درصد بیشتر از هزینه‌ی طلای خالص به‌کاررفته در آن قطعه طلا است. این اختلاف هزینه، به واسطه‌ی وجود چند عامل مختلف ایجاد شده است و در واقع، این مبلغ هزینه‌ی فرایندی است که از ساخته‌شدن طلا تا رسیدن به دست خریدار طی می‌شود. این عوامل را می‌توان این‌طور برشمرد:
- مالیات بر ارزش‌افزوده
- سود اختصاصی واحد صنفی
- اجرت ساخت طلا
همان‌طور که ذکر شد، اجرت ساخت طلا در واقع هزینه‌ی زحمت و هنر دست سازنده‌ی طلا است که برای ساخت و پرداخت طلای موردنظر صرف کرده و خریدار در هنگام خرید طلا، آن را به فروشنده پرداخت می‌کند.
قیمت اجرت ساخت طلا در سال ۱۴۰۲
مقدار اجرت ساخت طلا هر سال متفاوت است و در سال ۱۴۰۲ نیز نحوه‌ی محاسبه‌ی آن باتوجه‌به نو یا دست‌دوم بودن طلا متفاوت خواهد بود. اجرت ساخت طلا در سال ۱۴۰۲ بر مبنای قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار و به‌صورت روزانه و در لحظه محاسبه می‌شود. به این صورت که هنگامی که خریدار به مرحله‌ی نهایی خرید و پرداخت هزینه می‌رسد، فروشنده قیمت لحظه‌ای طلا در بازار را چک می‌کند و بعد از محاسبه‌ی اجرت، آن را به قیمتی که در لحظه برای هر گرم طلا وجود دارد، می‌افزاید و به خریدار اعلام می‌کند.
طلا یا نقره؛ کدام یک برای سرمایهگذاری بهتر است؟
محاسبه‌ی اجرت ساخت طلا
اجرت ساخت طلا معمولاً به سه روش مختلف محاسبه می‌شود. در ادامه به بررسی هریک از روش‌ها می‌پردازیم:
درصدی:
یکی از روش‌های محاسبه‌ی اجرت ساخت طلا، اجرت ساخت درصدی است. در این روش، درصدی از قیمت طلای خام را محاسبه می‌کنند و به‌عنوان اجرت ساخت طلا بر مبلغ قابل‌پرداخت می‌افزایند. برای مثال، اگر هنگام خرید طلا، فروشنده اظهار داشت که اجرت طلای شما ۳۵ درصد است، یعنی ۳۵ درصد از مبلغ طلای خام را محاسبه کرده‌اند و بر هزینه‌ی قطعه‌ی طلای انتخابی شما افزوده‌اند. بدین ترتیب، اگر قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار ۲۵۰۰۰۰۰ تومان باشد و اجرت ساخت قطعه طلای انتخابی شما ۲۰ درصد در نظر گرفته شود، هزینه‌ی اجرت ساختی که باید پرداخت کنید، ۵۰۰۰۰۰ تومان خواهد بود. بنابراین، در این روش، شما با یک درصدگیری ساده می‌توانید هزینه‌ی نهایی را محاسبه کنید. البته به این نکته نیز دقت داشته باشید که با کاهش یا افزایش قیمت یک گرم طلا، درصد اجرت ساخت نیز دچار تغییر می‌شود و این نرخ ثابت نیست.
قیمت نهایی اجرت ساخت = ۳۰% × قیمت روز ۱ گرم طلای ۱۸ عیار
به تومان:
در روش دوم، سازندگان قطعات طلا نرخ ثابتی را به‌عنوان اجرت ساخت طلا در نظر می‌گیرند که بر اساس مقدار زحمتی که برای طراحی قطعه، تراشکاری فلز و پیاده‌سازی طرح روی طلا انجام شده، تعیین می‌گردد. در این روش، مبلغ تعیین‌شده بهازای هر گرم طلا مدنظر قرار می‌گیرد و درنهایت، این مبلغ در وزن طلا ضرب می‌شود. تفاوتی که این روش با روش اول دارد، این است که هرچقدر قیمت طلا در بازار بالا یا پایین شود، قیمت اجرت بهازای هر گرم تفاوتی نمی‌کند.
قیمت نهایی اجرت ساخت = نرخ ثابت اجرت ساخت به تومان × وزن قطعه طلا
درصدی و پولی:
در روش سوم، ترکیبی از دو روش اول و دوم به کار گرفته می‌شود تا نرخ اجرت ساخت به‌صورت درصدی و به‌صورت پولی به دست آید. بدین ترتیب، در مرحله‌ی اول، همان مراحلی که برای به‌دست‌آوردن اجرت ساخت درصدی لازم است، طی می‌شود و نرخ طلای خام در مقدار درصد ضرب می‌گردد و سپس، مقدار نرخ ثابت اجرت به آن افزوده می‌شود و در پایان، مبلغ نهایی که به دست می‌آید، همان اجرت ساخت طلا است که مشتری باید بپردازد.
اجرت ساخت به تومان و درصد = نرخ تومان + نرخ درصدی × نرخ طلای خام
البته این سه فرمول، فقط مربوط به انواع روش‌های محاسبه‌ی اجرت ساخت است و فرمول نهایی که فروشنده بر اساس آن قیمت نهایی را محاسبه می‌کند، فاکتورهای دیگر را نیز شامل می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.
هزینه‌ی اجرت ساخت طلا چطور تعیین می‌شود؟
با توضیحات بالا شاید این ذهنیت برای شما ایجاد شده باشد که نحوه‌ی قیمت‌گذاری و محاسبه‌ی اجرت ساخت طلا میتواند به‌صورت سلیقه‌ای و بدون چارچوب خاص باشد. در پاسخ به این مسئله باید گفت، تعیین ارزش اجرت ساخت طلا با بررسی فاکتورهای خاصی انجام می‌شود و عموماً همه‌ی عواملی که در ساخت و تهیه‌ی یک قطعه طلا نیازمند صرف هزینه و وقت و زمان است، در زیرمجموعه‌ی اجرت ساخت طلا قرار می‌گیرد. برخی از این عوامل تأثیرگذار را با هم مرور میکنیم:
- نحوه‌ی ساخت طلا: ساخت قطعات طلا عموماً به دو روش انجام می‌شود: دستی و ماشینی. قاعدتاً قیمت اجرت ساخت طلای دست‌ساز بیشتر و بالاتر از طلای ماشین‌ساز است. بنابراین، برای محاسبه‌ی نحوه‌ی ارزش‌گذاری اجرت ساخت طلا، باید به این نکته هم دقت داشته باشید که طلا دست‌ساز است یا توسط ماشین ساخته شده است.
- ظریف بودن طلا: مقدار ظرافت و دقتی که سازندگان طلا بر قطعه‌ی انتخابی صرف کرده‌اند، هزینه‌ی طراحی اولیه‌ی قطعه توسط طراح، هزینه‌ی تراشکاری و ساخت قطعه، و… در نحوه‌ی قیمت‌گذاری نقش کلیدی و تعیین‌کننده دارد.
- سنگ‌های زینتی: وجود سنگ‌های زینتی و جواهرات از جنس سنگ و مروارید در قطعه طلای انتخابی نیز میتواند بر ارزش اجرت ساخت طلا تأثیرگذار باشد. توجه داشته باشید که بسته به تعداد سنگ‌های به‌کاررفته در طلا، زحمت و هزینه‌ی تراش سنگ‌ها، خریداری و جاگذاری آن‌ها نیز به اجرت افزوده می‌شود و هرچقدر تعداد سنگ‌های زینتی بیشتر باشد، اجرت طلا نیز بیشتر است.
- برند سازنده‌ی طلا: طلا نیز در بازار خود توسط برندهای گوناگون ساخته می‌شود و برخی از این برندها به واسطه‌ی نام و آوازه‌ی خود یا کیفیت بالایی که دارند، موردتوجه مشتریان هستند و ازاین‌رو، اگر قطعه طلایی توسط یک برند محبوب تهیه شده باشد، قیمت اجرت ساخت آن قاعدتاً بالاتر از برندهای ناآشنا و متداول است.
- سفارشی بودن طلا: در مواردی که قطعه طلا به سفارش افراد طراحی و ساخته می‌شود، هزینه‌ی اجرت ساخت آن بالاتر می‌رود و افزایش قیمت طلای نهایی را باعث می‌شود.
درنهایت، قیمت نهایی طلا باتوجه‌به ویژگی‌های خاص قطعه‌ی انتخابی و پس از محاسبه‌ی اجرت ساخت، بر اساس فرمول نحوه‌ی محاسبه قیمت، معین می‌شود. فرمول نهایی محاسبه‌ی قیمت طلا عبارت‌اند از:
قیمت طلا در زمان خرید = ۹% مالیات بر ارزش‌افزوده + ۷% سود طلافروش + {وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار)}
تقسیم‌بندی انواع طلا از لحاظ اجرت ساخت
هزینه‌ای که بابت اجرت ساخت طلا به قیمت وزنی طلا افزوده می‌شود، تحت‌تأثیر عواملی متغیر است. از همین رو، طلا را بر اساس نوع اجرت ساخت نیز می‌توان به سه نوع تقسیم‌بندی کرد:
- طلای بدون اجرت
طلای دست‌دوم در صنعت طلاسازی و در میان فروشندگان طلا با نام طلای بدون اجرت شناخته می‌شود. به این دلیل که اجرت ساخت طلا اساساً مربوط به طلای نو است و بنابراین، زمانی که قصد خرید طلای دست‌دوم را دارید، نیاز به پرداخت مبلغی برای اجرت ساخت نخواهد بود. درواقع با خرید طلای دست‌دوم، شما تنها پول ارزش اصلی طلا را می‌پردازید و سایر هزینههای ساخت طلا از مبلغ نهایی کسر می‌شود. - طلای کم اجرت
طلای کم اجرت در واقع همان قطعه طلایی است که به علت‌های گوناگون در هنگام ساخت یا خریدوفروش، دچار نقص یا مشکل شده، اما ازآنجاکه نو و استفاده‌نشده است، آن را با اجرت کمتر به خریداران می‌فروشند. همچنین در مواردی که قطعه طلای موردنظر، طراحی ساده و بدون زحمتی داشته باشد، اجرت ساخت آن مبلغ کمی خواهد بود و در دسته‌ی طلای کم اجرت قرار می‌گیرد. برای مثال، النگوی ساده‌ی بدون طرح و بدون تراشکاری، جزء قطعات طلای کم اجرت محسوب می‌شود. برای سرمایهگذاری، طلای کم اجرت نیز مثل طلای دست‌دوم میتواند انتخاب خوبی باشد. - طلای با اجرت معمولی
طلا و زیورآلاتی که حد متوسط و متعادلی از طراحی و پرداخت روی آن انجام شده باشد و سنگ‌های زینتی و جواهرات آن نیز در حد معمول و نه‌چندان گران‌قیمت باشد، اجرت مشخصی را شامل می‌شود. چنین طلایی را طلای با اجرت معمولی می‌نامند. ذکر این نکته ضروری است که هر چقدر یک قطعه طلا، طراحی و ساخت ظریف‌تر و پرکارتری داشته باشد و جواهرات به‌کاررفته در آن گران‌قیمت‌تر باشد، اجرت آن نیز بیشتر خواهد بود.
بهتر است طلای با اجرت بخریم یا طلای بدون اجرت؟
کسانی که با هدف سرمایهگذاری به سمت خرید طلا می‌روند، بهتر است طلای کم اجرت یا بدون اجرت خریداری کنند. طلای دست دومی که بابت ساخت آن هزینه‌ای لازم نیست پرداخت کنید، یا طلای کم اجرت که در مسیر ساخت و خریدوفروش دچار مشکل شده، بهترین گزینه برای سرمایهگذاری هستند. چرا که با انتخاب این مدل طلا، دیگر بابت هزینههای جاری ساخت جواهر ملزم به پرداخت مبلغ مازاد نخواهید بود.
سؤالات متداول درباره‌ی اجرت ساخت طلا
- اجرت ساخت طلا چیست؟ اجرت ساخت طلا درواقع هزینه‌ای است که شما بابت وقت و انرژی صرف‌شده توسط سازنده‌ی جواهر پرداخت می‌کنید. این هزینه در هنگام خرید طلا توسط خریدار به فروشنده پرداخت می‌شود.
- اجرت ساخت طلا در سال ۱۴۰۲ چه مقدار است؟ هرسال، هزینه‌ی اجرت ساخت طلا با سال قبل متفاوت است و جزئیات آن بر اساس روش محاسبه و نیز نو یا دست‌دوم بودن طلا مشخص می‌شود. برای اطلاع از جزئیات، به متن مقاله مراجعه کنید.
- آیا طلای دست‌دوم نیز هزینه‌ی اجرت ساخت دارد؟ خیر، طلای دست‌دوم هزینه‌ی اجرت ساخت ندارد و این هزینه فقط مخصوص طلای نو است. برای توضیحات بیشتر به متن مقاله مراجعه کنید.
- منظور از کمترین اجرت ساخت طلا چیست؟ گاهی پیش می‌آید که شکل و ظاهر طلا در روند ساخت آسیب می‌بیند و برای جبران این خسارت، مقدار اجرت به کمترین حد ممکن خود می‌رسد.
- درصد اجرت ساخت طلا چقدر است؟ به طور معمول، اجرت ساخت انواع طلا چیزی بین ۲ تا ۴۰ درصد قیمت وزنی آن را شامل می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله، سعی کردیم نکته‌های مهم و سؤالات پرتکرار در خصوص اجرت ساخت طلا را بررسی کنیم و پاسخ دهیم. در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت، برای محاسبه‌ی قیمت نهایی یک قطعه طلا از فرمول‌های متفاوتی بهره گرفته می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین و پرکاربردترین روش‌های محاسبه‌ی قیمت نهایی طلا همراه با اجرت ساخت، این است که قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار به اضافه‌ی اجرت ساخت می‌شود و حاصل‌جمع آن در وزن طلا ضرب می‌گردد. سپس، ۷ درصد سود اختصاصی واحد صنفی (طلافروش) و ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده نیز به آن اضافه می‌شود و حاصل‌جمع این مقدار، قیمت نهایی طلای موردنظر شماست. همچنین، نرخ اجرت ساخت طلا از سوی کارگاه سازنده و بنکداران تعیین می‌شود و طلافروشان به‌صورت سلیقه‌ای و طبق خواسته‌ی خود نمی‌توانند این رقم را تغییر دهند. پیشنهاد میکنیم اگر به دنبال خرید طلا به‌قصد سرمایهگذاری هستید، از سرمایهگذاری غیرمستقیم در قالب صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری طلا استفاده کنید و هزینههای مبادلاتی کمتری در خصوص اجرت و مالیات را متحمل شوید.
