طلا یک دارایی نقدشونده است که دائماً در مقام مقایسه با بسیاری از بازارهای سهام جهانی قرار می‌گیرد. اگر شما نیز ازجمله افرادی باشید که به سرمایه‌گذاری در بازار طلا علاقه داشته باشید، احتمالاً با تحلیل و رصد بازار این فلز ارزشمند، به سؤالات و ابهاماتی برخورده‌اید. آیا از بازارهای عمده و اصلی تجارت طلا در جهان آگاه هستید؟ درباره‌ی اونس و نحوه‌ی محاسبه‌ی آن و محاسبه‌ی مثقال جهانی اطلاعی دارید؟
همواره در تحلیل‌های اخبار مالی و سرمایه‌گذاری از افزایش و کاهش اونس جهانی طلا صحبت به میان می‌آید و این اصطلاحات در همه جای دنیا کاربرد دارند. شناخت بازار جهانی طلا و دانستن اصطلاحات و نحوه‌ی محاسبه‌ی قیمت‌های گوناگون طلا حین معاملات این فلز ارزشمند، بسیار بااهمیت و مفید است و به سرمایهگذاران کمک می‌کند تا انتخاب‌های بهتری در جریان معاملات خود داشته باشند. در این مقاله سعی داریم دید وسیع‌تر و کامل‌تری از بازار طلای جهانی ارائه دهیم و از همین رو، پس از بررسی مراکز اصلی تجارت طلا در جهان، مرور کوتاهی بر اصطلاحات بازار طلای جهانی و مفهوم و تاریخچه‌ی اونس خواهیم داشت.
این مقاله را از دست ندهید: بهترین سکه برای سرمایه‌گذاری کدام است؟
مراکز اصلی تجارت جهانی طلا
ارزیابی آیندهی طلا بسیار پیچیده و دشوار است. برای درک بهتر چشم‌انداز بازار بهتر است مراکز مهم خریدوفروش طلای جهانی را بشناسیم. سه مرکز مهم معاملات طلا در جهان عبارت‌اند از: بازار فرابورس لندن، بازار آتی آمریکا و بورس طلای شانگهای (SGE). این سه بازار بیش از ۹۰ درصد از حجم معاملات جهانی طلا را تشکیل می‌دهند و همراه با مراکز کوچک‌تر در بازارهای ثانویه در سراسر جهان (هم در فرابورس و هم در بورس) تکمیل می‌شوند. در نمودار زیر می‌توانید حجم معاملات هریک از این بازارها را مشاهده کنید.
دادههای این نمودار از بلومبرگ، COMEX، بورس طلا و کالای دبی، اداره‌ی معیار ICE، بورس فلزات لندن، بورس چند کالایی هند، نزدک، بورس طلای شانگهای، بورس آتی شانگهای، بورس کالای توکیو و شورای جهانی طلا استخراج شدهاند.
این اطلاعات بر اساس میانگین حجم معاملات روزانه ۲۰۲۱ تهیه شدهاند. برای توضیحات و روش‌شناسی برای هر سری داده، می‌توانید به این سایت مراجعه کنید: https://www.gold.org/goldhub/data/gold-trading-volumes
بازار طلای جهانی فرابورس لندن
بازار فرابورس لندن از لحاظ تاریخی، مرکز تجارت طلا بوده است و امروزه بر اساس برآوردهای انجام‌شده، تقریباً ۷۰ درصد از حجم معاملات فرضی طلای جهانی در این مرکز انجام می‌شود. همچنین بازار لندن معاملهگران را از سرتاسر جهان جذب می‌کند و دو بار در روز، قیمت مرجع طلای جهانی را تعیین می‌کند.
معاملهگران در بازار لندن به‌صورت انحصاری شمشهای ۴۰۰ اونسی را معامله می‌کنند که در خزانه‌های شرکت LPMCL و بانک انگلستان ذخیره شدهاند. زیرساخت‌های منحصربه‌فرد خزانه‌داری لندن همراه با زنجیره‌ی امنیتی قدرتمندی که وظیفه‌ی محافظت از ذخایر قابل‌توجه طلای موجود در آن را به عهده دارد، به لندن کمک می‌کند تا نزد دیگر بازارهای جهانی و معاملهگران، به‌عنوان یک مرکز مبادلاتی شناخته شود. بازار فرابورس لندن همچنین از مزیت منطقه‌ی زمانی برخوردار است که همچون پلی در نقطه‌ی پیوند ساعات معاملاتی آسیا و ایالات متحده‌ی آمریکا قرار گرفته و از موقعیت خود به‌عنوان یک مرکز پیشرو خدمات مالی جهانی بهره می‌برد.
با وجود برتری نسبی بازار فرابورس لندن، این بازار در حال ازدست‌دادن سهم نسبی خود از حجم معاملات جهانی طلا است. در سال ۲۰۱۵ بانک‌های فعال در بازار، ارائه‌ی نرخ‌های پیشنهادی آتی (نرخ‌های GOFO) را که برای ایجاد منحنی آتی بازار استفاده می‌شد، متوقف کردند. این رویداد را می‌توان به‌عنوان یکی از چندین نشانه‌ی بازاری قلمداد کرد که بیانگر چندپاره شدن بازار طلا است. شورای جهانی طلا در پاسخ مستقیم به این فشارها، طی یک اقدام مبتکرانه، با معرفی LMEprecious، به مشارکت با کنسرسیومی از بازیگران مالی پیشرو و بورس فلزات لندن روی آورد، تا ضمن ایجاد فضایی برای قراردادهای مبادله در بورس، کارایی بیشتر را در قلب بازار معاملات طلا در لندن ایجاد کند.
بازار آتی ایالات متحده (COMEX)
علی‌رغم نقش پیشرو لندن در بازار فیزیکی، بورس مشتقات COMEX که توسط گروه CME اداره می‌شود، به مکان مهمی برای تشخیص قیمت‌ها تبدیل شده است. فعالیت تجاری در COMEX در درجه‌ی اول بر قرارداد active month (نزدیک‌ترین تاریخ) و برای نشان‌دادن قیمت لحظه‌ای طلا است. نکته‌ی قابل‌توجه این است که سهم عمده‌ای از حجم معاملات COMEX در ساعات بازار آسیا انجام می‌شود و همین موضوع نشان می‌دهد بازار آتی آمریکا در بهره‌برداری از رشدی که در بازار آسیا اتفاق می‌افتد، موفق بوده است.
بازار چین (SGE و SHFE)
بزرگ‌ترین بورس طلای فیزیکی در جهان، بورس طلای شانگهای یا SGE است که در سال ۲۰۰۲ تحت نظارت دقیق بانک مرکزی چین تأسیس شد و به‌سرعت به مرکزی مشهور و شناخته‌شده برای معاملات جهانی طلای فیزیکی تبدیل شد. ظهور و رشد این بازار نشان‌دهنده‌ی اهمیت روزافزون بازار چین در معاملات طلا است. بورس طلای شانگهای در سال ۲۰۱۶، معیار قیمت طلای شانگهای را برای تقویت نقش چین به‌عنوان تعیین‌کننده‌ی قیمت در بازار جهانی طلا معرفی کرد تا به بین‌المللی شدن پول رایج مردم چین و گسترش مشارکت بین‌المللی در بازار چین کمک کرده باشد. لازم به ذکر است که قراردادهای نقدی و معوق بورس طلای شانگهای با معاملات آتی بسیار فعال در بازار آتی شانگهای (SHFE) تکمیل می‌شود. اگرچه این دو بورس به طور مستقیم به هم مرتبط نیستند.
مراکز بازار ثانویه تجارت جهانی طلا
از دیگر بازارهای مهم می‌توان به بازار دبی، بازار هند، بازار ژاپن، بازار سنگاپور و بازار هنگ‌کنگ اشاره کرد. در همه‌ی این بازارها، صرافی‌هایی وجود دارند که طیف وسیعی از تسهیلات معاملاتی نقدی یا قراردادهای فهرست شده را ارائه می‌دهند. اما این بازارها نقدینگی را که در مکان‌های اصلی بازار مشاهده می‌شود، جذب نکرده‌اند. بااین‌وجود، این بازارها به روش‌های مختلف نقش مهمی در تأمین تقاضای محلی دارند و به‌عنوان قطبهای تجاری منطقهای عمل می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، هنگ‌کنگ مدت‌هاست که همچون دروازه‌ای به بازار چین در حال فعالیت است و سنگاپور در حال تثبیت خود به‌عنوان یک نقطه‌ی کانونی مهم برای تجارت طلا در منطقه ASEAN است.
اونس جهانی طلا چیست؟
پس از آشنایی با بازارهای جهانی تجارت طلا، اصطلاحات خاص بازار طلای جهانی از دیگر موضوعات مهمی است که آشنایی نسبی با آن‌ها و درک آن‌ها سودمند خواهد بود. هرگاه سخن از قیمت طلای جهانی به میان می‌آید، کلمه اونس (ounce) مورداستفاده قرار می‌گیرد. اما اونس چیست؟ اونس از یکاهای اندازهگیری جرم است که به‌صورت مخفف OZ نمایش داده می‌شود. این یکای اندازهگیری درگذشته نیز در دستگاه‌های اندازهگیری سلطنتی و عادی به کار می‌رفته و در هریک از این دستگاه‌ها و نیز در مناطق گوناگون جهان، مقادیر متفاوتی را در برمی‌گیرد. به‌عنوان نمونه، بعضی از پرکاربردترین اونس‌های موجود عبارت‌اند از:
- اونس اسپانیایی که معادل ۲۸.۷۵ گرم است.
- اونس متریک هلندی که معادل ۱۰۰ گرم است.
- اونس ماریا ترزا که معادل ۲۸.۰۶۶۸ گرم است.
- اونس متریک چینی که معادل ۵۰ گرم است.
- اونس تراوا یا تروی که معادل ۳۱.۱۰۳۴۳ گرم است. (اونس تراوا یا تروی همان یکایی هست که برای اندازهگیری قطعه‌های طلا استفاده می‌شود.)
یکی از شناخته‌شده‌ترین اونس‌ها که بیش از همه مورداستفاده قرار می‌گیرد، اونس تراوا یا تروی است که از یکاهای اندازهگیری در روم باستان بوده و برگرفته از پول این کشور است. رومیان باستان از شمشهای برنزی برای اندازهگیری فلزات گران‌قیمت استفاده می‌کردند. در حال حاضر نیز در اندازهگیری وزن فلزات گران‌قیمت از جمله طلا، نقره، پلاتین، پالادیوم و رادیوم و نیز اندازهگیری شمش‌ها و سکه‌ها از واحد اونس بین‌المللی تراوا بهره می‌برند که معادل ۰.۰۳۱۱۰۳۴۷۶۸ کیلوگرم یا ۳۱.۱۰۳۴۷۶۸ گرم است. به‌کارگیری این واحد اندازهگیری در ایالات متحده آمریکا بسیار رایج است و هر اونس طلا به دلار محاسبه می‌شود که در بازه‌های زمانی دچار کاهش یا افزایش قیمت می‌گردد. بنابراین، در اصطلاح، «یک اونس طلا» به معنی قیمت یک‌تکه طلا با وزن یک اونس تروا ۳۱.۱۰۳۴۷۶۸ گرم و با خلوص ۹۹٫۹۹٪ (یعنی طلای ۲۴ عیار) است.
سرمایه‌گذاری در طلا بهتر است یا نقره؟
تفاوت اونس طلا و مثقال طلا؟
معیار اندازهگیری وزن طلا در آمریکا و کشورهای اروپایی اونس است و این واحد جهانی در ایران نیز شناخته شده است. درحالی‌که در کشورمان حین معاملات طلا، برای اندازهگیری هر قطعه از این فلز از واحد اندازهگیری مثقال نیز استفاده می‌کنند. مثقال که یکی دیگر از واحدهای اندازهگیری وزن طلا است، برابر با ۴٫۶۰۸۳ گرم و معادل قیمت طلای ۱۸ عیار است. در ایران، مثقال بیشتر مورداستفاده‌ی خریداران طلا است. درحالی‌که اونس، واحد اندازهگیری است که میان طلافروشان و سرمایهگذاران رایج است و مورداستفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، برای اطلاع از نوسان‌های ارزش طلا بهتر است این فلز بر اساس اونس جهانی اندازهگیری و قیمت‌گذاری شود. در شرایط فعلی برای‌آنکه تغییرات قیمت طلای اندازهگیری شده با اونس و مثقال را مقایسه کنیم، بهتر است از واحد یکسان استفاده شود و بدین منظور، باید مثقال به اونس تبدیل شود.
سخن پایانی درباره‌ی طلای جهانی
در این مقاله سعی داشتیم توضیحات لازم برای داشتن درک بهتری از مفهوم طلای جهانی را ارائه دهیم. در این راستا، علاوه بر شناخت بازارهای جهانی طلا، مروری بر تاریخچه‌ی کاربرد اونس، انواع اونس و مقدار دقیق این یکای اندازهگیری داشتیم. دریافتیم که اونس طلا بیش از هر چیز، یک قرارداد اندازهگیری طلا در میان معاملهگران این فلز درخشان است و بر اساس مقدار اونس هر قطعه طلا، قیمت آن تعیین می‌شود. بدین ترتیب افراد با شناختن اصطلاحاتی نظیر اونس جهانی طلا، بعد از شنیدن اخبار پیرامون این دارایی، میتوانند درک بهتری نسبت قیمت هر گرم طلا در بازارهای داخلی داشته باشند و تصمیمات سودآور و منطقیتری را اتخاذ کنند.
برای دسترسی به سایر مقالات و محتوای آموزشی وارد شوید.
سؤالات متداول درباره‌ی طلای جهانی
۱. هر اونس طلا معادل چند گرم طلای ۱۸ عیار است؟
هر اونس تروی برابر با ۳۱.۱۰۳ گرم طلای ۱۸ عیار است.
۲. هر اونس چند مثقال است؟
هر اونس معادل ۶.۱۵ مثقال است.
