منظور از ارز دولتی چیست؟ از صفر تا صد

ارز دولتی چیست؟

ارز دولتی ارزی است که هر ایرانی می‌تواند سالی یک‌بار دریافت نماید. این نوع ارز، کمترین قیمت درمقایسه با سایر ارزهای بازار را داراست و توسط بانک مرکزی برای کنترل نوسانات ارزی تعریف گردیده است. اغلب افراد ارز دولتی را با نام دلار دولتی با کارت ملی می‌شناسند.
با آخرین تغییرات صورت‌گرفته در پرداخت ارز دولتی، هر فرد می‌تواند 2 هزار یورو ارز دولتی دریافت نماید. این مبلغ، به حساب ارزی فرد واریز می‌گردد که این حساب باید حداقل 6 ماه باز بماند و حداقل موجودی آن 100 دلار باشد.

ارز دولتی به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

ارز دولتی یا ارز مبادله‌ای بیشتر برای تأمین ارز در موارد ضروری ایجاد گردیده است و به افراد زیر تعلق می‌گیرد:
• صادرات کالاهای توسط دولت
• واردات محصولات ضروری و اساسی توسط بخش خصوصی
• سفرها و مأموریت‌های دولتمردان و کارمندان دولتی
• تهیه و تامین محصولات کشاورزی
• تأمین ارز از صادرات محصولات در صنایع پتروشیمی و فولاد
• تحصیل دانشجویان خارج از کشور
• مواد‎‎غذایی و اقلام اساسی از جمله برنج، روغن، شکر، گندم و جو
• درمان و مراقبت‌های پزشکی در خارج از کشور
• هزینه ثبت دفاتر رسمی در خارج از کشور
• هزینه ثبت‌نام مراکز علمی، آموزشی و نمایشگاه‌ها

صرافی دانایان؛ دریافت خدمات ارزی اختصاصی

مراحل و نحوه دریافت ارز دولتی/ نحوه ثبت نام ارز دولتی

هر فرد ایرانی مجاز به دریافت یکبار در سال ارز سهمیه‌ای، به مقدار 2 هزار یورو است. برای خرید دلار دولتی با کارت ملی، فرد باید یک حساب در بانک ملی افتتاح کرده و در اپلیکیشن بام نیز ثبت‌نام نماید. سپس باید به شعبه ارزی بانک ملی مراجعه کرده و شماره شبا حساب ارزی خود را دریافت نماید. بعد از این مرحله، متقاضی به صرافی‌های ارز دولتی مراجعه کرده و هزینه خرید ارز را پرداخت می‌کند. سپس صرافی مبلغ معادل ارز را به حساب ارزی فرد انتقال می‌دهد.
در صورت تمایل به دریافت دلار کاغذی، باید پس از 5 روز از انتقال ارز، به شعبه ارزی بانک ملی مراجعه کرده و دلارهای فیزیکی خود را دریافت نمایید. لازم به ذکر است که برای دریافت ارز سهمیه‌ای با کارت ملی، 6 درصد کارمزد برداشت از شما اخذ می‌گرددپرداخت می‌شود.
به زبان ساده، نحوه گرفتن ارز دولتی با کارت ملی و ثبت‌نام ارز دولتی بانک ملی به شرح زیر است:
• ایجاد حساب ارزی در بانک ملی و دریافت شماره شبا حساب ارزی
• ثبت‌نام در اپلیکیشن بام
• افتتاح حساب ارزی در اپلیکیشن یادشده
• مراجعه به صرافی و پرداخت هزینه ارز دولتی
• دریافت دلار فیزیکی از شعبه ارزی بانک ملی
برای اطلاع از قیمت دلار دولتی با کارت ملی امروز، می‌توانید به سایت صرافی بانک مرکزی یا وب‌سایت‌های مرتبط دیگر مراجعه کنید. دسترسی به قیمت روز ارز دولتی نیز ازطریق سایت صرافی بانک ملی به نشانی mex.co.ir و یا وب‌سایت اتحادیه طلا به آدرس tgju.org، برای شما میسر است.

ارز مسافرتی چیست؟

تمام افراد بالای 12 سالی که قصد سفر به کشورهای خارجی را دارند، می‌توانند سهمیه ارز مسافرتی سالانه خود را دریافت نمایند. برای این منظور، مدارک سفر مانند بلیط و زمان خروج از کشور لازم است.
پس از خرید بلیط، مسافران می‌توانند از طریق سامانه برخط متشکل ارزی (سامانه خرید آنلاین ارز مسافرتی) به نشانی ice.ir مراجعه کرده یا ازطریق یکی از شعب ارزی، درخواست ارز مسافرتی خود را ثبت نمایند. میزان اختصاص ارز مسافرتی بسته به نوع سفر (هوایی یا زمینی) و داشتن یا نداشتن ویزا، متفاوت خواهد بود.
همچنین برای دریافت ارز مسافرتی، متقاضیان باید حداقل 7 تا 10 روز پیش از سفر، درخواست خود را به‌صورت غیرحضوری در سامانه برخط متشکل ارزی یا با مراجعه به شعب بانک‌های عامل (بانک ملی، سامان، تجارت، پارسیان و ملت) ثبت نمایند. بانک‌های پارسیان و تجارت نیز ارز مسافرتی زیارتی کربلا و مکه عرضه می‌کنند.
افرادی که ارز مسافرتی را از بانک ملی و ملت دریافت کرده‌اند، می‌توانند وجه ارزی خود را از دستگاه‌های خودپرداز فرودگاه امام برداشت نمایند. همچنین، مسافرانی که قصد خروج از فرودگاه امام و یا فرودگاه‌های دیگر (اصفهان، ارومیه، اهواز، تبریز و شیراز) را دارند، می‌توانند ارز مسافرتی دریافت نمایند. قیمت ارز مسافرتی در فرودگاه برابر با 500 یورو است و معادل ریالی آن پیش از این در بانک یا صرافی پرداخت می‌گردد.
ارز مسافرتی در سال 1402 به ازای هر فرد که سفر هوایی با ویزا دارد، 500 یورو و برای سفرهای زمینی، دریایی یا ریلی، 300 یورو است. حواله‌های ارزی بین ساعت 9:30 الی 12:30 به متقاضیان واگذار می‌گردد.
بانک مرکزی روزانه نرخ ارز مسافرتی امروز (روز جاری) را اعلام می‌کند. ضمنا نرخ ارز مسافرتی امروز شنبه تا چهارشنبه در ساعات 9:30 الی 12:30 ظهر و در روز پنج‌شنبه از 9:30 الی 11:30 به شعب بانک‌ها اعلام می‌گردد. مسافران می‌توانند به‌منظور مشاهده قیمت ارز مسافران امروز، به سایت صرافی ملی ایران به آدرس mex.co.ir مراجعه نمایند.

مطلب پیشنهادی: اقتصاد کلان چیست؟

مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی

هر فرد ایرانی مجاز است یک‌بار در سال برای کاهش هزینه‌های سفر خود، ارز مسافرتی دریافت نماید. به‌منظور دریافت ارز مسافرتی، فرد باید شخصا به بانک مراجعه کرده و مدارکی ازجمله ویزا، اصل و کپی بلیط هواپیما، اصل و کپی پاسپورت (با حداقل 6 ماه اعتبار)، فرم‌های تکمیل‌شده بانکی، حساب افتتاح‌شده ارزی، رسید پرداخت عوارض خروج از کشور و در صورت تعویض گذرنامه، گذرنامه قبلی را ارائه دهد.

نحوه ثبت نام در سامانه متشکل ارزی

برای ثبت درخواست ارز مسافرتی آنلاین، باید مراحل زیر را طی کنید:
1. به سامانه ice.ir مراجعه کنید و کد ملی و شماره تماس خود را وارد نمایید.
2. کد تأیید ارسالی را وارد نمایید.
3. اطلاعات شخصی خود را در فرم مربوطه وارد کنید.
4. بعد از ثبت مشخصات هویتی، صرافی‌های موجود نمایش داده می‌شود. صرافی موردنظر خود را انتخاب کنید.
5. پس از بررسی مدارک توسط صرافی، پیامی حاوی تاریخ و ساعت مراجعه برای دریافت ارز ارسال می‌شود.

ارز مسافرتی زیارتی

به‌منظور کاهش هزینه‌های سفر حجاج، دولت هر سال بودجه‌ای را برای ارز مسافرتی حجاج اختصاص می‌دهد. قیمت ارز مسافرتی زیارتی برای حجاج در مقایسه با قیمت ارز بازار آزاد، ارزان‌تر است. ارز مسافرتی حجاج در سال 1402، 500 دلار بود که توسط بانک ملی تأمین می‌شد. ارز مسافرتی حجاج برخلاف ارز مسافرتی، محدودیت سنی ندارد. نرخ ارز مسافرتی کربلا به دلار محاسبه و پرداخت نمی‌گردد، بلکه برابر با 200 هزار دینار عراقی است. زائرین به‌منظور دریافت ارز کربلا باید به سامانه سماح به‌نشانی samah.haj.ir مراجعه نمایند تا پیش از سفر، ارز موردنیاز خود را از بانک‌های عامل دریافت کنند.

ارز دانشجویی

به‌منظور رفاه دانشجویان خارج از کشور، ارز دانشجویی به آن‌ها اختصاص می‌یابد. این ارز برای دانشجویانی است که در مقطع تحصیلی تکمیلی در خارج از کشور تحصیل می‌کنند و بورسیه تحصیلی ندارند. شرایط دریافت ارز دانشجویی شامل داشتن معافیت سربازی یا کارت پایان خدمت، داشتن گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه، داشتن پذیرش قطعی از یک دانشگاه خارجی که توسط وزارت علوم تأیید شده باشد، و کسب حد نصاب نمره زبان موردنیاز است.

مبنای تعیین قیمت ارز دولتی چیست؟

ارز دولتی از فروش محصولات نفتی، پتروشیمی و فولادی به بازار بین‌المللی به دست می‌آید و نرخ آن توسط بانک مرکزی بر اساس عرضه و تقاضا ارز تعیین می‌گردد. بانک مرکزی روزانه نرخ ارز دولتی را با‌توجه‌به شرایط و نوسانات بازار و تقاضای متقاضیان تعیین می‌کند و عموما سعی می‌شود تا نرخ ارز دولتی، به‌صورت پایدار نگه‌ داشته شود.

تفاوت ارز دولتی و آزاد چیست؟

بازار ارز در ایران چند نرخی است و بنابراین قیمت ارزها به شکل مختلفی در بازار ارائه می‌شود. اصلی‌ترین تفاوت بین ارز دولتی و ارز بازار آزاد، در نرخ تعیین شده آن‌ها است.
یک تفاوت دیگر میان ارز دولتی و ارز بازار آزاد، در روش دستیابی به آن‌هاست. در ارز آزاد، شما می‌توانید به‌راحتی از‌طریق صرافی‌های معتبر یا دلالان بازار، ارز آزاد را تهیه نمایید، اما در مورد ارز دولتی، دسترسی به آن برای هر فرد حقیقی یا شرکت حقوقی آسان نیست و نیاز به پیروی از دستورالعمل‌ها و شرایط خاص دارد.

مطلب پیشنهادی: اقتصاد خرد چیست؟

تفاوت ارز نیمایی با ارز دولتی چیست؟

ارز نیمایی به‌منظور کنترل نوسانات ارزی، تأمین می‌شود و در سامانه مخصوصی به نام “نیما”، درخواست‌ها ثبت و نرخ‌ها تعیین می‌گردد. بنابراین، اشخاص و واجدین شرایط برای دریافت ارز نیمایی باید از سامانه نیما استفاده کنند.
ارز نیمایی برای واردات و صادرات کالا توسط بازرگانان و نهادهای تجاری و بازرگانی به کار گرفته می‌شود و تفاوت اصلی آن با ارز دولتی در زمینه گستردگی کالاهای مجاز وارداتی و صادراتی است. در‌حالی‌که ارز دولتی بنا به تعیین دولت، برای کالاها و مصارف خاص تخصیص می‌یابد. صادرات دولتی یا بخش خصوصی، اغلب توسط ارز نیمایی انجام می‌شود و در سامانه نیما ثبت می‌گردد.

چطور حساب ارزی باز کنیم؟

شما می‌توانید حساب ارزی را در بانک‌های مختلف افتتاح نمایید، اما تجربه نشان داده که با افتتاح حساب ارزی در بانک ملی، سریع‌تر به نتیجه می‌رسید. برای این منظور، تنها کافیست یک حساب ریالی در این بانک داشته باشید. به سامانه «بام» بانک ملی به آدرس my.bmi.ir/portalserver/signin مراجعه کنید و روی گزینه «ورود به نسخه جدید» کلیک نمایید. اگر قبلاً در سامانه بام ثبت‌نام کرده‌اید، نام کاربری و رمز ورود خود را زده و سپس وارد شوید، ولی اگر هنوز ثبت‌نام نکرده‌اید، باید بر روی گزینه «ثبت‌نام در بام بان» کلیک نمایید.
سپس در بخش افتتاح حساب جدید، گزینه افتتاح حساب ارزی را انتخاب کنید. هزینه افتتاح حساب ارزی 10 هزار تومان است و از حساب ریالی شما کسر می‌گردد. در این مرحله، باید انتخاب کنید که حساب ارزی شما دلاری یا یورویی باشد. دقت داشته باشید که اگر نوع ارز را اشتباه انتخاب کنید، صرافی نمی‌تواند پول را به حسابتان واریز نماید. پس از اتمام این مراحل، حتماً از رسید افتتاح حساب خود اسکرین‌شات بگیرید.

جمع‌بندی آکادمی دانایان درخصوص خرید ارز دولتی

در بازار ارز ایران، همواره شاهد چند نرخی بودن نرخ ارز بوده‌ایم. در گذشته، با‌توجه‌به نوسانات زیاد قیمت ارز در بازار ایران، چند نوع ارز با قیمت‌های متفاوت تعریف گردیده است. ارز دولتی یکی از ارزهای حال حاضر بازار است که توسط بانک مرکزی ارزش‌گذاری می‌شود و در موارد خاص مصرف می‌گردد.
ارز دولتی با دیگر ارزهای بازار مانند ارز آزاد، ارز نیمایی و ارز مسافرتی، تفاوت‌هایی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به قیمت ارز، نوع تخصص آن، نحوه تأمین و جامعه هدف‌اش اشاره داشت.

سوالات متداول