نقش خصوصی‌سازی صندوق‌های بازنشستگی و بیمه‌ی عمر در کمک به بحران‌های اقتصادی

در این نشست، مهدی گودرزی با تأکید بر اهمیت بیمه‌های بازنشستگی و عمر، بر لزوم تقویت سیستم بازنشستگی کشور تأکید کرد. وی توضیح داد که طراحی صندوق‌های بازنشستگی باید با توجه به تفاوت‌های این نوع بیمه‌ها با سایر بیمه‌ها و استفاده از تجربیات موفق بین‌المللی انجام شود تا استقبال عمومی را به همراه داشته باشد.

حسین عبده‌تبریزی، یکی از سخنرانان نشست، با اشاره به افزایش میانگین امید به زندگی از ۴۰ به ۷۶ سال، توضیح داد که این تغییرات جهانی، صندوق‌های بازنشستگی را در تأمین حقوق بازنشستگان با چالش‌هایی مواجه کرده است.

وی افزود: در ایران نیز عواملی نظیر بازنشستگی‌های زودهنگام و تشکیل صندوق‌های متعدد بدون توجیه اقتصادی، بر شدت بحران صندوق‌های بازنشستگی افزوده‌اند و دولت باید به این مشکل چندوجهی به‌سرعت رسیدگی کند.

مهدی کرباسیان در ادامه، ضمن اشاره به شکست تجربه‌ی خصوصی‌سازی سیستم بازنشستگی در شیلی به دلیل عدم حمایت دولت، موفقیت سیستم بازنشستگی ژاپن را مثال زد که با انباشت منابع توانست از بحران افزایش امید به زندگی عبور کند.

وی بر نیاز به اتخاذ تدابیر مشابه در ایران تأکید کرد و به ضرورت اصلاحات قانونی پیشنهادی در ساختار بیمه‌های بازنشستگی پرداخت. به گفته وی، بیمه‌ی بازنشستگی باید به دو بخش «حق بیمه‌ی اجباری» و «حق بیمه‌ی نیمه‌اجباری» تقسیم شود. در این پیشنهاد، حق بیمه‌ی اجباری به دولت پرداخت می‌شود تا حداقل مستمری را تأمین کند، درحالی‌که حق بیمه نیمه‌اجباری به بنگاه‌های خصوصی پرداخت خواهد شد تا بخش دوم مستمری را پوشش دهند.

کرباسیان تأکید کرد که استقلال صندوق‌های بازنشستگی از تصمیمات دولتی و ایجاد تنوع در دارایی‌های آن‌ها از طریق سرمایه‌گذاری در طلا، سهام و اوراق با درآمد ثابت، به افزایش بازدهی و پایداری این صندوق‌ها کمک خواهد کرد.

وی افزود: مدیریت بهینه‌ی صندوق‌های بازنشستگی باید بدون اعمال سلیقه‌های شخصی و تضاد منافع بین سهامداران و مدیران صورت گیرد تا بازدهی بلندمدت صندوق‌ها تضمین شود.

نقش صندوق‌های بازنشستگی در ثبات بازارهای مالی

در بخش دیگری از نشست، عبده‌تبریزی به نقش صندوق‌های بازنشستگی در ثبات بازارهای مالی اشاره کرد. وی توضیح داد که صندوق‌های بازنشستگی با منابع پایدار خود، به عنوان سرمایه‌گذارانی بلندمدت در بازار سرمایه وارد می‌شوند و می‌توانند به ایجاد ثبات در بازارهای مالی کمک کنند. او افزود که در کشورهای منطقه نیز تمایل به خصوصی‌سازی صندوق‌های بازنشستگی و بیمه عمر رو به افزایش است و تأکید کرد که اصلاح قوانین به گونه‌ای ضروری است که سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری بلندمدت در این صندوق‌ها ترغیب شوند.

در ادامه نشست، سروناز درواری، مدیرعامل بیمه‌ی زندگی آگاه در پاسخ به سؤالی درباره‌ی نقش شرکت‌های بیمه عمر در حمایت از صندوق‌های بازنشستگی، توضیح داد که بیمه‌های عمر در ایران سابقه‌ای طولانی دارند اما هنوز نسبت به استانداردهای جهانی جای رشد و پیشرفت دارند. وی اشاره کرد که در گذشته طرح‌های بیمه‌ی عمر به گزینه‌های محدودی مانند «عمر و پس‌انداز» یا «عمر و سرمایه‌گذاری» محدود بودند، اما با ظهور طرح‌های جدید، تنوع و رقابت در این حوزه افزایش یافته است.

درواری افزود: در سال‌های اخیر توجه مشتریان به بازده‌ی سرمایه‌گذاری بیمه‌ها جلب شده و این امر شرکت‌های بیمه را به سمت ارائه طرح‌های رقابتی‌تر سوق داده است. وی همچنین توضیح داد که معرفی بیمه‌های تخصصی‌تر و همراهی قوانین و نهادهای نظارتی در ۲ تا ۳ سال اخیر، به تحولات اساسی در بیمه‌های عمر منجر شده و این بیمه‌ها اکنون نه‌تنها پوشش بیمه‌ای ارائه می‌دهند، بلکه بازده‌های رقابتی نزدیک به بازار سرمایه نیز دارند.

نقش بیمه‌های عمر در سطح جهانی

درواری همچنین به نقش بیمه‌های عمر در سطح جهانی اشاره کرد و توضیح داد که این بیمه‌ها به‌عنوان واسطه‌ای برای حمایت از صندوق‌های بازنشستگی عمل می‌کنند. برای مثال، در صورت انتقال کانال ورودی حق بیمه از شرکت‌های بیمه به صندوق‌های بازنشستگی، مزایای جذابی همچون معافیت مالیاتی می‌توانند به این بیمه‌ها افزوده شوند و همزمان جذابیت صندوق‌ها نیز افزایش یابد.

در پایان، عبده‌تبریزی تأکید کرد: باید به صندوق‌های بازنشستگی امکان بیشتری برای تنوع‌بخشی به دارایی‌هایشان داد.

وی بیان کرد که با خصوصی‌سازی صندوق‌ها، رقابتی طبیعی بین صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه شکل خواهد گرفت و پیشنهاد داد که شرکت‌های بیمه در اولویت دستیابی به مالکیت این صندوق‌ها قرار گیرند، زیرا این امر می‌تواند به پایداری و رقابت‌پذیری این بازار کمک کند و به نفع بیمه‌گذاران و بازنشستگان تمام شود.

این نشست تخصصی به همت کارگزاری آگاه در حاشیه‌ی کیش‌اینوکس برگزار شد.