سرمایهگذاری را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به‌عنوان یکی از گلوگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های رشد و پیشرفت اقتصادی برای کشورها دانست. تشکیل سرمایه در یک دیدگاه میان‌مدت و بلندمدت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های افزایش تولید را فراهم کرده و از این طریق رشد اقتصادی کشورها را رقم بزند. بازار سرمایه یکی از ابزارهای تسهیلگر این فرایند است. سرمایهگذاری در بستر بازار سرمایه فواید متعددی را برای گروه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف اعم از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و صاحبان کسبوکار و در کل برای اقتصاد کشور در پی دارد. رونق این بازار در سال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اخیر، سبب شده تا صاحبان کسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وکارها و شرکتها به‌منظور تأمین مالی و استفاده از مزایای این بازار، توجه و تمایل بیشتری برای ورود به این بازار داشته باشند. ما در این مقاله در خصوص ورود شرکتها به بورس، مزایای آن و همچنین فرایندها و شرایط ورود شرکتها به بورس توضیحاتی را ارائه خواهیم داد.
ورود شرکتهای جدید به بورس
توسعه، پیشرفت و افزایش سود هدف غایی هر کسبوکار و صاحبان آن است. رسیدن به این هدف مستلزم اجرای طرح‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های توسعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به‌منظور افزایش سطح تولید یا کاهش هزینه در یک سطح معین از تولید است. بدون شک به اجرا درآوردن چنین طرح‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی نیاز به منابع مالی دارد. شرکتها با گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های متعددی برای تأمین مالی مواجه هستند که برخی از گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تأمین مالی ممکن است دربردارنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جانبی نیز باشد. به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور مثال تأمین مالی از طریق تسهیلات بانکی، هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی تحت عنوان هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی به‌عنوان سود تسهیلات را در پی خواهد داشت؛ این در حالی است که تأمین مالی از طریق بازار سهام علاوه بر اینکه چنین هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی را نخواهد داشت، به تشریک در ریسک کسبوکار نیز کمک شایانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. این موارد در کنار سایر موارد دیگر که به تفضیل در این مقاله بدان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اشاره خواهیم کرد، سبب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند تا ورود شرکتها به بورس راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حلی جذاب برای تأمین مالی شرکتها باشد.
چگونه شرکت خود را وارد بورس کنیم؟
اگر شما صاحب یک کسبوکار هستید و ترجیح می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهید تا شرکت خود را وارد بازار سرمایه کنید، شرکت شما باید دارای برخی از شرایط عمومی و برای ورود به بازاری خاص (تابلوی اصلی و فرعی بازار اول بورس و بازار دوم) دارای شرایطی اختصاصی باشد که در این مقاله به آن اشاره خواهیم کرد.
شرایط عمومی ورود شرکتها به بازار بورس
برای ورود به‌تمامی تابلوها و بازارهای اول و دوم بورس باید دارای برخی از شرایط مشابه بود. این شرایط موارد زیر را شامل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.
- اولین شرط برای پذیرش، سهامی عام یا تعاونی سهامی عام بودن شرکت و ثبت‌شدن آن نزد سازمان بورس اوراق بهادار است. درصورتی‌که شرکت با نوع سهامی خاص ثبت شده باشد، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بایست پیش از درج نام شرکت در فهرست نرخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورس، تغییر نوع شرکت از سهامی خاص به سهامی عام صورت بگیرد. این امر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند هم‌زمان با فرایندپذیرش نیز طی شود.
- نبود محدودیت قانونی برای نقل‌وانتقال سهام یا اعمال حق رأی توسط صاحبان سهام، دومین شرط عمومی برای پذیرش شرکتها در بورس است. مطابق این شرط درصورتی‌که بخش قابلتوجهی از سهام شرکت در توثیق بانکی باشد و یا مطابق رأی قضایی نقل‌وانتقال سهام بنا به دلایلی مثل بدهی مالیاتی و … محدود شده باشد، امکان‌پذیرش نماد در بورس وجود نخواهد داشت.
- سهام شرکت با نام و دارای حق رأی باشد و تمام‌بهای اسمی آن پرداخت شده باشد
- شرکت زیان انباشته نداشته باشد
- شرکت باید تعهدی مبنی داشتن حداقل یک بازارگردان به سازمان ارائه کند
- دعاوی حقوقی تأثیرگذار بر صورت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی برای شرکت وجود نداشته باشد. درصورتی‌که شکایتی مربوط به تاریخ قبل از عرضه اولیه مطرح شود، ازآنجایی‌که سهامداران قبل از عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اولیه مسئولیت پاسخگویی در برابر آن را دارند، ممکن است به تشخیص هیئت پذیرش اقداماتی نظیر ارائه ضمانت‌نامه بانکی توسط سهامداران عمده، مسدودکردن بخشی از سهام شرکت در حال عرضه و … صورت گیرد.
- شرکت باید دارای تأییدیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی حسابرس درباره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سیستم حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده باشد و توانایی ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی گزارش-های به‌موقع و قابل‌اتکا را داشته باشد.
- گزارش حسابرسی برای دو دوره منتهی به زمان پذیرش دارای اظهارنظر مردود یا مشروط نباشد.
- اساس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه شرکت متقاضی پذیرش، مطابق استانداردهای سازمان بورس اوراق بهادار تهیه شده باشد.
شرایط اختصاصی ورود شرکتها به بورس
شرکتها متناسب با بازاری که قصد پذیرش در آن را دارند باید دارای برخی از ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مخصوص آن بازار نیز باشند که برای مقایسه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بهتر میان شرایط بازارهای مختلف، اطلاعات مربوط به این امر را در قالب جدول زیر ارائه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم.
مستندات لازم برای پذیرش شرکتها در بورس
متقاضیان پذیرش در بازار بورس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بایست مدارک و مستندات زیر را در فرایندِ پذیرش به همراه فرم درخواست پذیرش، ارائه دهند.
- پرسش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی پذیرش
- امیدنامه
- رسید پرداخت حق‌پذیرش
- صورت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی سالیانه مربوط به حداقل سه دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالی منتهی به تاریخ پذیرش
- ارائه آخرین صورت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای سه و شش‌ماهه
- گزارش تفسیری هیئت‌مدیره حسابرسی نشده
- گزارش هیئت‌مدیره به مجامع عمومی و فوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌العاده حداقل برای دو دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مالی اخیر
- صورت‌جلسات مجامع عمومی حداقل برای دو سال اخیر
- برنامه کسبوکار مصوب هیئت‌مدیره شرکت برای یک بازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی حداقل سه‌ساله
- آخرین اساس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ثبت شده مطابق اساس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه نمونه سازمان بورس
- تغییرات در اساس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه شرکت طی دو سال اخیر
- برگه‌های قطعی یا تشخیص مالیات بر عملکرد و ارزش‌افزوده در پنج سال گذشته
- مصوبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مجمع‌عمومی عادی صاحبان سهام یا رکن مشابه مبنی بر موافقت با پذیرش اوراق بهادار در بورس
- تأییدیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی حسابرس در خصوص کفایت سیستم کنترل‌های داخلی شرکت به‌نحوی‌که این سیستم متضمن حفظ و رعایت حقوق و منافع سهامداران به‌صورت یکسان باشد.
- آخرین نمودار سازمانی مصوب به همراه شرح مختصری از ساختار نیروی انسانی
- تصویر آخرین پروانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی فعالیت/ بهره‌برداری
- سیاست تقسیم سود پیشنهادی هیئت‌مدیره برای سال مالی جاری و آتی
- قراردادهای منعقد شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی متقاضی با تیم پذیرش و قرارداد فی‌مابین مشاور پذیرش و مشاور حقوقی
- گزارش ارزش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری تهیه شده توسط متعهد خرید به درخواست بورس، درصورتی‌که مبنای پذیرش متقاضی در هر یک از بازارها بر اساس ارزش بازار یا ارزش بازار سهام شناور آزاد باشد.
- گزارشی از کلیه دعاوی قضایی در جریان و مختومه شرکت طی سه سال اخیر به انضمام نسخه‌ای از آرای صادره
- سایر اطلاعات مهم به تشخیص ناشر یا درخواست هیئت پذیرش
مزایای ورود شرکتها به بورس
ورود شرکتها به بورس مزایای متعددی را برای گروه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف در پی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهد داشت. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و ناشران از جمله گروه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی هستند که در قالب یک فرایند برد – برد از این اتفاق سود خواهند برد. ما در این قسمت صرفاً به بررسی مزایای ورود شرکتها به بورس از دیدگاه ناشران می-پردازیم.
سهولت در تأمین مالی و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور اجرای تأمین مالی با هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی کمتر از مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین مزایایی است که نصیب ناشران با ورود شرکت به بورس می-شود. همچنین شرکتها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند با ورود به بورس از معافیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالیاتی درصدی در این بازار بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مند شوند و از این طریق نیز هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خود را کاهش دهند. از سوی دیگر باتوجه‌به الزام وجود حاکمیت شرکتی در شرکتهای بورسی، سیستم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی و کنترل داخلی شرکت بهبود پیدا کرده و از این طریق منافع سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران و سهامداران نیز بهینه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
یکی دیگر از مزایایی که ورود شرکتها به بورس در پی خواهد داشت، بهبود وضعیت برندینگ شرکتها در راستای بازاریابی بهتر و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور افزایش قدرت چانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنی آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در مسائل مختلف و قراردادها است. از سوی دیگر با اضافه‌شدن سهامداران جدید به شرکت، تشریک ریسک کسب-وکار اتفاق افتاده که این موضوع نیز در شرایط متلاطم اقتصادی، مزیت قابلتوجهی محسوب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
فرایند ورود شرکتها به بورس
فرایند ورود شرکتها به بورس به سه بخش فرایندپذیرش تا زمان طرح در هیئت پذیرش، فرایند درج نماد در فهرست نرخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورس تهران و فرایند عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی اولیه سهام و آغاز معاملات تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بندی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
در صورت عدم تأیید در هیئت پذیرش بورس چه باید کرد؟
اگر درخواست پذیرش شرکت در بورس مورد تأیید هیئت پذیرش قرار نگیرد، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان درخواست مجدد پس از برطرف‌کردن ایرادات و یا ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی درخواست به فرابورس را حداقل شش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه پس از انجام کلیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مراحل پیگیری کرد.
میزان حق‌پذیرش ورود شرکتها به بورس
مطابق ابلاغیه شماره ۱۲۱/۴۰۱۳۴ در تاریخ ۱۵ مهرماه سال ۹۶، حق‌پذیرش شرکتها در بورس دو در هزار سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ثبت شده شرکت متقاضی پذیرش و حداکثر ۱۰۰۰ میلیون ریال است. ۳۰ درصد کل حق‌پذیرش، هم‌زمان با دریافت مدارک و مستندات اولیه از متقاضی پذیرش دریافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. این بخش از مبلغ حق‌پذیرش غیرقابل‌استرداد است. ۴۰ درصد از مبلغ حق‌پذیرش قبل از درج نماد و ۳۰ درصد نیز قبل از عرضه از شرکت دریافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
مزایای انتقال از فرابورس به بورس
بخشی از مزایای انتقال شرکتها از فرابورس به بورس، در تفاوت شرایط پذیرش در این دو بازار نهفته است. شرکتهای پذیرش شده در بورس به‌واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی شرایطی که دارند عمدتاً از ریسک کمتری برخوردار بوده و ثبات بیشتری را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. میزان معافیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالیاتی در بورس بیشتر بوده و شفافیت و نظارت بر این شرکتها نیز قوی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر است که این امر موجب بهبود عملکرد آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها خواهد شد. از سوی دیگر پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها حاکی از آن است که وضعیت نقدشوندگی سهام شرکتها با انتقال از فرابورس به بورس بهبود قابلتوجهی پیدا خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تفاوت بورس و فرابورس را در سایت آکادمی دانایان مطالعه کنید.
سخن پایانی درباره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی شرایط ورود شرکتها به بورس
در این مقاله در خصوص شرایط و مراحل ورود شرکتها به بورس توضیحات مفصلی را ارائه کردیم. شرکتهای مشاور سرمایهگذاری در راستای اجرای فرایندپذیرش، خدمات قابلتوجهی را به شرکتهای متقاضی ارائه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. شما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و فرایندهای پذیرش شرکتها در بورس به سایت شرکت مشاور سرمایهگذاری دانایان به نشانی https://danayanadvisor.com/ مراجعه کرده و از خدمات کارشناسان و مشاوران تأمین مالی و پذیرش شرکتها استفاده نمایید.
