صندوق سرمایه‌گذاری چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

در پاسخ به سوال صندوق سرمایه‌گذاری چیست باید بگوییم که صندوق سرمایه‌گذاری، یک ابزار مالی است که افراد به واسطه‌ آن می‌توانند باوجوه خرد خود به طور غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

صندوق سرمایه‌گذاری به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری عمل می‌کند و به چندین سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا وجوه خود را به‌صورت جمعی در یک سبد متنوع از اوراق بهادار و سایر دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این صندوق‌ها معمولاً توسط بانک‌ها و شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری ایجاد می‌شوند و به‌سبب پایبندی به مقررات اعمال شده توسط سازمان بورس اوراق بهادار، از اطمینان بسیار بالایی برخوردار هستند. هر صندوق عموماً دارای سطح ریسک و بازدهی متفاوتی است، اما این موضوع به قابل اعتماد بودن صندوق‌های سرمایه‌گذاری خدشه‌ای وارد نمی‌کند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری توسط تیمی از تحلیل‌گران و معامله‌گران خبره مدیریت می‌شوند و به افراد اجازه می‌دهند بدون نیاز به زمان و دانش گسترده که معمولاً برای تجزیه‌و‌تحلیل بازار سهام نیاز است، در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند.

مطلب پیشنهادی: سرمایه‌گذاری غیرمستقیم چیست؟

آشنایی با انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بر اساس ترکیب دارایی و نحوه معامله به دو دسته تقسیم می‌شوند.

۱. تقسیم بندی صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس ترکیب دارایی

• صندوق سهامی:

  صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، نوعی ابزار سرمایه‌گذاری هستند که بر خرید سهام و حق تقدم سهام تمرکز دارند. این صندوق‌ها براساس قانون موظفند بیشتر دارایی‌های خود را به خرید سهام اختصاص دهند. آن‌ها پتانسیل سودآوری بالاتری دارند، اما سطح ریسک بالایی نیز ارائه می‌دهند. این موضوع، صندوق‌های یادشده را برای افرادی که ریسک‌پذیری بیشتری دارند، مناسب‌تر می‌سازد. وقتی صحبت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی می‌شود، باید به ذکر دو نکته مهم پرداخت:

  اولا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی معمولاً سود دوره‌ای ارائه نمی‌دهند و هر گونه سود یا زیان تنها زمانی شناسایی می‌شود که واحدها فروخته یا ابطال شوند.
  ثانیاً در دوره‌های رونق بازار سهام، ارزش و بازده این صندوق‌ها به دلیل افزایش قیمت سهام، افزایش قابل توجهی را تجربه می‌کنند.
  با این حال، درک این نکته ضروری است که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی به دلیل نوسانات بازار سهام دارای ریسک بالایی است و بازدهی آن‌ها به‌شدت تحت تأثیر شرایط عمومی بازار است.

          مطلب پیشنهادی: صندوق سهامی چیست؟

• صندوق سرمایه‌گذاری با درآمدثابت

  این صندوق‌ها باید حداقل ۸۵ درصد از سرمایه خود را به اوراق با درآمدثابت، سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت اختصاص دهند. این نحوه تخصیص سرمایه به اوراق بهادار کم‌ریسک، این صندوق‌ها را در مقایسه با سایر انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسیار ایمن‌تر می‌کند. این صندوق‌ها به دو روش سود ارائه می‌دهند:

  ۱- توزیع ماهانه یا فصلی به سرمایه‌گذاران
  ۲- عدم واریز سود به‌صورت مستقیم (ارزش واحدها روزانه بر اساس ارزش کلی صندوق محاسبه می‌شود و سرمایه‌گذاران هنگام فروش دارایی خود به سود محقق شده دست پیدا می‌کنند.)
  صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذارانی است که به‌دنبال بازده معقول و عاری از هرگونه ریسک هستند.

          مطلب پیشنهادی: صندوق درآمدثابت چیست؟

• صندوق سرمایه‌گذاری مختلط

  این صندوق‌ها معمولاً ۴۰ تا ۶۰ درصد از دارایی‌های خود را در بازار سهام و درصدی معادل آن را در اوراق با درآمد ثابت، سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخلاف برخی دیگر از صندوق‌ها، آن‌ها پرداخت سود دوره‌ای ندارند. تقریبا نیمی از دارایی‌های این صندوق‌ها به اوراق قرضه با درآمد ثابت و نیمی دیگر به سهام تخصیص می‌یابد که این موضوع ریسک و بازده این وجوه را بین صندوق‌های دارای درآمدثابت و صندوق‌های سهامی قرار می‌دهد. هدف صندوق‌های مختلط از ترکیب مزایای سهام و اوراق با درآمد ثابت، فراهم کردن پتانسیل بازدهی بالاتر از طریق سرمایه‌گذاری سهام و نوسانات قیمت کمتر به دلیل ثبات اوراق با درآمد ثابت برای سرمایه‌گذاران است. در اصل، این صندوق‌ها با استفاده از مزایای بازدهی بالا از سهام و ریسک پایین مرتبط با اوراق قرضه با درآمد ثابت، یک استراتژی سرمایه‌گذاری کامل ارائه می‌دهند.

          مطلب پیشنهادی: صندوق مختلط چیست؟

• صندوق املاک و مستغلات

صندوق‌های املاک و مستغلات، دسته خاصی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که منحصراً بر سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات تمرکز دارند. این صندوق‌ها از مکانیزم منحصر‌به‌فردی تبعیت می‌کنند که افراد با دارایی‌های خرد را قادر می‌سازد، در پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری کنند و از سودآوری بازار املاک و مستغلات بهره‌مند شوند.

• ترکیب دارایی‌های صندوق املاک و مستغلات به این صورت است:
  حداقل ۷۰ درصد از دارایی‌های صندوق‌های املاک و مستغلات به سمت فعالیت‌هایی زیر اختصاص می‌یابد:
  خرید‌و‌فروش و تملک دارایی‌های غیرمنقول
  اجاره دارایی‌های تحت مالکیت یا اجاره کردن با هدف اجاره دادن
  سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق املاک و مستغلات و صندوق‌های زمین و ساختمان
  سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های گروه انبوه‌سازی و املاک و مستغلات پذیرفته شده در بورس
  حداکثر ۳۰ درصد باقیمانده به ابزارهای مختلفی زیر تخصیص می‌یابد:
  اوراق رهنی
  واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار یا صندوق‌های درآمد ثابت
  سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت یا گواهی سپرده بانکی
  مشارکت در دریافت تسهیلات
  این رویکرد متعادل به صندوق‌های املاک اجازه می‌دهد تا مزایای بالقوه سرمایه‌گذاری متنوعی را در بخش املاک‌ و‌ مستغلات ارائه دهند و امکان کسب سود را به سرمایه‌گذارانی با ریسک‌پذیری‌ها و ظرفیت‌های مالی متفاوت ارائه دهند.

مطلب پیشنهادی: صندوق املاک و مستغلات چیست؟

• صندوق‌ طلا:

  صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا بازدهی نزدیک به سرمایه‌گذاری در طلا ارائه می‌کنند، اما توجه به این نکته مهم است که ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها برابر با ریسک سرمایه‌گذاری در طلا است. این صندوق‌ها عمدتاً بخش قابل‌توجهی از دارایی‌های خود را به سرمایه‌گذاری در اوراق بهاداری که مبتنی بر سکه طلا هستند، اختصاص می‌دهند.

          مطلب پیشنهادی: صندوق طلا چیست؟

• صندوق‌های شاخصی:

  صندوق‌های شاخصی، ابزارهای سرمایه‌گذاری هستند که با هدف پیروی از عملکرد یک شاخص اساسی، مانند شاخص کل بازار سهام یا سایر شاخص‌های بازار سرمایه طراحی شده‌اند. در نتیجه، این صندوق‌ها نوساناتی را نشان می‌دهند که منعکس‌کننده حرکات شاخص انتخاب‌شده است که این شاخص می‌تواند شاخص کل بورس یا سایر شاخص‌های بازار سرمایه باشد.

مطلب پیشنهادی: صندوق شاخصی چیست؟

• صندوق در صندوق‌ها:

  این صندوق‌ها به‌جای سرمایه‌گذاری در سهام، در ترکیبی از صندوق‌های سهامی، درآمد ثابت و سایر صندوق‌‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها شبیه سرمایه‌گذاری همزمان در چندین صندوق است که به طور موثر ریسک را کاهش داده و در عین حال پتانسیل بازدهی مطلوب را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. با خرید واحدهای این صندوق، سرمایه‌گذاران در معرض پرتفوی متنوعی قرار می‌گیرند و رویکردی متعادل برای سرمایه‌گذاری و فرصتی برای بازدهی رضایت‌بخش آن‌ها فراهم می‌شود.

مطلب پیشنهادی: صندوق در صندوق چیست؟

۲. تقسیم‌بندی بر اساس روش انجام معاملات (روش خرید‌و‌فروش)
صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان بر اساس روش انجام معاملات به دو گروه اصلی طبقه‌بندی کرد:
۱. صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF)
۲. صندوق‌های مبتنی صدور و ابطال
ETF ها به‌عنوان صندوق‌های قابل معامله نیز شناخته می‌شوند و واحدهای آن می‌توانند در بازار سهام معامله شوند. برای خرید یا فروش واحدهای ETF نیاز به کد بورسی است که از طریق ثبت‌نام در سجام و کارگزاری و احرازهویت برای هر دوی این موارد به دست می‌آید. پس از دریافت کدهای لازم می‌توانید وارد سامانه معاملاتی کارگزاری شده و صندوق موردنظر را جستجو کرده و تعداد واحدهایی را که می‌خواهید بخرید یا بفروشید مشخص کنید.
از سوی دیگر، خرید واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر صدور و ابطال نیازمند رویکرد متفاوتی است. برای خرید واحدهای صندوق یاد شده لازم است به وب‌سایت صندوق مراجعه کنید و پس از ثبت‌نام و دسترسی، می‌توانید اقدام به خرید‌و‌فروش آنلاین واحدها کنید.

لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری

برای دسترسی به لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانید به سایت https://fund.fipiran.ir/mf/list مراجعه فرمایید و به‌منظور مشاهده نوع صندوق مورد نظر خود، شیوه سرمایه‌گذاری آن و سایر اطلاعات مورد نیاز از گزینه فیلتر موجود در صفحه استفاده نمایید.

مزیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مزایای متعددی است که آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای افرادی که به دنبال مشارکت در بازار سهام هستند، تبدیل می‌کند. در ادامه این مزایا را مرور می‌کنیم:

1. قابلیت اطمینان: اعتبار این صندوق‌ها تضمین می‌شود و این موضوع یکی از مهم‌ترین مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری این است. زیرا فعالیت آن‌ها مستلزم اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار است. این نهاد با انتشار گزارش های شفاف ، فعالیت‌های صندوق را با دقت نظارت می‌کند و اطلاعات قابل اعتمادی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد.
2. نقدشوندگی بالا: صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌ویژه صندوق‌های سهامی نقدشوندگی بالایی دارند. سرمایه‌گذاران به‌راحتی می‌توانند سرمایه خود را از صندوق برداشت و و بدون مواجهه با صف‌های طولانی آن را به پول نقد تبدیل کنند. سرمایه‌گذاری رد این صندوق‌ها به دلیل دارا بودن این مزیت از سایر دارایی ها مانند ملک یا طلا پیشی می‌گیرد و آن را به گزینه ایده‌آل برای سرمایه‌گذارانی که نیاز به دسترسی سریع به سرمایه خود دارند، تبدیل می‌کند.
3. مدیریت حرفه‌ای دارایی: صندوق‌های سرمایه‌گذاری از مدیریت حرفه‌ای کارشناسان بورسی و آشنا به پیچیدگی‌های بازار سهام بهره می‌برند. . این امر کنترل مؤثر ریسک و بازده را تضمین می‌کند و مدیریت کلی دارایی را بهینه می‌سازد. این امر به ویژه برای سرمایه‌گذارانی که فاقد دانش یا تجربه کافی در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار سهام هستند، مهم است.
4. صرفه‌جویی در مقیاس: هزینه‌های مربوط به جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه‌و‌تحلیل و توزیع سود سهام بین همه سرمایه‌گذاران صندوق تقسیم می‌شود. این امر سرانه هزینه‌های فردی مربوط به هر سرمایه‌گذار را کاهش می‌دهد.
5. تنوع‌بخشی: صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرتفوهای متنوعی با طیف وسیعی از اوراق بهادار را تحت مالکیت خود دارند. این تنوع گسترده موجب می‌شود ریسک‌های سرمایه‌گذاری به‌نحو مطلوبی مدیریت شود.
6. سهولت سرمایه‌گذاری: یکی دیگر از مزیت‌های سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه‌گذاری این است که سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها برای تمامی افراد جامعه قابل دسترس است و نیازی به دانش تخصصی بازار سرمایه ندارد.
7. سرمایه‌گذاری با سرمایه کم: صندوق‌های سرمایه‌گذاری گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که به‌‎دنبال سرمایه‌گذاری با سرمایه محدود هستند. این ویژگی آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای کسانی که به‌‎دنبال سرمایه‌گذاری با بودجه محدود هستند، تبدیل می‌کند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری از چه ارکانی تشکیل می‌شوند؟

این صندوق‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که در شکل گیری و اداره آن‌ها نقش خاصی دارند. ارکان یک صندوق سرمایه‌گذاری شامل موارد زیر می‌شود:

• مدیر صندوق
• متولی صندوق
• حسابرس صندوق
• مدیر ثبت صندوق

حضور این ارکان بسته به ماهیت و اهداف مالی صندوق متفاوت است. اساسنامه و امیدنامه، ارکان صندوق سرمایه‌گذاری را مشخص می‌کند و وجود این ارکان برای مدیریت مؤثر سرمایه در هر صندوق ضروری است.

بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری

انتخاب بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری مستلزم ارزیابی معیارهای مختلفی است، یکی از عوامل مهم ریسک پذیری افراد است. برای افراد ریسک‌پذیر صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی، بازده بهتری را به خصوص در بلندمدت ارائه می‌دهند. برعکس، سرمایه‌گذاران ریسک گریز ممکن است صندوق‌های با درآمد ثابت را گزینه مناسب‌تری بدانند. پس در واقع می‌توانیم اینگونه بیان کنیم که انتخاب بهترین صندوق سرمایه‌گذاری بسته به ترجیحات هرفرد متفاوت است و نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم که به عنوان مثال صندوق x بهترین صندوق بین صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌باشد.

جمع‌بندی

در این مقاله در ابتدا توضیح دادیم که صندوق سرمایه‌گذاری چیست و در ادامه به بررسی ویژگی‌ها و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری پرداختیم. اگر به صندوق‌های سرمایه‌گذاری علاقه‌مند هستید؛ پیشنهاد می‌کنیم تا از طریق این لینک سایر مقالات مرتبط در این حوزه را مطالعه نمایید.

سوالات متداول