شاخص صنعت، به‌عنوان یک معیار جهت ارزیابی بازار سهام و عملکرد شرکتها شناخته شده است. شاخص صنعت نشان‌دهنده عملکرد شرکتها در یک صنعت خاص است و تغییرات روند آن نشان از وضعیت صنایع مختلف است.
مقدمه
شاخص صنعت یکی از ابزارهای مهم تحلیل در بازار سرمایه است که برای اندازه‌گیری عملکرد صنایع مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این شاخص‌ها، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران عملکرد شرکتهای مختلف را با عملکرد صنعت می‌توانند مقایسه کنند. همچنین فعالین بازار قادر خواهند بود تا بازدهی صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه کنند. شاخص صنعت، از جمله ابزارهایی است که در تحلیل بنیادی در بازار سرمایه مورداستفاده قرار می‌گیرد که برای تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف بسیار مفید خواهد بود.
شاخص کل بورس چیست؟
هدف از بررسی شاخص صنعت چیست؟
یکی از اهداف اصلی شاخص صنعت، ارائه تصویری دقیق از وضعیت و عملکرد یک صنعت خاص در بازار سرمایه است. با استفاده از این شاخص، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران می‌توانند بهترین تصمیمات سرمایه‌گذاری را در مورد آینده یک صنعت خاص بگیرند. به‌عنوان‌مثال، با استفاده از شاخص صنعت، می‌توان به دید بهتری در خصوص صنعت دارویی دست پیدا کرد و فرازوفرود آن را بهتر شناخت.
هدف دیگر شاخص صنعت، ارائه داده‌های کافی و دقیق به سرمایه‌گذاران و تحلیلگران در راستای بررسی بهتر وضعیت شرکتهای فعال در یک صنعت خاص است. با استفاده از این اطلاعات، سرمایه‌گذاران و تحلیلگران می‌توانند تصمیمات مناسب را در مورد سرمایه‌گذاری در شرکتهای فعال در یک صنعت خاص بگیرند.
انواع شاخص صنعت
شاخص صنعت به صورت کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود.
- شاخص صنعت قیمتی: این شاخص باتوجه‌به قیمت سهام شرکتهای فعال در صنعت، به‌منظور اندازه‌گیری وضعیت و عملکرد صنعت مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای مثال، شاخص قیمتی صنعت بانکداری، باتوجه‌به قیمت سهام بانک‌ها، وضعیت و عملکرد صنعت بانکداری را نشان می‌دهد.
- شاخص صنعت فرعی: این شاخص باتوجه‌به پارامترهای مالی و عملکردی شرکتهای فعال در یک صنعت، با هدف اندازه‌گیری وضعیت و عملکرد صنعت به کار می‌رود. به‌عنوان‌مثال، شاخص فرعی صنعت بانکداری، باتوجه‌به پارامترهای مالی و عملکردی بانک‌ها (سودآوری، بازده سرمایه‌گذاری و شاخص‌های دیگر) وضعیت و عملکرد صنعت بانکداری را نشان می‌دهد.
عوامل مؤثر بر شاخص صنعت
شاخص صنعت، شاخصی بورسی است که نماینده عملکرد شرکت‌هایی است که در یک صنعت خاص فعالیت می‌کنند. عوامل تأثیرگذار بر شاخص صنعت شامل موارد زیر می‌شوند.
- عملکرد شرکتهای صنعتی: طبیعتاً اولین و مهم‌‌ترین عامل اثرگذار بر شاخص صنعت، کارایی و عملکرد شرکتهای زیرمجموعه‌‌ی آن صنعت است. هر قدر سودآوری و بازدهی شرکتهای صنعتی خاص بالاتر باشد و فضای اقتصادی پیرامون آن صنعت باثبات بوده و در حال رونق باشد، شاخص آن صنعت نیز روندی صعودی را در پیش خواهد گرفت.
- رقابت درون صنعتی: هر چه رقابت بیشتر باشد، شرکتهای صنعتی به دنبال کاهش قیمت و افزایش کیفیت محصولات خود خواهند بود و بنابراین شاخص صنعت تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. به عبارت کلی رقابتی یا انحصاری بودن صنعت از منظر تسهیل ورود و خروج بنگاه‌‌های جدید، ممکن است بر شاخص صنعت اثر بگذارد.
- تقاضای داخلی و خارجی: در شاخص صنعت تقاضای داخلی و خارجی می‌تواند تأثیرگذار باشد. تغییرات تقاضای داخلی و خارجی محصولات یک صنعت و ترکیب آن‌‌ها، اثر قابل‌‌توجهی بر جریانات درآمدی شرکت و میزان سودسازی آن خواهد داشت؛ بنابراین اثر مستقیمی بر شاخص صنعت نیز خواهد داشت.
- عوامل فنی و تکنولوژیکی: توسعه فناوری و انجام تحقیق و توسعه می‌تواند باعث بهبود عملکرد شرکتهای صنعتی شود و شاخص صنعت نیز بالاتر خواهد رفت.
- عوامل سیاسی و اقتصادی: عوامل سیاسی و اقتصادی می‌توانند بر شاخص صنعت تأثیرگذار است. تغییرات در سیاست‌های اقتصادی و دولتی می‌تواند باعث تغییر در درآمد شرکتهای صنعتی شود و سپس شاخص صنعت نیز تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت.
مزایا و معایب شاخص صنعت
با استفاده از شاخص صنعت، می‌توان عملکرد شرکتها را با عملکرد صنعتی که در آن فعالیت می‌کنند قیاس کرد. این مقایسه به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات سرمایه‌گذاری مناسب‌تری در مورد سهام شرکتهای مختلف اتخاذ کنند.
همچنین، شاخص صنعت به‌عنوان یک ابزاری برای بررسی عملکرد بازار به شمار می‌رود. باتوجه‌به این شاخص، می‌توان عملکرد بازار را در مقایسه با دوره‌های قبلی و بازارهای دیگر برای هر صنعت بررسی کرد. در نتیجه، مزایای اصلی شاخص صنعت این است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات مناسب‌تری در مورد سرمایه‌گذاری در بازار سهام بگیرند و همچنین به‌عنوان یک نشانگر از عملکرد بازار عمل می‌کند. شاخص صنعت می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا اثرات فصلی حاکم بر صنایع مختلف را بهتر بشناسند.
شاخص صنعت معایبی نیز به همراه دارد. یکی از معایب شاخص صنعت درنظرنداشتن بزرگی شرکتها و محاسبه‌‌ی شاخص به روش هم‌‌وزن است. درحالی‌که طبیعتاً شرکتهای بزرگ‌تر توانایی اثرگذاری بیشتری در وضعیت صنعت مدنظر دارند. همچنین شاخص صنعت ممکن است عوامل اقتصادی و دقت کافی را در تعیین وضعیت بازار بررسی نکنند که باعث تحریف نتایج می‌شود. شاخص صنعت باید به‌صورت منظم و به‌موقع به‌روزرسانی شود و اگر این به‌روزرسانی به تأخیر بیفتد باعث ایجاد ناهماهنگی در بازار می‌شود. برای محاسبه شاخص صنعت باید از روش‌های مناسب استفاده شود، اما در برخی موارد از الگوهای نامناسب استفاده می‌شود که باعث تحریف نتایج می‌شود.
مطلب پیشنهادی: سهامدار عمده کیست؟
سخن پایانی درباره‌‌ی شاخص صنعت
شاخص صنعت یک ابزار اصلی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بازار سرمایه است که به سرمایه‌گذاران و تحلیلگران کمک می‌کند تا عملکرد یک صنعت خاص و شرکتهای فعال در آن را تحلیل و بررسی کنند. با استفاده از شاخص صنعت، می‌توان به‌آسانی عملکرد شرکتهای مختلف را در یک صنعت خاص مقایسه کرد و بهترین شرکتهای فعال در آن را تعیین کرد.
به‌عنوان‌مثال، شاخص صنعت خودرو می‌تواند نشان‌دهنده عملکرد کلی صنعت خودرو باشد و به سرمایه‌گذاران کمک کند تا روند صعودی یا نزولی آن را در بازار سرمایه مشاهده کنند. همچنین با استفاده از شاخص صنعت خودرو، می‌توان عملکرد شرکتهای فعال در این صنعت را مقایسه کرد و بهترین شرکتهای فعال در آن را انتخاب کرد.
