پذیرش سهام شرکتها در بورس یا فرابورس مستلزم دارا بودن برخی شرایط خاص از سوی آن‌‌‌‌‌‌‌‌ها است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تعیین شده است. شرکتهای متعددی وجود دارند که متقاضی پذیرش در بورس یا فرابورس بوده‌‌‌‌‌‌‌‌اند اما نتوانسته‌‌‌‌‌‌‌‌اند شرایط ورود به این بازارها را محرز کنند و درعین‌حال نیازمند انتشار سهام خود هستند. بازار توافقی فرابورس تدبیری است که در راستای حل این چالش اندیشیده شده است. این بازار بستری است که امکان معاملهی سهام شرکتهای پذیرش نشده را بهصورت بلوکی فراهم می‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
در این مقاله، بازار نوظهور فرابورس را بررسی خواهیم کرد تا ضمن آشنایی با این مفهوم که بازار توافقی فرابورس چیست، سازوکار فعالیت و سرمایه‌گذاری در این بازار را درک کنید و باتوجه‌به پیچیدگی‌های بازار سرمایه، تصمیمات آگاهانه‌ای برای سرمایه‌گذاری خود اتخاذ کنید.
بازار توافقی فرابورس چیست؟
بسیاری نمی‌دانند بازار توافقی فرابورس چیست، زیرا بازار مذکور به‌عنوان هشتمین بازار فرابورس به‌تازگی راه‌اندازی شده است. این بازار یکی از زیرمجموعه‌های بازار فرابورس ایران به شمار می‌رود و هدف تسهیل معاملات بزرگ از جمله معاملات بلوکی در بازار سرمایه را محقق می‌نماید. شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که نزد سازمان بورس پذیرش نشده‌‌‌‌‌‌‌‌اند و شرایط ورود به بازار بورس یا فرابورس را ندارند، اما فرایند درج نماد آن‌‌‌‌‌‌‌‌ها طی شده است، بهصورت بلوکی در بازار توافقی فرابورس معامله میشوند. این بازار جایگزینی برای بازار پایه فرابورس خواهد بود.
مطلب پیشنهادی: سهامدار عمده کیست؟
شرایط و قوانین معاملات در بازار توافقی فرابورس به چه صورت است؟
شرایط و قوانین معاملات در بازار توافقی فرابورس در مقایسه با سایر بازارهای فرابورسی متمایز است. هنگام انجام معاملات در این بازار، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- ارسال سوابق تراکنش‌ها در بازار توافقی فرابورس مستلزم ورود به سامانه نامک است، زیرا این سوابق تنها از طریق ایستگاه‌های معاملاتی نامک قابل ارسال هستند و با اعتبار زمانی روز انجام میشوند.
- تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی به‌استثنای صندوق‌های سرمایه‌گذاری واجد شرایط معامله در این بازار هستند.
- معاملات سهام پذیرفته شده در بازار توافقی فرابورس بهصورت بلوکی و عمده، بدون محدوده نوسان روزانه قیمت یا محدودیت حجم‌مبنا صورت می‌پذیرد.
- سرمایه‌گذاران، مجاز به شرکت در فعالیت‌های معاملاتی روزانه یا فروش سهام در همان روز (نوسان‌گیری روزانه) در بازار توافقی نیستند.
- ثبت سفارش در این نمادها، با اعتبار دریافتی از کارگزاری‌ها امکان‌پذیر نیست.
- امکان تغییر کارگزار ناظر سهام در سامانه معاملات این بازار وجود دارد.
- نمادهای بازار توافقی، در محاسبات مربوط به وجه تضمین دریافت اعتبار لحاظ نمی‌شوند.
- روزهای معاملاتی بازار توافقی فرابورس از شنبه تا چهارشنبه هر هفته و ساعات معاملاتی آن از ساعت ۹ صبح لغایت ۱۲:۳۰بعدازظهر تعیین شده است.
- کارگزاران موظف‌اند پیش از شروع اولین معامله، «اقرارنامه و بیانیه پذیرش ریسک» را در اختیار مشتریان خود قرار داده و موافقت مشتریان را اخذ نمایند.
- هنگام ثبت هر سفارش خرید در بازار توافقی، بسیار مهم است که در نظر داشته باشید که مجموع حجم باید حداقل یک‌دهم سرمایه پایه شرکت یا ۵ میلیارد ریال (معادل ۵۰۰ میلیون تومان) باشد. در محدودیت ذکر شده، هر موردی که کمتر باشد، ملاک قرار خواهد گرفت.
آشنایی با نمادهای بازار توافقی فرابورس
نمادهای بازار توافقی فرابورس که تاکنون در این بازار درج نماد شده‌اند، شامل سه شرکت «سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا»، «تأمین آتیه کارکنان صنعت برق خراسان» و «کارخانه‌های مخمل و ابریشم کاشان» است. شرکت سرمایه‌گذاری کارکنان گروه مپنا با نماد «وکمپنا»، اولین شرکتی بود که معاملهی آن در بازار توافقی بهصورت رسمی ثبت شد. راه‌اندازی این بازار و درج نمادهای بازار توافقی فرابورس، بر اساس ماده سی و شش قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور صورت پذیرفته است. «تمامی اشخاصی که تاکنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام کرده‌اند، حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون مکلف‌اند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند. عدم ثبت، تخلف محسوب می‌شود لیکن مانع از اجرای تکالیف قانونی برای ناشر اوراق بهادار نیست.» براین‌اساس، تمامی شرکتهای سهامی عام که ملزم به ثبت در سازمان هستند، موظف‌اند سهام خود را در بورس یا فرابورس معامله کنند.
جمع‌‌‌‌‌‌‌‌بندی بازار توافقی فرابورس
بازار توافقی فرابورس، نقش مهمی در ایجاد فرصت برای شرکتهای بازار پایه دارد که ممکن است معیارهای پذیرش در بازارهای بالاتر را نداشته باشند. بسیاری از شرکتهای بازار پایه امکان پذیرش در بازارهای بالاتر را ندارند، درصورتی‌که بازار توافقی فرابورس امکان دادوستد سهام آن‌‌‌‌‌‌‌‌ها بهصورت بلوکی را فراهم می‌‌‌‌‌‌‌‌کند. البته ذکر این نکته ضروری است که تمامی شرکتها در این دسته قرار نمی‌گیرند و آن تعداد که پتانسیل پذیرش در بازارهای بالاتر را دارند، باید به بازارهای بورس و فرابورس منتقل شوند.
ایجاد بازارهایی مانند بازار توافقی فرابورس، به‌منظور تسهیل فرصت‌های سرمایه‌گذاری برای اشخاص حقیقی و حقوقی در نظر گرفته شده است که قصد سرمایه‌گذاری عمده در سهام شرکتها را دارند. این بازار با پایبندی به مقررات و قوانین خاص خود موجب توسعه‌ی بازار سرمایه شده و امکان انجام معاملات اطمینان‌بخش را برای سرمایه‌گذاران فراهم آورده است.
این مطلب را از دست ندهید: بهترین پرتفوی سرمایه‌گذاری این ویژگی‌ها را دارد!
