صندوق بخشی یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که عمدتاً در یک صنعت یا بخش خاص از بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کند و درصد بالایی از دارایی‌های خود را به این منظور اختصاص می‌دهد.
صندوق بخشی در یک نگاه
- صندوق سرمایه‌گذاری بخشی، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که تمرکز اصلی آن بر روی معمولا یک صنعت خاص در بازار است.
- سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بخشی، سطح ریسک بالاتری نسبت به صندوق‌های سهامی و مختلط داراست.
- پرتفوی صندوق‌های بخشی به دلیل تمرکز بر سهام یک صنعت خاص، از تنوع کمتری برخوردار است.
- این صندوق‌ها برای کسانی که به دنبال موقعیت‌های رشد در یک صنعت خاص هستند، ایده‌آل است.
- صندوق‌های بخشی به سرمایه‌گذاران فرصت بهره‌برداری از حداکثر پتانسیل رشد در صنعت موردنظر را می‌دهند.
- صندوق‌های بخشی باید حداقل ۷۰ درصد دارایی‌های خود را در سهام و حق تقدم سهام صنعت مربوطه، سرمایه‌گذاری کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری بخشی چیست؟
صندوق بخشی یا (Sector Funds)، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک یا قابل معامله (ETF) است که تمرکز خود را بر یک صنعت یا بخش خاص از بازار می‌گذارد و بخش کمی از سرمایه خود را به سایر صنایع یا دارایی‌ها، اختصاص می‌دهد. این صندوق‌ها می‌توانند بر روی صنایعی مانند خودرو، دارویی، فلزی، یا هر صنعت دیگری که پتانسیل رشد داشته باشد، تمرکز نمایند.
ترکیب دارایی صندوق بخشی چیست؟
ترکیب دارایی‌های یک صندوق بخشی به‌طورمعمول شامل سهام شرکت‌های فعال در آن بخش یا صنعت خاص است. این ترکیب می‌تواند بسته به استراتژی صندوق شامل سهام شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک، دولتی و خصوصی باشد. بر اساس قوانین مربوطه، ترکیب دارایی صندوق سرمایه‌گذاری بخشی باید دست‌کم ۷۰ درصد به سهام و حق تقدم سهام در صنعت مربوطه اختصاص یابد. این امر به صندوق اجازه می‌دهد که به‌صورت تخصصی و با دقت بیشتری بر روی آن صنعت تمرکز نماید.
سایر دارایی‌های صندوق یادشده می‌تواند به سهام و حق تقدم سایر صنایع، سپرده‌های بانکی، اوراق با درآمد ثابت و ابزارهای دیگری همچون اوراق اختیار معامله، قراردادهای آتی سهام و گواهی سپرده‌های کالایی اختصاص یابد. این پرتفوی ترکیبی و متنوع از دارایی‌ها به صندوق امکان می‌دهد تا ضمن تمرکز بر یک صنعت خاص، از فرصت‌های موجود در بازار بهره‌مند گردد و همزمان ریسک خود را نیز مدیریت نماید.
بر این اساس، ترکیب دارایی صندوق بخشی به‌صورتی است که حداکثر ۳۰ درصد از دارایی‌های صندوق به سهام و حق تقدم سهام منتشره از طرف یک ناشر و قرارداد اختیار معامله همان سهام اختصاص می‌یابد. این محدودیت اطمینان می‌دهد که تنوع مناسبی در دارایی‌های صندوق وجود داشته باشد و از وابستگی بیش‌ازحد به عملکرد یک ناشر خاص جلوگیری شود. به‌منظور درک بهتر آنکه دارایی صندوق‌های بخشی چگونه تقسیم‌بندی می‌شود به جدول زیر نگاهی بی‌اندازید.
مزایای صندوق بخشی چیست؟
مزایای صندوق بخشی شامل تمرکز بر بخش‌های با پتانسیل رشد بالا و تنوع‌بخشی در پورتفوی سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود. این صندوق‌ها فرصت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های نوظهور و در حال رشد صنایع فراهم می‌آورند، در ادامه به بررسی این مزایا می‌پردازیم:
- تمرکز بر یک صنعت خاص: صندوق‌های بخشی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که به‌صورت متمرکز و بادانش کافی، در یک صنعت خاص سرمایه‌گذاری کنند، مانند صندوق بخشی خودرو یا صندوق بخشی فلزات. این امر می‌تواند منجر به کسب بازدهی بالاتر در صورت عملکرد مناسب آن صنعت گردد.
- دسترسی به مدیریت حرفه‌ای: سرمایه‌گذاران در صندوق‌های بخشی از دانش و تجربه مدیران حرفه‌ای بهره‌مند می‌گردند و براین اساس می‌توانند فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسب در آن صنعت را شناسایی کرده و از روندهای رو به رشد موجود بهره‌مند گردند.
- امکان کسب بازدهی بالاتر: با توجه به تمرکز بر روی یک صنعت، صندوق‌های بخشی می‌توانند در صورت رشد و پیشرفت آن صنعت، بازدهی بالایی داشته باشند.
- تنوع در سبد سرمایه‌گذاری: با امکانی که در سبد سرمایه‌گذاری صندوق‌های بخشی فراهم است، سرمایه‌گذاران می‌توانند تنوع بیشتری را در سرمایه‌گذاری‌های خود تجربه کنند و از پتانسیل رشد بهترین شرکت‌ها در صنایع مختلف بهره‌مند گردند.
- کاهش ریسک مرتبط با سرمایه‌گذاری مستقیم: در مقایسه با خرید مستقیم سهام یک شرکت خاص، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بخشی می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهد، زیرا سرمایه‌گذاری در تعداد بیشتری از شرکت‌ها در یک صنعت انجام می‌پذیرد.
- امکان سرمایه‌گذاری در بخش‌های خاص: برای سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بخش‌های خاص هستند، صندوق‌های بخشی یک گزینه جذاب به شمار می‌روند.
معایب صندوق بخشی چیست؟
از معایب صندوق بخشی می‌توان به محدودیت در تنوع‌بخشی به پرتفوی و وابستگی زیاد به عملکرد یک صنعت خاص اشاره کرد. این موضوع می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها را افزایش دهد. بر این اساس، معایب اصلی سرمایه‌گذاری در صندوق‌های بخشی عبارت‌اند از:
- وابستگی به عملکرد یک صنعت خاص: یکی از معایب اصلی صندوق‌های بخشی این است که بازدهی آن‌ها به‌شدت وابسته به عملکرد صنعت موردنظر است. بر این اساس، اگر صنعت مربوطه دچار مشکلاتی گردد یا رشد کمتری نسبت به سایر صنایع و شاخص‌ها داشته باشد، صندوق نیز تحتتاثیر این موضوعات قرار خواهد گرفت.
- محدودیت در سرمایه‌گذاری: صندوق‌های بخشی به دلیل تمرکز بر یک صنعت خاص، محدودیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های دیگر دارند. این محدودیت‌ها ممکن است باعث از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسب و سخت‌تر شدن مدیریت ریسک دارایی برای سرمایه‌گذاران گردد.
- عدم انعطاف‌پذیری: به دلیل تمرکز بر یک صنعت خاص، صندوق‌های بخشی از انعطاف‌پذیری کمتری در مدیریت دارایی‌هایشان برخوردار هستند. این امر می‌تواند در مواقعی که عملکرد صنایع مختل می‌شود، به سرمایه‌گذاران زیان بیشتری وارد نماید.
مطلب پیشنهادی: صندوق درآمدثابت چیست؟
صندوق بخشی برای چه افرادی مناسب است؟
صندوق سرمایه‌گذاری بخشی برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که درک مناسبی از بازار و بخش موردنظر دارند و آمادگی پذیرش ریسک‌های بالاتر به‌منظور کسب بازدهی بیشتر را دارا هستند. براین اساس، در پاسخ به این سؤال که صندوق بخشی برای چه افرادی مناسب است، می‌توان دسته‌بندی زیر را ارائه کرد:
- سرمایه‌گذاران حرفه‌ای: افرادی که دارای دانش و تجربه کافی در یک صنعت خاص هستند و می‌خواهند به‌صورت غیرمستقیم در آن صنعت سرمایه‌گذاری کنند.
- سرمایه‌گذاران دارای حداقل دارایی: افرادی که دارای دارایی محدودی هستند و نمی‌توانند به‌صورت مستقیم در تمامی یا بخش بزرگی از سهام یک صنعت به صورت فعال سرمایه‌گذاری نمایند.
- سرمایه‌گذاران خاص: افرادی که علاقه به سرمایه‌گذاری در یک صنعت خاص دارند و ضمناً به دنبال دسترسی به ابزار تخصصی در آن صنعت نیز هستند، می‌توانند از صندوق بخشی استفاده نمایند.
تفاوت صندوق بخشی با صندوق سهامی چیست؟
تفاوت اصلی صندوق سرمایه‌گذاری بخشی با صندوق سهامی در تمرکز آن بر یک صنعت خاص است. در حالی که صندوق‌های سهامی به طور گسترده‌تری در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند، صندوق‌های بخشی تمرکز خود را بر یک بخش یا صنعت خاص محدود می‌نمایند. به منظور درک بهتر تفاوت صندوق بخشی با صندوق سهامی، به صورت موردی به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت:
- تمرکز سرمایه‌گذاری
صندوق بخشی: سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها به‌صورت اختصاصی در یک صنعت یا بخش خاص انجام می‌شود. این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در رشد آن صنعت سهیم شوند.
صندوق سهامی: در این نوع صندوق، سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های مختلف انجام می‌شود و تنوع دارایی‌ها بالاتر است. براین اساس، سرمایه‌گذاران می‌توانند در چندین صنعت و شرکت مختلف سرمایه‌گذاری کنند. - مدیریت و تحلیل
صندوق بخشی: این نوع صندوق‌ها معمولاً توسط مدیران متخصص در صنعت مربوطه اداره می‌شوند و براین اساس سرمایه‌گذارن این صندوق‌ها، از تحلیل‌های تخصصی درزمینه صنعتی موردنظر خود، به‌منظور انتخاب دارایی‌های مناسب برخوردارند.
صندوق سهامی: مدیران این نوع صندوق‌ها ممکن است تخصص کمتری در صنایع خاص داشته باشد. به‌عبارت‌دیگر، ممکن است مدیران این صندوق‌ها به‌صورت کلی در بازار سهام تخصص داشته باشند. - میزان تنوع سرمایه
صندوق بخشی: تنوع در این نوع صندوق‌ها کمتر است و به سبب تمرکز سرمایه‌گذارای‌ها بر یک صنعت خاص، سود و زیان سرمایه‌گذاران نیز به عملکرد آن صنعت بستگی دارد.
صندوق سهامی: تنوع دارایی‌ها و سهام در این صندوق‌ها بیشتر بوده است و این موضوع باعث شده سرمایه‌گذاران در معرض ریسک کمتری مرتبط با یک صنعت خاص قرار گیرند و در برابر نوسانات در صنایع مشخص، ایمن‌تر باشند.+
صندوق بخشی چه قدر ریسک دارد؟
ریسک صندوق بخشی به طور مستقیم به صنعتی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کند، بستگی دارد. برخی صنایع ممکن است نوسان کمتری داشته باشند، در حالی که بخش‌های دیگر ممکن است به دلیل تغییرات سریع بازار یا تحولات سیاسی و اقتصادی، ریسک بالاتری داشته باشند.
جمع‌بندی
صندوق بخشی می‌تواند یک ابزار مفید برای سرمایه‌گذاران باشد که به دنبال سود از فرصت‌های خاص در بازار هستند. نحوه انتخاب سبد دارایی در این صندوق‌ها، به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا در بهترین شرکت‌های یک صنعت سرمایه‌گذاری کنند و از فرصت‌های رشد آن نیز بهره‌مند گردند. البته این صندوق‌ها به دلیل تخصیص دارایی در صنعتی مشخص، دارای سطح ریسک خاص خود هستند و سرمایه‌گذاری در آن‌ها نسبت به صندوق‌های سهامی و مختلط پر ریسک‌تر است. ضمنا، به دلیل تمرکز بر یک صنعت خاص، این صندوق‌ها به شدت به عملکرد آن صنعت وابسته بوده و اگر آن صنعت دچار مشکل گردد، صندوق مذکور نیز به شدت تحتتاثیر این اتفاق قرار می‌گیرد. همچنین، تنوع پایین در پرتفوی این صندوق‌ها، مدیریت ریسک دارایی را برای سرمایه‌گذاران آن‌ها دشوارتر می‌سازد. صندوق‌های یادشده، به‌ویژه برای سرمایه‌گذارانی که به‌دنبال حضوری هدفمند در صنعتی مشخص هستند، جذاب محسوب می‌شود.
