صندوق درآمدثابت چیست؟ آموزش کامل

[breadcrumb]
صندوق درآمدثابت

فهرست مطالب

صندوق درآمد ثابت یکی از انواع صندوق­‌های سرمایه‌­گذاری است که امکان سرمایه‌­گذاری با ریسک اندک و کسب بازدهی نسبتاً قابل‌قبول را برای سرمایه‌­گذاران فراهم می­‌کند. این صندوق به هر دو نوع قابل­‌معامله و صدور و ابطالی در بازار سرمایه­‌ی ایران وجود دارد.

مقدمه‌­ای از صندوق درآمدثابت

حفظ ارزش پول در برابر تورم و کسب بازدهی در کنار حفظ ارزش زمانی پول، از عمده‌ترین انگیزه‌های شخصی انجام سرمایه‌گذاری است. پذیرش ریسک در انجام سرمایه‌گذاری از عواملی است که ارتباط مستقیمی با بازدهی دارد. از این روی انتخاب‌های ما برای سرمایه‌گذاری اهمیت بالایی پیدا می‌کنند، چراکه ممکن است برخی اوقات سرمایه‌گذاری انجام شده نه‌تنها بازدهی به همراه نداشته باشد، بلکه زیان‌ده نیز باشد و از اصل سرمایه‌ی ما نیز درصدی کاسته شود. این موضوع به‌خوبی بیان‌کننده‌ی لزوم بهره‌گیری از دانش سرمایه‌گذاری است. در کنار این مسئله توجه به ریسک‌پذیری شخصی عامل مهم دیگری است که باید به آن دقت شود. توجه توأمان به این دو مقوله از عوامل به‌وجودآمدن صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

صندوق درآمدثابت چیست؟

صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که با جمع‌آوری وجوه سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری روی ترکیبی از ابزار‌های با درآمدثابت نظیر سپرده‌ی بانکی، گواهی سپرده‌ی بانکی، اوراق‌قرضه‌ی دولتی (اسناد خزانه‌داری اسلامی) و سایر اوراق درآمدثابت موجود در بازار می‌پردازند. این صندوق‌ها غالباً بازدهی‌های بالاتری نسبت به سپرده‌ی بانکی دارند و از سوی دیگر باتوجه‌ به ماهیت محل‌های سرمایه‌گذاری وجوه، از یک جریان درآمدی باثبات و پایدار برخوردارند که می‌تواند برای فعالان ریسک‌گریز بازار سرمایه جذاب باشد.

مزایا صندوق درآمدثابت

صندوق درآمدثابت

ابزارهای مالی با درآمد ثابت از گزینه‌های سرمایه‌گذاری هستند که در آن‌ها تا تاریخ سررسیدشان به سرمایه‌گذاران سودهای ثابت یا سود سهام پرداخت می‌شود. این ابزارهای مالی به علت سود تضمین‌شده و قطعی که در پی دارند مورد اقبال برخی از فعالان بازار مالی هستند. رایج‌ترین نوع ابزار و اوراق درآمد ثابت در کشور ما، سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت شرکت‌ها و اوراق اسناد خزانه‌داری اسلامی هستند. در جهان نیز عمده‌ی اوراق درآمد ثابت مربوط به اوراق‌قرضه‌ی دولت مرکزی و شهرداری‌ها یا دولت‌های محلی هستند.

در اوراق درآمد ثابت پس از رسیدن به تاریخ سررسید، اصل و سود پول سرمایه‌گذاری شده در اختیار سرمایه‌گذار قرار خواهد گرفت. این امر سبب می‌شود تا سرمایه‌گذاری در ابزار‌های با درآمد ثابت مانند اوراق‌قرضه، سپرده‌ی بانکی و … مزایایی نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها پیدا کند. از مهم‌ترین این مزایا می‌توان به تنوع‌بخشی در سبد سرمایه‌گذاری اشاره کرد. چراکه اگر بخشی از سرمایه روی اوراق درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شود، لااقل آن بخش، از ریسک موجود در بازار سهام در امان خواهد بود. از این‌جهت ضمن تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و جبران بخشی از کاهش ارزش پول در اثر تورم، از ریسک از دست‌رفتن کل سرمایه‌گذاری نیز کاسته می‌شود.

ابزار‌های با درآمد ثابت باتوجه‌به ماهیتشان، به حفظ اصل سرمایه و پول کمک می‌کنند. ازاین‌جهت، مخصوصاً در بازارهای بسیار متلاطم این اطمینان را ایجاد می‌کنند که اصل سرمایه در این نوع از سرمایه‌گذاری دچار خطر نخواهد بود. در کنار آن نیز بازدهی قطعی را هرچند اندک، تضمین می‌کنند؛ بنابراین استفاده‌ی از این ابزار برای افراد ریسک‌گریز بسیار مطلوب خواهد بود، اگرچه چندان سودمند نخواهد بود.

آیا صندوق­‌های درآمدثابت مطمئن هستند؟

تمامی صندوق‌­های سرمایه­‌گذاری از جمله صندوق­‌های درآمد ثابت تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار تأسیس شده و فعالیت آن­ها نیز تحت نظارت این سازمان است. از این‌رو مطابق قوانین و دستورالعمل­‌های موجود، صندوق­‌های درآمد ثابت ملزم به ارائه­‌ی گزارش‌های ماهانه و فصلی در سایت کدال هستند. همچنین ماهیت محل سرمایه‌­گذاری نهایی وجوه در این صندوق­‌ها بر کاهش ریسک و افزایش اطمینان سرمایه­‌گذاری در آن­‌ها می­­افزاید.

انواع صندوق درآمدثابت از لحاظ نحوه‌ی معامله

این صندوق‌ها ممکن است در هر دو حالت قابل معامله (ETF) یا مبتنی بر ساختار صدور و ابطال باشند. در صندوق‌های با ساختار صدور و ابطال، قیمت هر واحد از واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق از طریق خالص ارزش آن محاسبه شده و در پایان هر روز کاری یک قیمت برای آن اعلام می‌شود. این در حالی است که در صندوق‌های قابل معامله، این عرضه و تقاضای بازار است که قیمت هر واحد را در هر لحظه تعیین می‌کند، بنابراین واحدهای صندوق قابل معامله، در زمان باز بودن بازار می­توانند در هر لحظه قیمتی متفاوت را تجربه کنند. البته معمولا این اتفاق در صندوق­های درآمدثابت کمتر رخ می­دهد و قیمت واحدهای آن­ها نوسان کمی دارد.

انواع صندوق درآمدثابت از لحاظ پرداخت سود

برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت دارای زمان‌بندی پرداخت سود هستند و حتی برخی از آنان به طور ماهیانه عواید ناشی از سرمایه‌گذاری خود را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند. اما برخی دیگر از صندوق‌ها زمان‌بندی پرداخت سود ندارند و بازدهی‌های کسب‌شده توسط آن‌ها از طریق افزایش خالص ارزش دارایی‌شان در قیمت هر واحد سرمایه‌گذاری صندوق نمود پیدا می‌کند و بازدهی سرمایه‌گذاران از طریق فروش واحدهایی خواهد بود که نسبت به زمان خرید، افزایش قیمت یافته‌اند.

صندوق سرمایه‌گذاری با سود ماهانه چیست؟

ترکیب دارایی صندوق درآمدثابت

عمده­ی وزن ترکیب دارایی در صندوق درآمد ثابت، به سرمایه­‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت، گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی اختصاص دارد. جزئیات ترکیب دارایی این صندوق­‌ها مطابق جدول زیر است. گفتنی است مطابق آخرین ابلاغیه‌­های سازمان بورس اوراق بهادار، صندوق­‌های درآمد ثابت از سرمایه­‌گذاری در قالب قراردادهای اختیار معامله منع شده­‌اند.

ترکیب دارایی صندوق درآمدثابت

صندوق با درآمد ثابت مناسب چه افرادی است؟

در بازارهای مالی همواره ریسک و بازدهی ارتباطی متقابل داشته و در یک‌جهت حرکت کرده‌اند. به عبارت بهتر می‌توان گفت که کسب بازدهی در بازار‌های مالی پاداشی برای میزان ریسکی است که پذیرفته‌ایم. البته در سرمایه‌گذاری‌های بدون ریسک نظیر سپرده‌گذاری در بانک‌ها، حداقل بازدهی بدون ریسک تعریف می‌شود و هر سودی مازاد بر آن، همان پاداش پذیرش ریسک سرمایه‌گذاری محسوب می‌گردد.

اگر برخی از افراد به هر دلیلی ریسک‌گریز باشند و تأکیدشان بر جذب بازدهی بدون پذیرش ریسک باشد. قطعاً در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری در ابزار‌های با درآمد ثابت اولین گزینه‌ای است که می‌تواند برای این افراد مطلوب باشد. نکته‌ی قابل‌توجه دیگر تفاوت بین بازدهی انواع اوراق با درآمد ثابت است که بحث انتخاب بهینه و صحیح را به وجود می‌آورد. از این‌ رو سرمایه‌گذاری بدون ریسک، روی اوراق با درآمد ثابت نیز تبدیل به امری می‌شود که نیاز به تخصص و مدیریت حرفه‌ای سرمایه‌گذاری خواهد داشت. قراردادن این مسئله در کنار علاقه‌ی افراد ریسک‌گریز به سرمایه‌گذاری در ابزارهای با درآمد ثابت، سبب به‌وجودآمدن صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شده است که بتوانند ضمن انجام یک سرمایه‌گذاری بدون ریسک، انتخاب‌های درست و بهینه‌ای را داشته باشند تا حداکثر بازدهی بدون ریسک را کسب کنند.

این صندوق‌ها غالباً بازدهی بالاتری نسبت به نرخ سود سپرده‌ی بانکی داشته‌اند و ازاین‌جهت تبدیل به محلی جذاب برای سرمایه‌گذاری افراد ریسک‌گریز شده‌اند.

لیست صندوق­‌های درآمدثابت

برای مشاهده­‌ی لیست صندوق­‌های سرمایه‌­گذاری با درآمد ثابت و مقایسه‌­ی بازده‌ی آن­ها می­توانید به وب­سایت فیپ ایران و بخش فهرست صندوق­‌های سرمایه­گذاری مراجعه کنید.

نحوه­‌ی خرید صندوق درآمدثابت

اگر یک صندوق درآمدثابت به شکل قابل‌معامله یا ETF باشد، برای سرمایه­‌گذاری در آن تنها نیاز به دریافت کد بورسی خواهید داشت. پس از دریافت کد بورسی قادر خواهید بود مشابه سایر اوراق قابل‌معامله مانند سهام، اقدام به خریدوفروش واحدهای صندوق درآمد ثابت نمایید. در شرایطی که صندوق انتخابی شما از جمله صندوق‌­های مبتنی بر ساختار صدور و ابطال باشد، می­‌بایست به سایت یا پنل معاملاتی صندوق مربوطه مراجعه کرده و از طریق آن اقدام به سرمایه­‌گذاری در واحدهای این صندوق نمایید.

سخن پایانی پیرامون صندوق درآمدثابت

در این مقاله در خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت به طور مفصل توضیحاتی را ارائه دادیم. این صندوق‌ها به‌عنوان یک ابزار نوین مالی در سرتاسر جهان وجود دارند و حتی در برخی از موارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی در این زمینه نیز تأسیس شده‌اند. صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یکی از گزینه‌­های جذاب برای افراد ریسک‌گریز بوده که ضمن حفظ اصل سرمایه‌ی افراد، بازدهی‌هایی را نیز برای آنان به همراه خواهد داشت. این صندوق‌ها در حال حاضر با هر دو ساختار مبتنی بر صدور و ابطال و قابل‌معامله در بازار سرمایه‌ی ایران وجود دارند و با مقایسه‌ی بازدهی آن­ها می‌توان اقدام به سرمایه‌گذاری در بهترین صندوق ممکن کرد.

سوالات متداول

۱محاسبه سود صندوق درآمد ثابت چگونه است؟
روش محاسبه سود صندوق درآمد ثابت بر اساس روزهای مشخص شده، معمولاً در دوره‌های زمانی یک ماهه، سه ماهه یا شش ماهه انجام می‌شود. برای محاسبه سود صندوق درآمد ثابت، ابتدا مجموع درآمدی که صندوق در طول دوره مربوطه (مثلاً یک ماه)، به دست آورده را محاسبه می‌کنند. سپس مجموع درآمد بر تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق تقسیم می‌شود تا سود هر واحد به‌دست‌آید. بنابراین، محاسبه سود صندوق درآمد ثابت بر اساس تقسیم مجموع درآمد به تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در دوره زمانی مشخص انجام می‌شود.

۲تفاوت صندوق درآمد ثابت با سپرده بانکی چیست؟
صندوق‌های درآمد ثابت نسبت‌به سپرده بانکی بازدهی بالاتری دارد؛ زیرا به‌دنبال سرمایه‌گذاری در ابزارهای مختلفی مانند اوراق بهادار و بورس هستند. همچنین، در صندوق‌های درآمد ثابت جریمه برداشت زودهنگام وجه وجود ندارند و از طرفی دیگر سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیز ساده‌تر از بانک‌ها است. از طرفی، سپرده‌های بانکی به‌دلیل برخورداری از کمترین میزان ریسک، معمولاً بازدهی کمتری نیز نسبت‌به صندوق‌های درآمد ثابت دارند.

۳کارمزد صندوق درآمد ثابت چقدر است؟
کارمزد صندوق درآمد ثابت معمولاً به‌صورت سالیانه و به نسبت مبلغ سرمایه‌گذاری در صندوق محاسبه می‌شود. معمولاً این کارمزد حدود ۰.۰۹ درصد از مبلغ سرمایه‌گذاری است. این کارمزد برای مدیریت و عملکرد صندوق به کارگزاری یا مدیر صندوق پرداخت می‌شود و در اغلب موارد به‌صورت خودکار از سرمایه‌گذاری‌های شما کسر می‌گردد.

۴آیا سود صندوق‌های درآمد ثابت تضمین شده است؟
تضمین سود در صندوق‌های درآمد ثابت وابسته به نوع صندوق است. در بعضی از صندوق‌های درآمد ثابت، سود تضمین شده پرداخت می‌شود، به این معنا که مدیر صندوق تعهد دارد که حداقل سودی را که به سرمایه‌گذاران وعده داده است، پرداخت نماید.
اما در دسته‌ای دیگر از صندوق‌ها، سود تضمین شده نیست و سودی که به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود، به عملکرد صندوق و شرایط بازار بستگی دارد. بنابراین، برای دریافت اطلاعات دقیق درباره تضمین سود یک صندوق خاص، به مستندات و اطلاعاتی که توسط مدیر صندوق ارائه می‌شود، مراجعه کنید.

۵حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در صندوق‌ درآمد ثابت چقدر است؟
حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت ممکن است بسته به نوع صندوق و شرایط مختلف متفاوت باشد. در صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال، حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری معمولاً به اندازه خرید حداقل یک واحد از این صندوق‌ها است.
اما در صندوق‌های ETF (صندوق قابل معامله در بورس)، حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری ممکن است به اندازه حداقل ارزش سفارش خریدی باشد که می‌توان ارسال نمود. این حداقل مبلغ معمولاً بر اساس قیمت واحد صندوق در بازار معاملاتی بورس تعیین می‌شود.
به‌عنوان‌مثال، در بازار بورس ایران، حداقل ارزش سفارش خریدی معمولاً برابر با ۵۰۰ هزار تومان است، اما برای اطمینان از مبلغ دقیق حداقل سرمایه‌گذاری در هر صندوق، به مستندات و شرایط مربوط به آن صندوق مراجعه کنید.

۶آیا صندوق‌های درآمد ثابت ماهانه سود پرداخت می‌کنند؟
برخی از صندوق‌های درآمد ثابت به‌صورت ماهانه سود به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. این سود معمولاً به‌صورت دوره‌های مشخص مانند یک ماهه، سه ماهه یا شش ماهه به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌گردد. با این حال، برخی از صندوق‌های درآمد ثابت، به جای پرداخت سود نقدی، سود را به ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری می‌افزایند. در این صورت، سود محاسبه‌شده به‌صورت واحدهای سرمایه‌گذاری به حساب سرمایه‌گذاران اضافه می‌گردد.

۷آیا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت همیشه سودآور است؟
سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت معمولاً به‌دلیل سرمایه‌گذاری در ابزارهای کم‌ریسک انجام می‌شود که هدف آن حفظ سرمایه و پرداخت سود ثابت به سرمایه‌گذاران است. از این رو، مخاطرات مرتبط با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت به نسبت کمتری در مقایسه با سایر انواع سرمایه‌گذاری‌ها مانند سهام و بورس، در این صندوق‌ها به چشم می‌آید.

مطالبی که ممکن است به آن علاقه داشته باشید

2 دیدگاه

  1. حسین مهرابی گفت:

    بازدهی صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک چطوره؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فهرست مطالب