صندوقهای سرمایهگذاری نوعی سرمایهگذاری غیرمستقیم برای افرادی است که زمان و حوصلهی کسب دانش کافی برای سرمایهگذاری مستقیم را ندارند، اما برای موفقیت در سرمایهگذاری غیرمستقیم نیاز به شناخت کامل این ابزار و بایدها و نبایدهای آن را دارید. صفر تا صد صندوقهای سرمایهگذاری را اینجا مطالعه کنید.
سرمایهگذاری بهمنظور کسب بازدهی و حفظ ارزش پول در برابر تورم از ملزومات پیگیری اهداف بلندمدت مالی خصوصاً در جوامع تورمی است؛ این مسئله یکی از دلایل اقبال عموم مردم به بحث سرمایهگذاری است. ازآنجاییکه اقدام به سرمایهگذاری در هر محلی مستلزم دارابودن برخی شرایط خاص است، سادهترین محل سرمایهگذاری حتی با وجوه خرد، بازار سهام خواهد بود. صندوقهای سرمایهگذاری یکی از ابزارهای سرمایهگذاری در بازار سهام است که در این مقاله به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت و مدلها و انواع مختلف آن را نیز تشریح خواهیم کرد.
پیش از پرداختن به مباحث صندوقهای سرمایهگذاری، بهتر است ابتدا با رویکردی کل به جز، در خصوص کاربردها و علل تشکیل این نهادهای مالی توضیحاتی را ارائه دهیم.
برای سرمایهگذاری، بهطور عمده دو روش سرمایهگذاری مستقیم و سرمایهگذاری غیرمستقیم وجود دارد. در سرمایهگذاری مستقیم، فرد سرمایهگذار شخصاً در فرایند سرمایهگذاری وارد شده، محل سرمایهگذاری، میزان آن و نیز ترکیب سبد سرمایهگذاری شده را بر اساس سلیقه و دانش خود تعیین میکند. برای داشتن سبد سرمایهگذاری بهینه و همینطور داشتن انتخابهای درست و صحیح بهمنظور کسب حداکثر بازدهی ممکن، بهرهمندی از دانش سرمایهگذاری و صرف زمان و هزینه توسط شخص سرمایهگذار از مقدمات لازم است.
حال ممکن است فرد سرمایهگذار از دانش سرمایهگذاری لازم، همینطور توانایی و مهارت تحلیلگری کافی برخوردار نباشد، یا اینکه امکان صرف وقت و هزینه جهت انجام تحقیقات لازم برای سرمایهگذاری نداشته باشد. در چنین شرایطی بحث سرمایهگذاری غیرمستقیم و بهرهگیری از واسطههایی تحت عنوان ابزارهای نوین مالی مطرح میشود.
ابزارهای سرمایهگذاری غیرمستقیم بهطورکلی به دو دستهی صندوقهای سرمایهگذاری و شرکتهای سبدگردان تقسیم میشوند. شرکتهای سبدگردان توجه بیشتری به ترجیحات ذهنی افراد نظیر میزان ریسکپذیری اشخاص، و … دارند، درنتیجه خدمات منحصربهفردتری را برای هر سرمایهگذار ارائه میدهند. طبیعتاً چنین امری هزینههای بالاتری را به همراه خواهد داشت؛ از این رو سرمایهگذاری در سبدگردانها دارای شرایط خاصتری مثل حداقل وجه لازم برای ورود است که این رقم تا حدودی بالا بوده، امکان سرمایه گذاری را از سرمایهگذاران خرد سلب کردهاست.
بنابراین صندوقهای سرمایهگذاری، بدون داشتن شرایطی نظیر حداقل وجه موردنیاز بالا، بهعنوان ابزار آسانتری برای سرمایهگذاری غیرمستقیم شناخته میشوند که امکان ارائهی خدمات به دارندگان وجوه خرد را نیز دارند؛ از این روی تبدیل به ابزاری پرطرفدار در سرمایهگذاری غیرمستقیم شدهاند.
صندوقهای سرمایهگذاری، نهادهای مالی هستند که با جمعآوری وجوه سرمایهگذاران، بسته به نوع صندوق و اهداف آن، اقدام به سرمایهگذاری در محلهای مختلف میکنند. بدین ترتیب سرمایهگذاران به شکل مستقیم مالک سهام شرکتهایی که صندوقهای سهامی در آنها سرمایهگذاری کردهاند، یا مالک اوراقی که صندوقهای درآمدثابت آنها را خریدهاند، نیستند؛ بلکه در ازای میزان وجه سرمایهگذاری شده، مالک واحدها یا یونیتهای آن صندوق سرمایهگذاری خواهند بود. بدین ترتیب دیگر لازم نیست تا افراد به شکل شخصی اقدام به تحلیل بازار یک دارایی یا سهام شرکتها کرده، وقت و هزینهی زیادی را برای سرمایهگذاری بپردازند. در این صندوقها با بهرهگیری از دانش نیروی انسانی ماهر و تحلیلگران خبره سعی میشود بهترین گزینهها برای سرمایهگذاری شناسایی شوند. این صندوقها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکنند و ارکان آنها بهطور کلی شامل مجمع صندوق، مدیر صندوق، مدیر ثبت، کارگزار صندوق، متولی و حسابرس هستند که در برخی از صندوقها ضامن نقدشوندگی و در برخی دیگر از صندوقها بازارگردان نیز به این لیست اضافه میشود. هر یک از آنها دارای وظایف بهخصوصی هستند که در مقالههای مربوط به هر یک از انواع صندوقها به آن مفصلاً اشاره کردهایم.
واحدهای سرمایهگذاری در صندوقها را تقریباً میتوان معادل سهم در شرکتها در فرایند سرمایهگذاری مستقیم دانست. واحدهای سرمایهگذاری صندوقها، کوچکترین جزء صندوقها را تشکیل میدهند و به دو دستهی واحدهای سرمایهگذاری عادی و واحدهای سرمایهگذاری ممتاز تقسیم میشوند.
واحدهای سرمایهگذاری ممتاز آن دسته از واحدهای سرمایهگذاری صندوق هستند که پیش از پذیرهنویسی اولیه و توسط مؤسسان صندوق و به جهت تشکیل سرمایهی اولیه جهت شروع فعالیت صندوق خریداری میشوند. این نوع از واحدهای سرمایهگذاری غیر قابل ابطال و فقط قابل انتقال هستند، دارندگان آنها نیز دارای حق رأی در مجامع صندوق هستند.
در مقابل واحدهای سرمایهگذاری عادی وجود دارند که این واحدها پس از شروع فعالیت صندوق منتشر میشوند. این واحدها غیرقابلانتقال و فقط قابل ابطال هستند و دارندگان آنها دارای حق رأی در مجمع صندوق نیستند.
صندوقهای سرمایهگذاری را از منظر نحوهی مبادله و دادوستد و همچنین نحوهی سرمایهگذاری در آنها میتوان به دو دستهی صندوقهای قابل معامله (Exchange Traded Fund) و صندوقهای مبتنی بر ساختار صدور و ابطال تقسیمبندی کرد.
در صندوقهای قابل معامله (ETF) قیمت توسط نیروهای بازار و ابزار عرضه و تقاضا تعیین میشود. همانطور که از نامشان پیداست واحدهای این صندوقها در ساعات معاملاتی مربوط به صندوقها، خریدوفروش میشوند. برای سرمایهگذاری در این صندوقها داشتن کد بورسی الزامی است و معاملات آنها در همان بستر معاملات سهام شرکتها یعنی بورس قابل انجام است. یکی از وجوه تمایز این نوع از صندوقها با صندوقهای مبتنی بر ساختار صدور و ابطال، مشخصبودن قیمت لحظهای آنها است. این نوع از صندوقها به واسطهی قابل معامله بودن اغلب دارای رکن بازارگردان نیز هستند تا به نقدشوندگی واحدهای سرمایهگذاری کمک شود. برای آشنایی بیشتر با صندوقهای قابل معامله، مطالعهی مقالهی «صندوقهای سرمایهگذاری ETF» را در سایت آکادمی دانایان بهشما پیشنهاد میکنیم.
اما در صندوقهای مبتنی بر ساختار صدور و ابطال، قیمت فقط یکبار در روز و آن هم در پایان هر روز کاری بر اساس خالص ارزش داراییهای کل صندوق محاسبه و ارائه میشود. برای سرمایهگذاری در این نوع از صندوقها میبایست به دفاتر و یا سایت صندوق سرمایهگذاری مدنظر مراجعه کرد؛ پس از واریز مبلغ موردنظر برای سرمایهگذاری بهحساب معرفیشده توسط صندوق، درخواست صدور واحد سرمایهگذاری توسط سرمایهگذار به صندوق ارائه میشود و پس از گذشت دوتا سه روز کاری، براساس قیمت تعیین شده و متناسب با وجه واریز شده، تعداد معینی از واحدهای صندوق به نام سرمایهگذار صادر میشود. روال ابطال یا همان فروش واحدها نیز به همین شکل بوده، دو تا سه روز کاری پس از درخواست ابطال، قیمت هر واحد بر اساس ارزش خالص دارایی صندوق در همان روز تعیین شده، واحدهای صندوق سرمایهگذاری ابطال و درواقع نقد میشوند و وجه آن به حساب سرمایهگذار واریز میگردد. در این نوع از صندوقها به علت غیرقابلمعامله بودن واحدها، رکن بازارگردان وجود نداشته، ما بهازای آن، رکن ضامن نقدشوندگی وجود خواهد داشت که اغلب یک بانک یا شرکت پشتوانه است.
یکی دیگر از تقسیمبندیهایی که میتوان برای صندوقهای سرمایهگذاری ارائه داد، صندوقهای سرمایهگذاری با سرمایه ثابت (Closed-end found) و صندوقهای سرمایهگذاری با سرمایه متغیر یا (open-end found) هستند.
در صندوقهای سرمایه ثابت یا همان Closed-end found تعداد ثابتی از واحدهای سرمایهگذاری در یکمرتبه، عرضهی عمومی میشوند و پس از آن نیز همان واحدها در بستر بورس معامله میشوند؛ قیمت آنها نیز توسط نیروهای بازار یا همان عامل عرضه و تقاضا تعیین میشود. در این نوع از صندوقها پس از عرضهی اولیه، دیگر واحد جدیدی منتشر نمیشود و صندوق نیز اقدام به بازخرید واحدهای منتشرشدهی قبلی نمیکند.
اما صندوق با سرمایهی متغیر یا open-end found نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری است که در آن واحدهای سرمایهگذاری محدود نیستند. به عبارت بهتر در این نوع از صندوقها تعداد خاصی از واحد یا سهام به شکل یکباره منتشر نمیشود و سرمایهگذاران میتوانند با مراجعه به صندوق اقدام به سرمایهگذاری در هر میزان از واحدهای دلخواهشان کنند. این واحدها یا سهمهای خریداری شده دیگر در بازار بورس معامله نمیشوند و اگر سهامداران بخواهند که واحدهای تحت تملکشان را بفروشند میبایست خود صندوق آنها را بازخرید کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این صندوقها میتوانید به مقالهی “صندوقهای سرمایهگذاری با سرمایهی ثابت و متغیر” مراجعه فرمایید.
صندوقهای سرمایهگذاری برای پوشش سلیقه و تمایلات افراد مختلف با سطح ریسکپذیری متفاوت، همچنین پوشش زمینههای مختلف سرمایهگذاری، انواع متعددی دارند که در ادامه به معرفی و توضیح مختصری دربارهی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
اولین صندوق سرمایهگذاری که در این مقاله به بررسی آن میپردازیم، صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت است. این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری، وجوه تجمیعشدهی سرمایهگذاران خرد را در ابزارهایی با درآمد ثابت نظیر اوراق با درآمد ثابت و همینطور سپردههای بانکی و گواهی سپردهی بانکی سرمایهگذاری میکنند. این صندوقهای سرمایهگذاری به جهت جریان تضمینشدهی درآمدی خود و به جهت سرمایهگذاری در ابزارهای با درآمد ثابت، ریسک بسیار پایینی دارند، از این منظر مناسب سرمایهگذاری افراد ریسکگریز هستند. برخی از این صندوقها دارای پرداختهای دورهای در سررسیدهای مقرر مثلاً ماهانهاند و برخی دیگر صرفاً از طریق تغییرات قیمتی واحدهای صندوق، برای سرمایهگذاران عایدی خواهند داشت. این صندوقها موظفاند تا حداقل 80 درصد از داراییهای خود را در اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپردهی بانکی و گواهی سپردهی بانکی سرمایهگذاری کنند؛ همچنین اجازه دارند تا حداکثر 15 درصد از داراییها را در سهام و حقتقدم و حداکثر 5 درصد نیز در سایر صندوقهای سرمایهگذاری ثبتشده در سازمان بورس و اوراق بهادار سرمایهگذاری کنند. البته در برخی از صندوقهای درآمد ثابت، فقط سرمایهگذاری در ابزارهای درآمد ثابت مدنظر است و در زمینههای دیگر سرمایهگذاری نمیکنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این نوع از صندوقها میتواند به مقالهی «صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت» مراجعه نمایید.
نوع دیگری از صندوقهای سرمایهگذاری، صندوق سرمایهگذاری سهامی است. در این صندوقها بیشتر وجوه جمعآوریشده از سرمایهگذاران خرد، روی سهام و حقتقدم آن سرمایهگذاری میشود. این صندوقها به واسطهی محل سرمایهگذاری وجوه در آنها و ریسکهای موجود در بازار سهام بهمراتب نسبت به صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت، پرریسکتر هستند؛ ازاینجهت به افراد ریسکپذیر توصیه میشوند. اما به این نکته نیز باید توجه شود که در صندوقهای سهامی به واسطهی پذیرش ریسک بیشتر، بازدهی بیشتری نیز بهعنوان پاداش پذیرش ریسک در اختیار سرمایهگذاران قرار خواهد گرفت و هرچه دیدگاه بلندمدتری به این صندوقها داشته باشیم شاهد بازدهیهای قابلتوجهتری از آنها خواهیم بود.
این صندوقها موظفاند حداقل ۷۰ درصد از داراییهای خود را به سرمایهگذاری در سهام، حقتقدم سهام، قرارداد اختیار معامله خرید سهام پذیرفتهشده در بورس تهران یا بازار اول و دوم فرابورس، همچنین واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری غیر از اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، سرمایهگذاری کنند. همانطور که دیدید عمدهی زمینههای سرمایهگذاری برای صندوقهای سهامی، از نوع پررسیک و بدون درآمد ثابت است، پس در انتخاب این ابزارهای مالی بسته به میزان ریسکپذیری خود، بخشی از سبد سرمایهگذاریتان را به این نوع صندوقها اختصاص دهید و نه کل آن را. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این صندوقهای سرمایهگذاری میتوانید به مقالهی «صندوقهای سهامی» در سایت آکادمی دانایان مراجعه نمایید.
صندوقهای سرمایهگذاری بهعنوان یک ابزار سرمایهگذاری غیرمستقیم، باید توانایی ارائهی خدمات متنوع را به افراد مختلف با سطوح ریسکپذیری متفاوت داشته باشند. همانطور که در تعریف صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت و صندوقهای سرمایهگذاری سهامی مطرح کردیم، این صندوقها به ترتیب مناسب افراد ریسکگریز و افراد ریسکپذیر هستند. صندوقهای سرمایهگذاری مختلط با ارائهی گزینهای میانی، توانایی ارائهی خدمات برای افراد میانهرو در زمینهی ریسکپذیری را دارند. این صندوقها، سبد سرمایهگذاری ترکیبی را با استفادهی همزمان از ابزارهای درآمد ثابت نظیر اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپردهی بانکی و گواهی سپردهی بانکی در کنار ابزارهایی با درآمد متغیر اما پربازدهتر مثل سهام، حقتقدم و … تشکیل میدهند. استفادهی توأمان از هر دوی این داراییها در تشکیل سبد سرمایهگذاری سبب میشود تا ریسک سرمایهگذاری کاهش پیدا کند. از سوی دیگر طبق مقررات، میزانی حداقلی و حداکثری در محل سرمایهگذاری تعیین شده است که این انعطاف در محل سرمایهگذاری وجوه، سبب خواهد شد تا صندوق در زمان رکود بازارها، زیان کمتری را متحمل شود؛ این یعنی سرمایهگذاریهای با درآمد ثابت، کمبود سود سهام و سرمایهگذاریهای دیگر را در فصل رکود بازار جبران کند و در زمان رونق بازار نیز، صندوق بتواند به بازدهیهای بالاتری از نرخ سود ثابت بانکی دست یابد. جزئیات بیشتر این مسئله را در مقالهی «صندوقهای سرمایهگذاری مختلط» بهطور مفصل شرح دادهایم و در این مقاله به بیان درصد حداقل و حداکثر سرمایهگذاری در هر زمینه بسنده میکنیم. این صندوقها موظفاند تا حداقل 40 و حداکثر 60 درصد سرمایهی خود را در ابزار درآمد ثابت/ سهام و حقتقدم و … سرمایهگذاری کنند که بسته به درصد بیشتر/ کمتر سرمایهگذاری درآمد ثابت، نرخ ریسک هرصندوق کمتر/بیشتر میشود و سرمایهگذار باید در انتخاب صندوق مختلط یا پلن ترکیبی مدنظرش، این نکته را لحاظ نماید.
صندوق سرمایهگذاری طلا راهحلی مطمئن و جایگزین برای سرمایهگذاری فیزیکی روی طلا است. این صندوقها مخاطراتی نظیر سرقت را که طلای فیزیکی راتهدید میکند، به صفر میرسانند؛ همچنین عاری از سایر هزینههای مبادلاتی؛ اجرت، کارمزد و … هستند. این صندوقها موظفاند حداقل 70 درصد از دارایی خود را در سکهی طلا و مابقی را در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری کنند. سرمایهگذاری از طریق این صندوقها بسیار مفیدتر از سرمایهگذاری مستقیم و فیزیکی بر روی طلا است. برای اطلاع از جزییات و مزایای سرمایهگذاری در این نوع صندوق، مطالعهی مقالهی «صندوق سرمایهگذاری طلا» را که در سایت آکادمی دانایان منتشر گردیده، پیشنهاد میکنیم.
صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان نوعی دیگر از صندوقهای سرمایهگذاری است که سرمایهگذاری در بازار نسبتاً جذاب مسکن را به شکل غیرمستقیم و با وجوه خرد امکانپذیر میکند. در این نوع از صندوقها تمرکز اصلی سرمایهگذاری بر پروژههای ساختمانی است چراکه بنیان این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری، صندوق تأمین مالی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص نحوهی عملکرد و گزارشدهی این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری میتوانید به مقالهی «صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان» در سایت آکادمی دانایان مراجعه نمایید.
صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات زیرمجموعهی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و از نوع صندوقهای سرمایهگذاری محدود محسوب میشود. این صندوقها متمرکز بر حوزهی املاک و مستغلاتند و میتوانند مستقیماً روی املاک سرمایهگذاری کنند و به کسب بازدهی بپردازند، یا در شرکتهای مربوط به حوزهی ساختمان سرمایهگذاری کنند؛ البته غالباً سهم حالت اول یعنی سرمایهگذاری مستقیم در املاک بیشتر است. این املاک میتوانند با هر یک از کاربریهای اداری، تجاری، صنعتی و … باشند. صندوق سرمایهگذاری در املاک و مستغلات بر خلاف صندوقهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان، در تأمین مالی پروژهها شرکت نمیکند و فقط روی پروژههای به اتمام رسیده و دارای اسناد و مدارک رسمی و کامل سرمایهگذاری میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این صندوقها میتوانید به مقالهی «صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات» در سایت آکادمی دانایان مراجعه نمایید.
صندوق سرمایهگذاری جسورانه نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری است که در آن روی ایدههای نوآورانه سرمایهگذاری میشود. این صندوقها سبب حمایت از کسبوکارهای نوآورانه خواهند شد. سرمایهگذاری در این محل بیشترین ریسک را دربر دارد چون تعداد زیادی از این ایدهها با شکست مواجه خواهند شد؛ اما ایدههایی که به موفقیت میرسند آنقدر سوددهاند که توان پوشش زیان ناشی از شکست سایر ایدهها را نیز داشته باشند. توضیحات مفصلتری از این نوع صندوق را در مقالهای مجزا با عنوان «صندوقهای جسورانه» در سایت آکادمی دانایان دنبال نمایید.
صندوق سرمایهگذاری شاخصی نوع دیگری از انواع صندوقهای سرمایهگذاری است که در آن شاخص خاصی از بازارهای کشور موردتوجه قرار میگیرد و این شاخص بهعنوان هدف در نظر گرفته شده، سعی میشود سرمایهگذاری مطابق با آن شاخص صورت بگیرد. در این نوع از صندوقها بسته به آنکه شاخص در نظر گرفته شده بهعنوان هدف، چه شاخصی باشد ممکن است سبد دارایی نیز متفاوت باشد. در این صندوقها فرض بر آن است که در یک دیدگاه بلندمدت، بازدهی شاخصها نسبت به سرمایهگذاریهای منفرد بیشتر خواهد بود؛ این فرضیه نشئتگرفته از مفهوم بازار کار است. مزیت این صندوقها نسبت به سایر صندوقهای سرمایهگذاری کمتر بودن هزینهی تشکیل پرتفوی سرمایهگذاری و بهینهیابی آن است، چرا که شاخص خاصی هدف قرار گرفته و مطابق با آن اقدام به سرمایهگذاری میشود و نیازی به بررسی و مقایسهی انواع بازارها و شاخصها نیست. مقالهی مرتبط با این موضوع را نیز میتوانید در سایت آکادمی دانایان بیابید.
صندوق سرمایهگذاری نیکوکاری محل اتصال اهداف خیرخواهانه و ابزارهای نوین مالی است. با بهرهگیری از این ابزار جهت فعالیتهای نیکوکاری، میتوان امور خیرخواهانه را به شکلی پویا دنبال کرد. عملکرد این نوع از صندوقها بدین شکل است که آنها با جذب وجوه خرد خیرین و سرمایهگذاران در سه قالب مختلف اقدام به سرمایهگذاری میکنند و تمام یا بخشی از عواید سرمایهگذاری انجام شده را به امور خیرخواهانهای که در امیدنامه و اساسنامهی صندوق سرمایهگذاری نیکوکاری به آن اشاره شده است، اختصاص میدهند. در این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری، سرمایهگذاران میتوانند کل اصل و عایدی سرمایهی خود را در اختیار صندوق قرار دهند تا در مسیر امور خیریه سرمایهگذاری شود. حالت دیگر آن است که سرمایهگذاران صرفاً از عایدی وجوه خود صرفنظر کرده، مدیریت آن را به صندوق میسپارند اما در پایان زمان مدنظر اصل وجه سرمایه را از صندوق دریافت میکنند. حالت آخر نیز بدینگونه است که سرمایهگذاران علاوه بر اصل سرمایه بخشی از سود ناشی از سرمایهگذاری را نیز از صندوق دریافت میکنند و صرفاً بخشی از عایدی آن را به امور خیرخواهانه اختصاص میدهند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صندوقهای سرمایهگذاری نیکوکاری میتوانید به مقالهی مربوط به این صندوقها در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
صندوق سرمایهگذاری پروژه نوعی از صندوقهای تأمین مالی است که در آن روی پروژهی بهخصوصی که در اساسنامه و امیدنامهی صندوق قید شده است سرمایهگذاری شده، به تأمین مالی آن پروژه کمک میشود. از مزایای این ابزار مالی، معافیت مالیاتی تا زمان بهرهبرداری و وجود بازارگردان کمککننده به نقدشوندگی واحدها است؛ از مزایای دیگر این صندوقها که باعث میشود صاحبان پروژهها و سرمایهگذاران به سراغ بهرهگیری از آنها بروند آن است که دیگر پروژهها بهعلت فقدان سرمایه و یا توقف فرایند تأمین مالی به تأخیر نمیافتند. برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص نحوهی عملکرد این صندوقها میتوانید به مقالهی «صندوق سرمایهگذاری پروژه» در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
در فرایند سرمایهگذاری اعم از مستقیم و غیرمستقیم سعی میشود تا از طریق تنوعبخشی در سبد دارایی، ریسک غیرسیستماتیک را در سرمایهگذاری به حداقل رساند؛ این امر موضوعی است که در صندوقهای سرمایهگذاری نیز مدنظر قرار میگیرد. حال ممکن است برای تنوعبخشی بیشتر به سراغ سرمایهگذاری روی واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری مختلف برویم؛ در این صورت مفاهیم بهینهیابی سبد دارایی مجدداً موضوعیت پیدا میکند. برای بهرهگیری از تخصصهای مختلف و صرف زمان و هزینهی کمتر، سرمایهگذاری صندوق در صندوق یا همان فراصندوقها (Found of founds) به وجود آمدند که تمرکز اصلی آنها در تخصیص وجوه سرمایهگذاران خرد روی واحدهای سایر صندوقهای سرمایهگذاری است. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص فراصندوقها میتوانید به مقالهی «صندوق در صندوق» در سایت آکادمی دانایان مراجعه فرمایید.
در سرمایهگذاری از طریق صندوقهای سرمایهگذاری لازم است به عوامل متعددی توجه شود که یکی از مهمترین آنها میزان ریسکپذیری شخصی است. توجه به این نکته تأثیر بسزایی در انتخاب نوع صندوق سرمایهگذاری خواهد داشت. به طور مثال توجه به این مسئله سبب میشود یک فرد ریسکگریز بهاشتباه به سراغ سرمایهگذاری در یک صندوق جسورانه نرود.
یکی دیگر از موارد قابلتوجه، مسئلهی پرداختهای دورهای صندوقهای سرمایهگذاری است. اگر ترجیحات فردی شخصی مبنی بر آن است که از محل سرمایهگذاری خود، دریافتهای منظم دورهای و حتی در برخی موارد ماهیانه داشته باشد، میتواند به سراغ صندوقهای سرمایهگذاری دارای بازپرداخت سود دورهای برود نه صندوقهایی با ساختار صدور و ابطال.
اما شاید مهمترین مسئله در انتخاب صندوق سرمایهگذاری مناسبتر، توجه به بازدهی آن صندوق در طی دورههای مالی مختلف باشد. برای مشاهده و مقایسهی بازدهی صندوقهای سرمایهگذاری مختلف، میتوان به سایت fipiran.com مراجعه و اطلاعات صندوقها را با یکدیگر مقایسه کرد.
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری دارای مزایا و معایب متعددی است؛ از مهمترین این مزایا خصوصاً برای افرادی که مهارتهای کافی برای سرمایهگذاری مستقیم را ندارند، میتوان به امکان بهرهگیری از دانش تخصصی کارشناسان سرمایهگذاری در این صندوقها اشاره کرد.
شرایط قانونی، شفافیت نسبتاً مطلوب و تحت نظارت بودن صندوقها، این ابزار مالی را تبدیل به محلی امن برای سرمایهگذاری کرده است. همچنین با توجه به توزیع ریسک و هزینههای سرمایهگذاری بین سرمایهگذاران متعدد، افراد با استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری تنها با پرداخت بخش اندکی از این هزینهها، همچنین پذیرش بخشی از ریسک، میتوانند سرمایهگذاری مطلوبتری را نسبت به سرمایهگذاری مستقیم و انفرادی داشته باشند و درنهایت در وقت خود نیز صرفهجویی کنند.
اما بهعنوان یکی از معایب میتوان به این مسئله اشاره کرد که در سرمایهگذاری غیرمستقیم، فرد خاصیت اثرگذاری در محل نهایی سرمایهگذاری را از دست میدهد. به طور مثال اگر شخصی مستقیماً در سهام شرکتی سرمایهگذاری کند، با شرکت در مجمع آن شرکت، دارای حق رأی خواهد بود و میتواند در تصمیمات آن شرکت اثرگذار باشد. اما اگر سرمایهگذاری در صندوق را انتخاب کند، دیگر اجازهی حضور را در مجمع سهامداران شرکتی که صندوق در آن سرمایهگذاری کرده، ندارد و نمایندگان صندوق در مجمع آن شرکت حضور پیدا خواهند کرد. همچنین در مجامع صندوق، فرد در صورتی اجازهی حق رأی را دارد که بهعنوان مالک واحدهای ممتاز شناخته شود (از سرمایهگذاران اولیهی صندوق باشد).
همچنین شخص با سرمایهگذاری در صندوقها دیگر تسلطی بر چینش سبد سرمایهگذاری خود ندارد؛ اما ازآنجاییکه این کار توسط افراد متخصص انجام میشود چندان جای نگرانی برای سرمایهگذار نخواهد داشت.
صندوق سرمایهگذاری مشترک چیست؟ چگونه کسب سود میکنند؟