سهام شناور چیست؟ چند درصد باشد مناسب است؟

بورس اوراق بهادار محلی برای معامله‌‌‌‌‌‌‌‌ی سهام شرکت‌های مختلف و کسب سود از طریق خریدوفروش این سهم‌ها است. سهم‌ها در بورس انواع مختلفی دارند و سرمایه‌گذاران باتوجه‌به هدفی که دارند سهم موردنظر خود را انتخاب می‌نمایند. لازم است هر شخصی که خواهان ورود به بازار سرمایه است، با برخی از اصطلاحات رایج در این بازار آشنا شود. سهام شناور یکی از این اصطلاحات است. سهام شناور آن بخش از سهام شرکت‌ها است که بین سهام‌داران خود در حال چرخش است و به معاملات کوتاه‌مدت اختصاص‌یافته است. همچنین در ادامه دلایل اهمیت این مفهوم را بررسی خواهیم کرد. می‌توان گفت مقدار این پارامتر در جهت جذب سرمایه‌گذاران مؤثر خواهد بود. زمانی که مقدار آن مقدار معمول باشد ورود به این بازار و خرید سهام از شرکت موردنظر مناسب خواهد بود. در این مقاله به ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌ی توضیحاتی پیرامون مفهوم سهام شناور خواهیم پرداخت.

مفهوم سهام شناور

سهام شناور به آن بخش از سهام یک شرکت که دادوستد آن توسط سهام‌داران خرد انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌شود، گفته می‌شود. آن بخش از سهام یک شرکت که صاحبان آن سهم‌ها تمایلی به خریدوفروش مداوم و سریع آن‌ها ندارند، جزء سهام شناور نمی‌باشد. به‌طورکلی سهام‌داران یک شرکت به ۲ دسته‌‌‌‌‌‌‌‌ی سهام‌داران راهبردی یا عمده و سهام‌داران خرد تقسیم‌‌‌‌‌‌‌‌بندی می‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.
دسته‌ی اول سهام‌داران راهبردی یا همان سهام‌‌‌‌‌‌‌‌داران عمده‌‌‌‌‌‌‌‌ی یک شرکت هستند که صاحب درصد قابل‌توجهی از سهام یک شرکت بوده و به‌صورت بلندمدت در شرکت باقی‌‌‌‌‌‌‌‌مانده و قصد معامله مداوم سهم خود را ندارند. دسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی دوم سهام‌داران خرد هستند که بخش کوچکی از سهام یک شرکت متعلق به آن‌ها است و اغلب در بازه‌‌‌‌‌‌‌‌ی کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری کرده و بعد از مدت کوتاهی به فروش آن اقدام می‌کنند. مجموع سهام افراد حقیقی یا حقوقی که در دسته‌ی دوم قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند. بخش عمده‌ی سهام شناور یک شرکت را تشکیل می‌دهند. سهام با شناوری کمتر آسیب‌پذیر خواهد بود.
به زبان ساده‌‌‌‌‌‌‌‌تر درصد سهام شناور، بیان‌کننده‌ی میزانی از سهام‌داران است که میزان سهام تحت تملکشان کمتر از یک درصد کل سهام شرکت است.

سهامدار عمده کیست؟

نحوه‌ی محاسبه‌ی سهام شناور

نحوه‌ی محاسبه‌ی سهام شناور به این صورت است که سهام خاص که مربوط به چند شخص است (سهام عمده و راهبردی) و همچنین سهامی که به دلایل مختلف غیرقابل‌معامله هستند را از کل سهام منتشر‌شده کم می‌کنیم. این مقدار باقی‌مانده از سهام همان مقدار سهام شناور است. بدیهی است برای به‌دست‌آوردن درصد سهام شناور نیز، میزان به‌دست‌آمده را تقسیم بر کل سهام شرکت کرده و عدد حاصله را در ۱۰۰ ضرب می‌‌‌‌‌‌‌‌کنیم. ممکن است که یک شرکت سهام بسیاری را منتشر نماید اما تعداد محدودی از سهام شناور را در اختیار داشته باشد.

برای مثال ممکن است که یک شرکت ۸۰ میلیون سهم منتشر شده داشته باشد که از این مقدار به سایر مؤسسات ۴۲ میلیون سهم، مدیرعامل و هیئت‌مدیره ۱۹ میلیون سهم و همچنین طرح مالکیت کارکنان این شرکت نیز ۹ میلیون سهم اختصاص‌داده‌شده است که مقدار آن برابر است با ۷۰ میلیون که اگر این مقدار را از کل سهام منتشر‌شده کم کنیم ۱۰ میلیون سهم باقی می‌ماند که این مقدار همان سهام شناور شرکت مورد‌نظر است که تنها ۵/۱۲ درصد از سهام کل شرکت را به خود اختصاص داده است. همچنین می‌توانیم با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc) و با واردکردن نماد شرکت موردنظر از مقدار سهام شناور شرکت اطلاع پیدا کنیم.
معیار تفکیک سهام‌دار خرد یا عمده از یکدیگر نیز آن است که اگر سهام‌داری، بیش از یک درصد سهام شرکتی را در اختیار داشته باشد. سهام‌دار عمده‌‌‌‌‌‌‌‌ی آن شرکت تلقی خواهد شد و اطلاعات آن را از طریق سایت tsetmc می‌‌‌‌‌‌‌‌توان مشاهده کرد.

میزان سهام شناور ثابت است یا متغیر؟

به‌طورکلی نمی‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت که درصد سهام شناور همواره و در طول زمان ثابت باقی خواهند ماند. هیچ الزامی هم برای این امر وجود ندارد. اما ممکن است بر حسب شرایط معاملات برخی از نمادها میزان سهام شناور در طول سنوات مختلف ثابت باقی بماند و یا تغییراتی را در جهت افزایش یا کاهش درصد سهام شناور تجربه کند.
طبیعتاً مهم‌‌‌‌‌‌‌‌ترین عامل اثرگذار بر میزان سهام شناور، ترکیب سهام‌داران یک شرکت است. این امر به معنای آن است که اگر ترکیب سهام‌داران یک شرکت را سهام‌داران عمده‌‌‌‌‌‌‌‌ی حقیقی یا حقوقی تشکیل دهند. طبیعتاً اثراتی بر روی سهام شناور نیز قابل روئیت خواهد بود. در اینجا منظور از سهام‌داران عمده، آن دسته از سهام‌دارانی هستند که مطابق تعریف، مالک بیش از یک درصد از سهام شرکت باشند. این امر دقیقاً مسئله‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که معیار تعیین سهام شناور نیز خواهد بود. بنابراین اگر شرایط معاملات به‌گونه‌ای رقم بخورد که سهام‌داران عمده مرتباً افزایش پیدا کنند و یا سهام‌داران عمده‌‌‌‌‌‌‌‌ی قبلی میزان مالکیت بیشتری از سهام را پیدا کنند. در چنین شرایطی میزان سهام شناور کاهش خواهد یافت. طبیعتاً در عکس این شرایط نیز عوامل مختلف دست‌به‌دست هم داده تا درصد شناوری سهم افزایش یابد. در شرایط متعادل و معمولی نیز امکان آن وجود دارد که میزان سهام شناور ثابت باقی بماند.

شاخص‌‌کل چگونه محاسبه می‌شود؟

مقدار مطلوب سهام شناور

پس از بیان تعریف و عوامل اثرگذار بر میزان و درصد سهام شناور، لازم است تا توضیحاتی را در خصوص میزان مطلوب سهام شناور مطرح کنیم. درصدهای بسیار بالا و بسیار پایین در سهام شناور نمی‌‌‌‌‌‌‌‌توانند نکته‌‌‌‌‌‌‌‌ی مثبتی تلقی شوند. اما دلیل آن چیست؟
به‌طورکلی بحث درصد سهام شناور را می‌‌‌‌‌‌‌‌توانیم به مسئله‌‌‌‌‌‌‌‌ی نقدشوندگی و همچنین مداخله‌‌‌‌‌‌‌‌ی در بازار و ایجاد تغییرات قیمتی ارتباط دهیم. یا این رویکرد می‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که میزان سهام شناوری آن‌‌‌‌‌‌‌‌ها بسیار بالا است این پیام را به سهام‌داران مخابره می‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که بیشتر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران در سهم مدنظر، مالک کمتر از یک درصد از کل سهام شرکت هستند و در واقع بیشتر آنان سهام‌داران کوتاه‌مدت هستند.
کوتاه‌مدت بودن دید اغلب سهام‌داران یک شرکت سبب می‌‌‌‌‌‌‌‌شود تا معاملات نماد مدنظر بیشتر شود و از این نظر باعث بهبود جریان نقدشوندگی سهم شود. همچنین خرد بودن سهام‌داران و توزیع کل سهام شرکت بین افراد بیشتر سبب کاهش احتمال اعمال حرکات دستوری بر روی قیمت سهم و حرکت آن در روندهای صعودی و نزولی غیرطبیعی خواهد شد.
البته نباید فراموش کنیم که درصد سهام شناوری بالا سبب خواهد شد تا در صورت بروز کوچک‌ترین اخبار منفی، افراد زیادی دست به ماشه برای فروش شوند و در کل معاملات نماد مدنظر بیشتر به شکل هیجانی دنبال شود.

قیمت پایانی نشان دهنده چیست؟

در میزان سهام شناور پایین، هیجانات معاملات کمتر خواهد بود و نقدشوندگی سهام شرکت نیز کاهشی را تجربه خواهد کرد. اما در این شرایط حرکت سهم آسان‌‌‌‌‌‌‌‌تر خواهد بود و با مبالغ کمتری می‌‌‌‌‌‌‌‌توان سهام باقی‌‌‌‌‌‌‌‌مانده را خرید و در آن تغییرات قیمتی ایجاد کرد. معمولاً نمادهای با درصد شناوری پایین مستعد رشد بیشتری هستند و اکثر نمادهای بازار قبل از حرکات جدی در قیمت، معمولاً میزان شناوری آن‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
در کل می‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت دامنه‌‌‌‌‌‌‌‌ی ۱۵ تا ۲۰ درصد برای سهام شناور، می‌‌‌‌‌‌‌‌تواند میزان مطلوبی باشد و اعدادی خارج از این دامنه حتی اگر سبب سوددهی بهتر و بیشتر برای سهام‌داران شوند، ریسک بالاتری را نیز به همراه داشته‌‌‌‌‌‌‌‌اند.

جمع‌بندی

همان‌طور که متوجه شدیم سهام شناور آن بخش از سهام شرکت‌های مختلف در بازار سرمایه است که می‌توان توسط عموم سرمایه‌گذاران آن‌ها را خریدوفروش کرد. آن بخش از سهام شرکت‌ها که به دلایل مختلفی غیرقابل‌معامله هستند و همچنین سهام عمده‌ی شرکت‌ها که متعلق به مؤسسات مختلفی که سهام این شرکت را خریده‌اند یا اشخاص حقیقی که میزانی بیش از یک درصد از سهام شرکت را خریده‌‌‌‌‌‌‌‌اند، جزء سهام شناور شمرده نمی‌شوند و با کسر این مقدار از سهام کل منتشر‌شده توسط شرکت موردنظر مقدار اصلی سهام شناور مشخص خواهد شد. مقدار شناور بودن سهم‌ها دائماً در حال تغییر است و مقدار ثابتی را در اختیار ندارد و کم‌وزیاد شدن آن به عوامل مختلفی بستگی دارد.

برای دسترسی به سایر محتواهای آموزشی و تحلیلی وارد شوید.