یکی از مفاهیم رایج در بازار بورس، حجم مشکوک است. به بیان خیلی ساده، حجم معاملات، به حجم برگه سهم‌‌‌‌‌‌‌‌های معامله شده یک نماد خاص در یک‌زمان مشخص گفته میشود. همان‌طور که از عبارت «حجم مشکوک» مشخص است، این اصطلاح در زمانی به کار برده میشود که میزان معاملات برای آن بازه، طبق نظر کارشناسان، مقداری خارج از روند قبلی داشته باشد و افزایش یا کاهش قابل‌توجهی را تجربه کرده باشد. اگر به دنبال آشنایی بیشتر با این عبارت و مفهوم هستید، حتماً تا انتهای این مطلب، همراه ما باشید. در این مطلب، در خصوص «حجم مشکوک» و شناسایی آن، صحبت کرده‌ایم و روش‌هایی را برای تشخیص آن آموزش دادهایم. بدون شک آشنایی با این مفاهیم در راستای داشتن دیدگاه و تحلیل‌‌‌‌‌‌‌‌های صحیح‌‌‌‌‌‌‌‌تر کمک‌‌‌‌‌‌‌‌کننده خواهد بود.
حجم معاملات چیست؟
همان‌طور که در مقدمه نیز ذکر کردیم، حجم معاملات به معنای تعداد برگه سهمهایی است که در واحد زمان انجام می‌گیرد. به این صورت که یک بازه‌ی زمانی خاص (مثلاً یک یا چند روز) را در نظر می‌گیریم. سپس بررسی میکنیم که در این بازه‌ی زمانی، چه میزان از یک سهام خاص (سهام مربوط به شرکت مشخص)، خریدوفروش شده است. به‌عبارت‌دیگر، تعداد ردوبدل‌شدن‌های برگه‌های سهام یک شرکت خاص در آن بازه‌ی زمانی، به‌عنوان حجم معاملات شناخته میشود.
ازآنجایی‌که تمام معاملات نمادهای بورسی و فرابورسی در صفحه‌ی سایت بورس درج میشود، به‌آسانی میتوان به لیست معاملات بورس در همان روز دسترسی داشت. کافی است تا به وب‌سایت tsetmc.com مراجعه کنید و برای نماد مورد نظرتان، معاملات روز را دنبال کنید. البته در ادامه‌ی مطلب، روش‌های مختلفی که برای تشخیص و شناسایی حجم مشکوک در معاملات را به طور کامل، توضیح دادهایم.
حجم مشکوک به چه معناست؟
اگر یک نماد خاص را در نظر بگیریم و بررسی کنیم که به طور معمول، چند برگه از سهام آن در یک بازه‌ی زمانی مشخص، معامله میشود، یک رقم نرمال و معمول به‌عنوان متوسط حجم معاملات آن نماد به دست می‌آوریم. حال اگر در همان بازه‌ی زمانی، مشاهده کنیم که تعداد معاملات به طرز عجیب‌وغریبی و غیرمعمول رشد کرده‌اند، توجهمان به آن نماد جلب میشود. این میزان حجم معاملاتی غیرمعمول همان «حجم مشکوک» است.
حجم مشکوک در واقع یک رقم غیرعادی از تعداد معاملات سهام یک نماد مشخص در یک بازه‌ی زمانی مشخص شده نسبت به سایر ارقام مربوط به حجم معاملاتی در همان بازه است. این رقم غیرعادی نشان می‌دهد که یک اتفاقی افتاده است و هر فرد فعال در بازار بورس باید بتواند این را تشخیص دهد. تشخیص این نکته، به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا وضعیت سهام را برای روزهای آتی، پیش‌بینی کرده و بر مبنای آن بهتر تصمیم بگیرد.
شرکتی را در نظر بگیرید که در هر روز حدود ۱۰۰ هزار سهم آن مورد معامله قرار می‌گیرد. اگر در یک روز ببینیم که ۱ میلیون سهم از این شرکت معامله شده است، بدون شک به حجم مشکوک آن رسیده‌ایم. در واقع این افزایش ده برابری عادی نیست و باید بررسی شود که چرا چنین چیزی رخ‌داده است.
مجمع شرکت‌های بورسی به چه صورت است؟
دلایل اهمیت حجم مشکوک
چرا باید به حجم مشکوک توجه کنیم؟ شاید برای شما هم این سؤال ایجاد شده باشد که اهمیت بررسی این جهش ناگهانی در حجم معاملاتی یک نماد چیست. در این بخش به پاسخ این پرسش اشاره خواهیم کرد.
هر سرمایه‌گذار مستقیم و فرد فعال در بازار سرمایه، لازم است تا با مفاهیم تحلیل و اصول آن آشنایی داشته باشد. حتی برخی از تحلیلها به درک وضعیت کنونی بازار نیز کمک می‌کنند. بدون انجام تحلیل، صرفاً اعداد و ارقامی بی‌معنا خواهیم داشت. اکنون باید بدانید که در تحلیلها و الگوهای نموداری بازار بورس، «حجم معاملات» آن اهمیت ویژه‌ای خواهند داشت.
حجم مشکوک، یک واکنشی است که در نماد سهام رخ می‌دهد. حال این واکنش میتواند در روند قیمتی آن سهام تأثیر مثبت و یا منفی داشته باشد؛ بنابراین شخصی که قصد سرمایه‌گذاری دارد، باید بتواند درک کند که چه اتفاقی رخ‌داده است و بر اساس آن، روند حرکتی نرخ سهام را پیش‌بینی نماید. گاه پیش می‌آید که بعد از رخ‌دادن حجم مشکوک، روند سهام مسیری صعودی را طی می‌کند و در برخی از مواقع، این موضوع به‌صورت برعکس برقرار خواهد شد؛ بنابراین اگر این پیش‌بینی درست انجام شود، میتواند سودآوری خوبی به همراه داشته باشد و یا جلوی متضرر شدن را بگیرد.
روش‌های تشخیص حجم مشکوک
برای تشخیص حجم مشکوک، سه روش وجود دارد که در ادامه آنها را شرح خواهیم داد.
روش اول: تابلوخوانی برای تشخیص حجم مشکوک
در تابلوی بورس، ارقام متعددی دیده میشود که با داشتن مهارت تابلوخوانی، میتوان مفهوم هر یک از این اعداد را استخراج نمود. با این مقدمه باید پی برده باشید که مفهوم «حجم معاملات» یکی از همین اعداد و ارقامی است که در تابلوی بورس دیده میشود. در وب‌سایت سازمان بورس به آدرس اینترنتی tsetmc.com، میتوان به تمام معاملات انجام شده در روز، دسترسی داشت. پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاع بیشتر دراین‌خصوص به دوره‌‌‌‌‌‌‌‌ی ویدئویی آشنایی با سایت tsetmc.com در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
در روش تابلوخوانی برای تشخیص حجم مشکوک کافی است تا معاملات روز را برای نماد مورد نظرتان در همین وب‌سایت جست‌وجو کنید. حجم معاملات سهام آن نماد در روز و میانگین حجم معاملات آن نماد در ماه را استخراج کرده و با هم مقایسه کنید. لازم به تذکر است که شما نیازی به میانگین‌گیری ندارید و در صفحه‌ی نماد مورد نظرتان در سایت، تمام این اعداد وجود دارند. درصورتی‌که حجم معاملات روزانه از دوبرابر میانگین حجم معاملات ماه بالاتر باشد، یک حجم مشکوک رخ‌داده است.
روش دوم: تحلیل تکنیکال برای تشخیص حجم مشکوک
تحلیلها روش‌های مختصر و خوبی برای بررسی داده‌های خام به‌دست‌آمده از معاملات بورس هستند. در تحلیل تکنیکال، نمودارهایی منطبق بر قیمت سهام ترسیم میشود. اگر به وب‌سایت‌هایی که نمودارهای تحلیلی بورس را ارائه می‌دهند، مراجعه کنید؛ به‌آسانی میتوانید نماد موردنظر را در بازار سرمایه را جست‌وجو نموده و حجم معاملات را ببینید.
مزیت نمودارها این است که داده‌ها را به‌صورت کیفی نشان می‌دهند. بررسی و مقایسه‌ی داده‌های کیفی بسیار آسان‌تر از داده‌های کمی انجام میشود و در یک نگاه میتوان مقایسه‌ی میان داده‌ها را انجام داد؛ بنابراین با مشاهده‌ی نمودار میله‌ای حجم معاملات یک نماد، میتوان جهش و یا معامله‌ی مشکوک آن را به‌راحتی شناسایی کرد.
روش سوم: معاملات اخیر نماد برای تشخیص حجم مشکوک
یکی دیگر از راه‌هایی که برای تشخیص حجم مشکوک به کار می‌رود، مراجعه به صفحه‌ی معاملات اخیر نماد است. در وب‌سایت tsetmc.com، با مراجعه به صفحه‌ی نماد موردنظر، میتوان صفحه‌ای تحت عنوان حجم معاملات اخیر را دید. در این صفحه، خلاصه‌ای از معاملات سهم برای ۲۰ روز اخیر دیده میشود. ستونی از این جدول به حجم معامله اختصاص دارد. از روی اعداد ستون این لیست نیز میتوان حجم مشکوک را شناسایی کرد.
فیلترنویسی و کمک آن به شناسایی حجم مشکوک
در روش‌های قبلی برای تشخیص حجم مشکوک، شما باید تمام سهم‌ها را برای تشخیص حجم مشکوک، بررسی کنید. در روش دیگری که به نام فیلترنویسی شناخته میشود، با واردکردن کد مربوطه، تمام سهمهایی که در روز، حجم مشکوک شناسایی شده‌اند را می‌بینید.
به‌عنوان‌مثال، یک عبارت شبیه به عبارت زیر، کدی است که به‌عنوان فیلتر تشخیص حجم مشکوک به کار برده میشود:
(ct).Buy_I_Volume> [is5] *5
اگر این کد را در بخش فیلترها در وب‌سایت سازمان بورس (tsetmc.com) وارد کنید، به‌آسانی به لیست معاملات حجم مشکوک، دسترسی خواهید داشت. در این روش دیگر نیازی نیست تا تک‌تک سهم‌ها را بررسی کنید. برای کسب اطلاع در خصوص نحوهی کار با فیلترها و استفاده از آنها نیز میتوانید به دوره‌‌‌‌‌‌‌‌ی ویدئویی آشنایی با سایت tsetmc.com در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
نحوهی استفاده از حجم مشکوک در تحلیل اتفاقات بازار
زمانی که شما یک الگوی افزایشی یا کاهشی در قیمت سهام را مشاهده می‌کنید، لازم است تا به حجم معاملات نیز توجه کنید. مثلاً اگر در یک نماد خاص، روند قیمتی سهام به طرز یک‌باره‌ای روندی نزولی یا صعودی را تجربه کرد، باید دید که در حجم معاملات سهام آن نماد، چه تغییری حاصل شده است.
رفتار و وضعیت حجم معاملات روز در مقایسه با حجم معاملات به طور میانگین در ماه، میتواند تعیین کند که روند کاهشی یا افزایشی پیش‌آمده در آینده برگشت دارد یا خیر.
به طور مثال زمانی که یک نماد که در روندی نزولی قرار دارد، با افزایش چشمگیر در حجم معاملات روبه‌‌‌‌‌‌‌‌رو میشود، این امر میتواند به معنای پایان روند نزولی و آغاز یک‌روند صعودی برای نماد مدنظر باشد. همچنین در خصوص تشخیص قدرت روندها نیز میتوان گفت که روندهای صعودی که با حجم بالاتری از معاملات تجربه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند، قدرت بالاتری نسبت به روندهای صعودی با حجم کمتر داشته و ازاین‌جهت میتوان انتظار بازدهی بیشتری از آنها را داشت. از حجم مشکوک در موارد متعدد دیگری نیز در جهت کمک به تحلیلها میتوان استفاده کرد.
جمع‌بندی
حجم مشکوک زمانی رخ می‌دهد که معاملات سهام در یک بازه‌ی زمانی مشخص، برای یک نماد خاص، به طرز غیرعادی، افزایش پیدا کرده باشد. حجم مشکوک از وقوع یک رویداد خبر می‌دهد. وقتی یک حجم مشکوک اتفاق می‌افتد، دو حالت پیش می‌آید. یا قیمت سهم از آن زمان به بعد روند صعودی خواهد داشت و یا این‌که با کاهش قیمت‌ها مواجه خواهیم شد.
در این مطلب روش‌هایی را معرفی و بیان کردیم که برای تشخیص و شناسایی رخ‌دادن یک حجم مشکوک به کار می‌روند. فعالان بازار با استفاده از این روش‌ها می‌توانند حجم مشکوک را تشخیص داده و نسبت به رویدادهای آینده، پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهند. در نتیجه بر اساس این پارامتر میتوان نسبت به معامله‌ی آن سهم، تصمیم‌گیری نمود.
برای دسترسی به سایر مقالات و محتواهای آموزشی وارد شوید.
