در سال‌های گذشته باتوجه‌به اینکه بازار سرمایه در بازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از رونق بی‌سابقه‌ای برخوردار شد افراد و مؤسسات مختلف برای کسب سود قصد ورود به بازار سرمایه را داشتند. به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور کلی در چند سال اخیر اقبال عمومی مردم نسبت به بازارهای مالی و ابزارهای مالی افزایش پیدا کرده است. طبیعتاً اولین اقدام برای فعالیت در این بازارها و استفاده از امکانات آن، ثبت‌نام و دریافت کد بورسی است. موضوع ثبت‌نام کردن در این بازار از آن دسته موضوعاتی است که می‌توان گفت این بازار را از سایر بازارهایی که افراد به هر دلیل و هدفی وارد آن می‌شوند متفاوت می‌نماید. فرایند ثبت‌نام در این بازار و فعالیت در آن شامل مراحل مختلفی است که در ادامه به طور کامل به تفسیر آن خواهیم پرداخت.
ثبت‌نام در بورس اوراق بهادار
همان‌طور که می‌دانیم در ایران در سال‌های گذشته یکی از بازارهایی که برای سرمایه‌گذاری مناسب بوده و همچنان نیز از جذابیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خاص خود برخوردار است بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار هست. شروع فعالیت در این بازار، به‌منظور استفاده از خدمات کارگزاریها به‌عنوان نهادهای واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای مستلزم ثبت‌نام و دریافت کد بورسی است. اما چیزی که مهم است این است که دیگر به‌مانند گذشته لازم نیست که افراد برای طی مراحل ثبت‌نام خود به‌صورت حضوری مراجعه نمایند. ثبت‌نام کردن در بورس شامل مراحل مختلفی است. ما این مراحل را در ابتدا به‌صورت موردی نام می‌بریم و در ادامه‌ی مطالب به طور جزئی به توضیح آنها خواهیم پرداخت. برای فعالیت در این بازار ابتدا لازم است که در سامانه سجام ثبت‌نام نماییم. پس از ثبت‌نام در این سامانه اقدام به دریافت کد بورسی می‌نماییم.
برای سرمایه‌گذاری در بورس چه به‌صورت یک شخص حقیقی و چه به‌صورت حقوقی که شامل افراد حقوقی و یا مؤسسات می‌شود. در ابتدا پس از ثبت‌نام در سامانه سجام نیاز است که به یک کارگزاری رسمی که مورد تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار تهران بوده مراجعه کرد تا کد بورسی یا کدی که به‌اصطلاح به آن کد معاملاتی نیز گفته می‌شود را دریافت نمود. این کد برای هر شخصی متفاوت است و شناسه‌ی اشخاص در بازار سرمایه است. این کد شامل حروف و عدد است. کد بورسی یکی از الزامات ورود به بورس و بازار سرمایه است. پس از طی‌کردن این مراحل نوبت به آغاز معاملات در این بازار میرسد. افراد و مؤسسات با طی‌کردن این مراحل اولین قدم در جهت فعالیت در بازار را برداشتند و با مهارت‌هایی که دررابطه‌با این بازار کسب نمودند شروع به خریدوفروش سهام می‌کنند.
سامانه‌ی سجام چیست؟
سامانه جامع اطلاعات مشتریان که به‌اختصار سامانه سجام نیز نامیده می‌شود، سامانه‌ای است که توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه‌ی وجوه راه‌اندازی شده است. هدف اصلی این سامانه، تسهیل دسترسی سرمایه‌گذاران به خدمات بازار سرمایه است.
کلیه‌ی سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی فعال در بازار سرمایه باید در این سامانه ثبت‌نام نمایند. به‌عبارت‌دیگر، هیچ شخص حقیقی و حقوقی نمی‌تواند بدون ثبت و تأیید اطلاعات در سجام خدماتی از قبیل خریدوفروش سهام و صدور و ابطال واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری را دریافت کند.
فرایند ثبت‌نام در سجام به چه صورت است؟
ثبت‌نام در سجام شامل دو مرحله است. مرحلهی اول ثبت‌نام در سایت سجام به آدرس Sejam.ir است. در مرحلهی دوم و پس از ثبت‌نام اینترنتی، نوبت به احراز هویت میرسد. در مرحلهی اول باید اطلاعاتی چون اطلاعات هویتی، فردی، شغلی و… را در این سامانه ثبت نمود. فرایند گام‌به‌گام ثبت‌نام در این سامانه را در مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای جداگانه با عنوان ثبت‌نام در سامانه سجام مطرح کردیم.
مرحلهی دوم در ثبت‌نام سجام احراز هویت است که افراد به دو صورت حضوری و غیرحضوری می‌توانند انجام دهند. در ابتدا احراز هویت غیرحضوری را توضیح می‌دهیم.
احراز هویت غیرحضوری به‌سادگی و از طریق تلفن همراه و یا مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت قابل انجام است. احراز هویت غیرحضوری طی چند مرحلهی بسیار ساده شامل واردکردن اطلاعاتی از جمله کد ۱۰ رقمی سجام، ارسال تصویر امضا و ارسال یک ویدئو، انجام می‌شود.
دریافت کد بورسی
بعد از تکمیل احراز هویت به شکل حضوری یا غیرحضوری، در مدت کوتاهی که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مدارک را تأیید کرد، کد بورسی شامل ۳ حرف اول نام خانوادگی و ۵ عدد تصادفی است که برای هر شخص منحصربه‌فرد صادر شده و به شماره همراه وی ارسال می‌شود. این کد همانند شماره‌ی ملی شما در تمامی فعالیت‌های مرتبط با بورس و اوراق بهادار است و با داشتن آن، دیگر نیازی به تأیید یا احراز هویت مجدد نیست.
ثبت‌نام در کارگزاری بورس
در حال حاضر ۱۰۸ کارگزاری در ایران فعالیت می‌کنند که به روش‌های مختلف می‌توان در این کارگزاریها ثبت‌نام کرد. ساده‌ترین راه برای افتتاح حساب در کارگزاری این است که به یکی از شعبه‌های آن کارگزاری مراجعه کرد و با راهنمایی کارمند کارگزاری فرم‌های مربوط به ثبت‌نام را تکمیل نمود. در مراجعه‌ی حضوری به شعبه‌ی کارگزاری هم باید اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی را همراه داشت.
بعضی از کارگزاریها هم این امکان را فراهم کرده‌اند که از طریق سایت اینترنتی‌شان ثبت‌نام اولیه را انجام داده و سپس برای تأیید هویت به یکی از شعبه‌های آن کارگزاری مراجعه کرد. اگر افراد تمایل داشته باشند که در یکی از کارگزاری‌هایی که زیرمجموعه‌ی یکی از بانک‌های کشور هستند ثبت‌نام نمایند، می‌توانند به یکی از شعبه‌های این بانک‌ها مراجعه کنند و در کارگزاری بانک‌ها ثبت‌نام نمایند.
در حال حاضر ۱۹ بانک کشور کارگزاری دارند. ثبت‌نام در کارگزاری بانک‌ها نیز معمولاً به این صورت است که باید یک حساب عادی یا یک حساب ویژه معاملات سهام در بانک موردنظر افتتاح کرده و فرم‌های مربوط به بورس را تکمیل نمایید. افراد از هرکدام از این روش‌ها که برای افتتاح حساب در یکی از کارگزاریها اقدام کرده باشند، معمولاً یک الی دو روز کاری پس از انجام مراحل ثبت‌نام، پیامکی حاوی نام کاربری و رمز عبور سامانه معاملات آنلاین کارگزاری را دریافت خواهند کرد.
پیشنهاد ویژه برای دریافت کد بورسی
پیشنهاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنیم برای دریافت کد بورسی، پس از انجام مراحل ثبت‌نام در سامانه سجام، به سایت کارگزاری دانایان به نشانی https://danayan.broker/ مراجعه کرده و پس از ثبت طی مراحل ثبت‌نام در این کارگزاری از امکان احراز هویت غیرحضوری نیز بهره ببرید.
جمع‌بندی پیرامون ثبت نام بورس
همان‌طور که در این مطلب اشاره کردیم، امروزه افراد و مؤسسات متعددی اقدام به حضور بازار سرمایه می‌کنند. حضور در این بازار مستلزم این است که کد معاملاتی دریافت کرده باشیم. ثبت‌نام کردن در این بازار از چندین مرحله تشکیل می‌شود. ابتدا باید در سجام ثبت‌نام کنیم و در ادامه یا به‌صورت حضوری و یا به‌صورت غیرحضوری احراز هویت نماییم. پس از طی‌کردن اولین مرحله و دریافت کد بورسی و یا همان کد معاملاتی نیاز است که در یکی از کارگزاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مورد تأیید سازمان بورس، ثبت‌نام نماییم. با ثبت‌نام در این کارگزاریها می‌توانیم فعالیت خود را در بازار سرمایه آغاز کنیم و با کسب مهارت و تجربه‌ی لازم به اهدافی که در هنگام ثبت‌نام در این بازار به آنها می‌اندیشیدیم، دست یابیم.
