سرمایهگذاری یکی از مفاهیم بااهمیت در بحث دانش مالی تلقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که کسب اطلاعات بیشتر در خصوص روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و اصول آن به کسب بازدهی بالاتر در سرمایهگذاری کمک شایانی خواهد کرد. برای سرمایهگذاری روش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و محل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلفی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان متصور بود که انتخاب بین روشهای سرمایهگذاری و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور محل سرمایهگذاری باتوجه‌به مقتضیات بازارها و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور مقتضیات زمانی، تأثیر مستقیمی بر میزان بازدهی احتمالی خواهد داشت. در این مقاله به تبیین روشهای سرمایهگذاری پرداخته و توضیحاتی پیرامون بازارهای مختلف برای سرمایهگذاری نیز ارائه خواهیم داد. اما پیش از آن لازم است با مفهوم سرمایهگذاری بیشتر آشنا شویم.
سرمایهگذاری چیست؟
برای سرمایهگذاری تعاریف مختلف و متعددی وجود دارد. در مفاهیم اقتصادی، سرمایهگذاری را تخصیص سرمایه یا منابع مالی افراد به سبد دارایی به‌منظور کسب منافع بیشتر در آینده معنا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. اما به زبان ساده، سرمایهگذاری به معنای خرید یک دارایی به‌منظور کسب سود در آینده است. ورود به یک کسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وکار یا فعالیت اقتصادی را نیز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان بهعنوان یک سرمایهگذاری در نظر گرفت. با این تفاسیر نحوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ورود به یک سرمایهگذاری اهمیت بالایی پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. روشهای سرمایهگذاری تبیین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی حالت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف ورود به هر یک از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است و این امر در کنار توجه به خصوصیات بازارهای مختلف، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به کسب بهینه‌ترین بازدهی ممکن در سرمایهگذاری کمک کند. در ادامه دررابطه با انواع روشهای سرمایهگذاری توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد.
چرا باید سرمایهگذاری کنیم؟
دلایل اهمیت سرمایهگذاری را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. انجام سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مولد در میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند سبب فراهم‌شدن زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی رشد و پیشرفت اقتصادی شود و در یک دیدگاه کلان مفید و مثمر ثمر واقع شود. البته این دیدگاه در این مقاله چندان مدنظر ما نیست. مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین دلیل برای سرمایهگذاری از نظر مزایایی که برای فرد به همراه خواهد داشت، مربوط به مفهومی به نام ارزش زمانی پول خواهد بود.
برای درک مفهوم ارزش زمانی پول، قدرت خرید یک میلیون تومان پول در دهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ۶۰ را با دهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ۹۰ مقایسه کنید. چنین مقایسه‌ای را در بازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کوتاه‌مدت نیز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان در نظر گرفت. ازآنجایی‌که کشور ما همواره نرخ تورم بالایی را تجربه کرده است. حفظ قدرت خرید پول در آن بسیار حائز اهمیت خواهد بود. یکی از ابزارهای بسیار سودمند و کمککننده برای حفظ قدرت خرید سرمایهگذاری است. افراد با استفاده از سرمایهگذاری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خود را در برابر تورم حفظ کنند و از کاهش ارزش آن جلوگیری کنند.
همچنین از سوی دیگر افراد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند با سرمایهگذاری و کسب بازدهی، از رفاه بالاتری در زمان آینده نیز برخوردار شوند و شرایط مطلوب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری را به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور مثال در زمان بازنشستگی و … برای خود رقم بزنند.
انواع روشهای سرمایهگذاری
کسب دانش مالی، داشتن مهارت تحلیلگری بازارها و از همه مهم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر در اختیار داشتن زمان مناسب برای اختصاص به امر رصد بازارها و تحلیل آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از موضوعاتی است که ممکن است در توان هر فردی نباشد، اما وی همچنان مشتاق به امر سرمایهگذاری به‌منظور کسب بازدهی باشد. در چنین شرایطی سرمایهگذاری غیرمستقیم موضوعیت پیدا خواهد کرد. سرمایهگذاری غیرمستقیم روشی است که طی آن افرادی که دانش کافی یا وقت لازم برای تحلیل بازارهای مختلف و سرمایهگذاری در آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را ندارند، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به‌واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی نهادهای مالی مختلف به سرمایهگذاری در بازار مدنظرشان بپردازند.
سرمایهگذاری غیرمستقیم در حالت استاندارد آن توسط نهادهایی مالی، مانند صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری و شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سبدگردان صورت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد. اما هر اقدام سرمایه‌گذارانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که توسط یک واسطه انجام شود و طی آن فرد سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خود را در اختیار شخص دیگری به‌منظور سرمایهگذاری قرار دهد، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند بهعنوان سرمایهگذاری غیرمستقیم محسوب شود. طبیعتاً در مقابل این روش، روش سرمایهگذاری مستقیم تعریف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود که طی آن تحلیل و بررسی و رصد بازارها و همچنین انجام فرایند معاملات در سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به عهده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خود شخص سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذار است. برای آشنایی بیشتر با نهادهایی نظیر صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری و سبدگردان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و تفاوت صندوق سرمایهگذاری و سبدگردان با یکدیگر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید به مقالات مرتبط در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
بازارهای مختلف برای سرمایهگذاری
بازارهایی نظیر بازار مسکن، بازار طلا و سکه، بازار ارز، بازار سهام و بازار پول از عمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی محل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی بودند که در ایران همواره موردتوجه برای سرمایهگذاری قرار داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. معمولاً سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف را از چهار جنبه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ریسک، بازدهی، نقدشوندگی و محدودیتهای ورود به بازار مورد ارزیابی قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند. هرکدام از این بازارها دارای مزایا و معایبی هستند که در ادامه در خصوص هر یک از آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها توضیحات مختصری را ارائه خواهیم کرد.
سرمایهگذاری در بازار مسکن
بازار مسکن از جمله بازارهایی است که در بازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بلندمدت، همواره بازدهی قابلتوجهی را برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران خود به ارمغان آورده است. نکته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی حائز اهمیت در خصوص بازار مسکن، حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی لازم برای ورود به این بازار است که ممکن است تأمین آن در توان عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی کثیری از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران نباشد. در چنین شرایطی سرمایهگذاری غیرمستقیم به‌وسیله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری، مشکل حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی لازم برای ورود به این بازار را تا حدودی مرتفع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. صندوق سرمایهگذاری زمین و ساختمان با ماهیت تأمین مالی و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور صندوق سرمایهگذاری املاک و مستغلات شرایطی را فراهم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند که افراد با هر میزان از سرمایه امکان سرمایهگذاری در این بازار را داشته باشند. بدین ترتیب هزینههای مبادلاتی نسبتاً بالا در این بازار نیز با بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری از صرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ناشی از مقیاس کاهش خواهد یافت. بدین ترتیب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان گفت سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار مسکن، از محدودیتهای ورود و دسترسی کمتری برخوردار است.
سرمایهگذاری در بازار طلا و سکه
بازار طلا و سکه نیز از جمله بازارهایی است که از دیرباز موردتوجه ایرانیان برای سرمایهگذاری بوده است. سرمایهگذاری مستقیم در این بازار حاوی هزینههای مبادلاتی قابلتوجهی از جمله هزینههای مالیات و هزینههای ساخت طلا به‌صورت زیورآلات است. همچنین سرمایهگذاری مستقیم در این بازار و نگهداری طلا به‌صورت فیزیکی خطراتی مانند سرقت یا خطر مفقودی را نیز به همراه خواهد داشت. سرمایهگذاری غیرمستقیم در بازار طلا و سکه، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند از طریق صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری طلا اتفاق بیفتد که بازدهی نسبتاً مشابهی با سکه خواهد داشت. سرمایهگذاری غیرمستقیم در طلا، با کاهش چشمگیر هزینههای مبادلاتی همراه خواهد بود و از این منظر سرمایهگذاری در این بازار را به گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای جذاب تبدیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص صندوق سرمایهگذاری طلا، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مربوطه در سایت آکادمی دانایان را مطالعه کنید.
سرمایهگذاری در ارز
همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر اشاره کردیم، در اولین قدم از سرمایهگذاری، حفظ قدرت خرید باتوجه به مفاهیمی نظیر ارزش زمانی پول موردتوجه است. پس از رسیدن به این هدف به دنبال کسب عوایدی مضاعف هستیم تا بتوانیم بازدهی بالاتر از نرخ تورم را تجربه کنیم. ازآنجایی‌که یکی از دلایل مهم تورم در ایران، افزایش نرخ ارز و بالارفتن هزینههای تولید یا به‌اصطلاح تورم ناشی از فشار هزینه است، در صورت سرمایهگذاری در بازار ارز در بهترین حالت و به‌شرط ورود و خروج به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌موقع توانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم ارزش سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مان را حفظ کنیم و در کسب عواید مضاعف موفق عمل‌نکرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم. به همین دلیل سرمایهگذاری در بازار ارز گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی چندان جذابی نیست مگر اینکه تحت قالب سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ارزی صورت بگیرد تا عوایدی بیشتر از تغییرات قیمت ارز به همراه داشته باشد. نوسان‌گیری از بازار ارز در بازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کوتاه‌مدت نیز از جمله روشهای سرمایهگذاری است که علاقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مندان خاص خود را دارد.
سرمایهگذاری در بازار سهام – روشهای سرمایهگذاری
سرمایهگذاری در بازار سهام از منظر فاکتورهایی نظیر حداقل سرمایه لازم، نقدشوندگی و بازده وضعیت نسبتاً مطلوبی را داراست و در یک بازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بلندمدت عواید مطلوبی را نصیب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران خودکرده است. در این بازار نیز امکان سرمایهگذاری به هر دو روش مستقیم و غیرمستقیم وجود داشته و افراد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند متناسب با شرایط خود، یکی از این دو روش را برای حضور در بازار انتخاب کنند. سرمایهگذاری مستقیم در این بازارها مستلزم دارابودن سطح مطلوبی از دانش مالی و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور مهارت تحلیلگری است که ممکن است در اختیار همه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی افراد نباشد. همچنین سرمایهگذاری غیرمستقیم در این بازار از طریق صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری سهامی صورت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد که برای کسب اطلاع بیشتر درباره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی آن، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید به مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری سهامی در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
سرمایهگذاری در بازار پول
منظور از سرمایهگذاری در بازار پول، همان سرمایهگذاری در قالب سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بانکی است. این نوع از سرمایهگذاری نیازی به سرمایه چندان بالایی ندارد و یک سرمایهگذاری بدون ریسک تلقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. اما به دلیل تفاوت بین نرخ بهره و میزان تورم در ایران، سرمایهگذاری از طریق سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بانکی چندان جذابیت ندارد. اگر نخواهیم سطح بالایی از ریسک را بپذیریم و درعین‌حال بازدهی بالاتری از سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بانکی را داشته باشیم، سرمایهگذاری در صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری درآمد ثابت (سرمایهگذاری به روش غیرمستقیم) گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی جذاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری خواهد بود.
سخن پایانی پیرامون روشهای سرمایهگذاری
در این مقاله در خصوص روشهای سرمایهگذاری و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور بازارهای مختلف برای سرمایهگذاری توضیحاتی ارائه دادیم. سرمایهگذاری به روش غیرمستقیم برای افرادی که فرصت و یا دانش سرمایهگذاری به‌صورت مستقیم را ندارند بسیار کمککننده خواهد بود. هرکدام از روشهای سرمایهگذاری مزایا و معایبی را به همراه دارند که باتوجه‌به شرایط افراد، انتخاب بهینه برای آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند متفاوت باشد. توصیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سرمایهگذاری به شکل غیرمستقیم را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان بهعنوان یک توصیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی فراگیر در نظر گرفت. البته سرمایهگذاری از طریق صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیز ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خاص خود را دارد که برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید به مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مزایا و معایب صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سرمایهگذاری در سایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
