امروزه بازار سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی کشورها از اصلی‌ترین بازارهای سرمایهگذاری خرد و کلان در تمام دنیا به شمار می‌رود. روزانه میلیون‌ها نفر در بازارهای بورس سراسر دنیا مشغول تبادلات هستند. سرمایهگذاری در این بازارها به دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد. سرمایه‌گذارانی که از دانش، سرمایه و زمان کافی برخوردارند خود به‌صورت مستقیم اقدام به خریدوفروش کرده و افرادی که از این فاکتورها برخوردار نیستند می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم اقدام به سرمایهگذاری پولشان نمایند.
از روش‌های سرمایهگذاری به‌صورت غیرمستقیم در بورس میتوان به استفاده از سبدگردانها یا استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری اشاره نمود. این دو روش دارای تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی با یکدیگر هستند که به آن در مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای با عنوان تفاوت سبدگردانی با صندوقهای سرمایهگذاری در سایت آکادمی دانایان اشاره کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم و در این مقاله به بحث سبدگردانی با سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی کم خواهیم پرداخت.
سبدگردانی چیست؟
منظور از سبدگردانی شیوه‌ای است که سرمایهگذار می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم اقدام به سرمایهگذاری اموالش نماید. در این روش شخص سرمایه‌اش را در اختیار یک شرکت سبدگردان دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار قرارداده و مدیریت آن را به شرکت می‌سپارد. شخصی که سبدگردانی را بر عهده می‌گیرد مسئول است تا کلیه فرایندهای خریدوفروش سهام با استفاده از آن پول را انجام داده و بنا به شرایط بازار بهترین تصمیم را اتخاذ کند. این شرکتها با توجه به ترجیحات ذهنی افراد و سطح ریسک پذیری آنها، سبدی از دارایی را برای آنان در نظر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرند و در طول زمان به بهینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابی آن و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور اعمال تغییرات لازم در ترکیب آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌پردازند.
حداقل میزان سرمایه جهت سبدگردانی
افرادی که به هر نحوی شرایط سرمایهگذاری به‌صورت مستقیم در بورس را ندارند یا می‌خواهند این کار توسط یک فرد دارای تخصص و تجربه بالا انجام گیرد، می‌توانند از طریق روش کم‌ریسک سبدگردانی با یک شرکت سبدگردانی که دارای مجوز و تأیید سازمان بورس و اوراق بهادار کشور است، همکاری نمایند. در روش سبدگردانی، شرکت سبدگردان با بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری از افراد مجرب و با تجربه در زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی سرمایهگذاری، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی افراد مختلف را جذب کرده و با استفاده از آنها اقدام به سرمایهگذاری و تشکیل سبدی از دارایی برای فرد سرمایهگذار با توجه به ترجیحات ذهنی او و همین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور میزان ریسکپذیری او میکند. هر شرکتی که مجوز سبدگردانی دریافت کرده، دارای چهارچوب و قوانینی مختص به خود است و هنگامی‌که سرمایهگذار با شرکت قرارداد می‌بندد وظیفه دارد این قوانین و چهارچوب را رعایت کند که یکی از مهم‌ترین آنها حداقل مبلغ سرمایهگذاری جهت بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌مندی از خدمات سبدگردانی است.
یکی از وجوه تمایز بین شرکتهای سبدگردانی و صندوقهای سرمایهگذاری در سرمایهگذاری غیرمستقیم، مسئله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی لازم است. به این موضوع مفصلا در مقاله‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی تفاوت سبدگردانی با صندوقهای سرمایهگذاری اشاره کردیم. برای سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری، حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی لازم برابر با یک واحد از صندوقهای سرمایهگذاری است. در حالیکه این میزان برای شرکتهای سبدگردان معمولا ارقام قابل توجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری است.
آیا بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری از سبدگردانی با سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی کم انتخاب معقولی است؟
همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر اشاره کردیم در سرمایهگذاری غیرمستقیم دو روش بهره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری از صندوقهای سرمایه-گذاری و سبدگردانها وجود دارند که یکی از وجوه تمایز آنها میزان حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی لازم برای سرمایهگذاری در هر روش است. از آنجایی که شرکتهای سبدگردان، به سرمایهگذاران مختلف، خدمات منحصر به فردی را ارائه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند برخی از هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آنها بالاتر است. به طور مثال در سبد گردان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها میزان ریسکپذیری تمامی افرادی که قصد سرمایهگذاری غیرمستقیم دارند باید سنجیده شود و سبد دارایی با توجه به موارد مختلفی نظیر سن، میزان تحصیلات، درآمد و … سنجیده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. تمامی این عوامل بر میزان هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که برای ارائه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی خدمات صرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود اثرگذار است.
این عوامل سبب میشوند تا شرکتهای سبدگردان رسمی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی کمتر از ۲ الی ۳ میلیارد تومان را نپذیرند. در چنین شرایطی افراد دارای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کمتر اگر قصد سرمایهگذاری غیرمستقیم از طریق سبدگردانیها را داشته باشند ناچارند تا وجوه خود را به شرکتهای غیررسمی و یا اشخاصی که چنین کاری را انجام میدهند بسپارند. طبیعتا در چنین شرایطی ریسک سرمایهگذاری به دلیل غیررسمی بودن تعهدها بالاتر خواهد رفت و به همین علت توصیه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنیم تا دارندگان وجوه خرد برای سرمایهگذاری غیرمستقیم از صندوقهای سرمایهگذاری استفاده کنند.
رابطه سبدگردانی با سرمایه کم و ریسکپذیری
سبد گردانی با سرمایه کم را میتوان باتوجه‌به میزان ریسکپذیری سرمایهگذار به سه مدل تقسیم‌بندی کرد که شامل سبد گردانی با ریسک پایین، با ریسک متوسط و با ریسک بالا است. کارشناسان دارای تبحر می‌توانند باتوجه به رصدهایی که از بازار دارند و با دقت به ریسک موردنظر اقدام به معامله نمایند و سود مدنظر را کسب کنند.
• سبدگردانی با سرمایه کم با ریسک پایین
افرادی که به نحوی توانایی پذیرش یا انجام معاملات با ریسک‌های بالا را ندارند یا می‌خواهند از حداقل سرمایه ارزشمند زندگی‌شان محافظت بیشتری نمایند می‌توانند سودی با حاشیه سود بیشتر از سود حساب‌های بانکی توسط سبدگردانیها دریافت کنند. در این روش ریسک معاملات به کمترین میزان ممکن کاهش‌یافته و سبدگردانی عموماً اقدام به خرید اوراق با سود تضمینی برای شخص میکند. باتوجه به میزان ریسکی که در این روش متحمل می‌شوید می‌توانید سودی بیشتر از سود بانکی اما نه به‌اندازه سود حاصل از ریسک‌های بالاتر کسب کنید.
• سبدگردانی با سرمایه کم با ریسک متوسط
افرادی که از لحاظ روانی و مالی توانایی تقبل ریسک‌های متوسط و قابل‌قبول را دارند با قرارداد سبد گردانی اجازه سرمایهگذاری توامان در خریدوفروش سهام و نیز معاملات اوراق را به شرکت سبدگردانی میدهند و متخصصان شرکت باتوجه‌به ریسکی که فرد قبول کرده است اقدام به یک سرمایهگذاری معقول و کنترل شده می‌نمایند. افرادی که این ریسک را متقبل میشوند نسبت به افرادی که خواستار ریسک پایین هستند، حاشیه سود بالاتری دریافت خواهند کرد.
• سبدگردانی با سرمایه کم با ریسک بالا
بالاترین سود در بین سرمایهگذاران بازارهای مالی به کسانی اختصاص می‌یابد که حاضر به تقبل ریسک‌های بالاتری هستند. شرکتهای سبدگردانی برای افرادی که ریسک‌های بالا را می‌پذیرند اقدام به معاملات دارای ریسک بالاتر نموده و وزن سهام در سبد سرمایهگذاری این افراد بیشتر است. باتوجه‌به اینکه ریسک این سرمایهگذاری بالاتر از روش‌های قبلی است، معمولاً افزایش درآمد و کسب سود از این روش نسبت به حالات قبلی بیشتر خواهد بود چراکه اساسا ریسک و بازدهی در راستای یکدیگرند و در صورت پذیرش ریسک بالاتر، میتوان بازدهی بالاتری را نیز تجربه کرد.
سخن پایانی
امروزه افرادی که از وقت یا تخصص کافی برای سرمایهگذاری مستقیم برخوردار نیستند، می‌توانند به شرکتهای سبدگردانی یا صندوقهای سرمایهگذاری مراجعه کرده و اقدام به سرمایهگذاری پولشان به‌صورت غیرمستقیم نمایند. برای افرادی که از سرمایه نسبتاً کمی برخوردارند یا می‌خواهند تنها قسمتی از سرمایه خود را وارد معاملات نمایند انتخاب صندوقهای سرمایهگذاری، گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی مناسب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری برای آنها است چراکه سرمایهگذاری از طریق شرکتهای سبدگردانی رسمی غالبا نیاز به حداقل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بالایی دارد که ممکن است در توان برخی از افراد نباشد. سرمایهگذاری از طریق اشخاص و یا شرکتهای غیررسمی نیز ریسک به شدت بالایی را به همراه دارد.
