ین اندیکاتورها مجموعه‌ای از فرمول‌های ریاضی که جهت هدف خاصی تهیه شده و به‌صورت اشکال هندسی، نمودار، اعداد و… به نمایش در می‌آیند. داده‌های این فرمول‌ها از داده‌های موجود برای قیمت یا حجم معاملاتی سهم به‌دست‌آمده و پس از انجام این محاسبات موارد مورد نظر تحلیلگر ارائه می‌گردد
اندیکاتور و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال
تمامی معامله‌گرانی که مشغول تحلیل بازارهای مالی هستند از اهمیت و کاربردهای اندیکاتورها آگاه‌اند و می‌دانند که استفاده از این اندیکاتورها کمک شایانی به کم‌شدن ریسک معاملات و افزایش درصد موفقیت معاملاتشان می‌گردد. اندیکاتورها مجموعه‌ای هدف‌مند شده از فرمول‌ها و روابط ریاضی هستند که با قالب‌هایی همچون اعداد، نمودارها و… مفاهیم خاصی را به ما انتقال می‌دهند. اندیکاتورها و اسیلاتورها از انواع مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام از آن‌ها برای هدفی خاص طراحی شده و بسیاری از آن‌ها در طول سال‌ها چندین بار به‌روزرسانی شده‌اند. تحلیل‌گران به‌خوبی آگاه‌اند که بهتر است از چندین روش تحلیل به‌صورت هم‌زمان و در کنار یکدیگر استفاده کنند و اندیکاتورها گزینه خوبی برای ترکیب با ابزارهای دیگر هستند. در این مقاله به بررسی انواع اندیکاتور و اسیلاتور و تفاوت‌های آن‌ها از یکدیگر خواهیم پرداخت.
اندیکاتور چیست؟
اندیکاتورها مجموعه‌ای از فرمول‌های ریاضی که جهت هدف خاصی تهیه شده و به‌صورت اشکال هندسی، نمودار، اعداد و… به نمایش درمی‌آیند. داده‌های این فرمول‌ها از داده‌های موجود برای قیمت یا حجم معاملاتی سهم به‌دست‌آمده و پس از انجام این محاسبات موارد مورد نظر تحلیلگر ارائه می‌گردد. به‌عنوان‌مثال ممکن است نمودار جدیدی در کنار نمودار قیمت اصلی سهم نمایش داده شود یا اشکال هندسی روی آن به‌نمایش درآمده و آن را تکمیل نماید. حجم معاملات و قیمت و زمان سه فاکتور اصلی اندیکاتورها هستند. در نظر داشته باشید که هر اندیکاتور نشانگر موارد به خصوصی بوده و باید آن‌ها را جهت استفاده صحیح به‌خوبی بشناسیم. این به آن معنا نیست که باید تمام روابط ریاضی پشت آن‌ها را درک کنیم و تنها با شناخت نسبی با سازوکار اندیکاتورها و کاربرد اطلاعاتی که ارائه می‌دهند می‌توان از آن‌ها برای تحلیل سهم استفاده نمود.
کاربردهای اندیکاتورها چیست؟
اندیکاتور در فارسی شاخص یا نشانگر معنا شده است و از همین لغت می‌توان استنباط کرد که هدف ساخت اندیکاتورها، اندازه‌گیری و نشان‌دادن فاکتور خاصی راجع به سهام است که با استفاده از آن رفتار قیمت سهم را تحلیل خواهند کرد. هر اندیکاتور می‌تواند جهت بررسی هدف یا اهداف خاصی طراحی شده باشد. اندیکاتورها دقت‌های متفاوتی دارند و برخی به بررسی روندها و برخی به بررسی حجم یا نوسانات می‌پردازند که در ادامه به بررسی این موارد خواهیم پرداخت.
جهت آشنایی با انواع نمودار در تحلیل تکنیکال وارد شوید.
انواع اندیکاتورها کدام‌اند؟
دسته‌بندی‌های مختلفی را می‌توان برای اندیکاتورها تعیین نمود که یکی از بهترین آن‌ها تقسیم‌بندی سه‌تایی آن به اندیکاتورهای روند نما، اندیکاتورهای نوسان‌نما یا اسیلاتورها و اندیکاتورهای حجمی است.
اندیکاتورهای روند نما Trend indicators
یکی از مواردی که در تحلیل تکنیکال بسیار حائز اهمیت است، روند قیمت سهم است. روند قیمت سهام می‌تواند صعودی، نزولی یا خنثی باشد. روش‌های گوناگونی جهت تشخیص و بررسی روندها مورداستفاده قرار می‌گیرند. اما یکی از کاربردی‌ترین آن‌ها استفاده از اندیکاتورهایی است که روند، جهت و قدرت آن را به معامله‌گر نشان می‌دهند. از جمله کاربردی‌ترین اندیکاتورهای روند نما می‌توان به اندیکاتورهای میانگین متحرک، ایچیموکو و بولینگر باند اشاره کرد. در ادامه توضیحات مختصری در خصوص اندیکاتور میانگین متحرک ارائه خواهیم کرد. برای کسب اطلاع بیشتر در خصوص سایر اندیکاتورها میتوانید به مقاله‌ی مربوط به هر اندیکاتور در وبسایت آکادمی دانایان مراجعه کنید.
اندیکاتور میانگین متحرک
میانگین متحرک‌ها را می‌توان به دو گروه میانگین متحرک‌های ساده و نمایی تقسیم نمود. این اندیکاتورها یکی از معروفترین اندیکاتورهای مورداستفاده جهت تشخیص روند سهم به شمار می‌روند. اساس کار این اندیکاتور همان‌طور که از نامش پیداست، استفاده از میانگین یک دوره زمانی و رسم نمودار آن کنار نمودار قیمت‌ها است. در میانگین متحرک ساده قیمت‌های بازه زمانی مورد نظر وزن برابری در محاسبه میانگین دارند. ولی در میانگین متحرک نمایی به قیمت روزهای اخیر وزن بیشتری نسبت به‌روزهای قبلی در محاسبه میانگین داده می‌شود.
اندیکاتورهای نوسان‌نما یا اسیلاتورها Oscillators
دومین گروه مورد بررسی اندیکاتورهای نوسان‌نما یا همان اسیلاتورها هستند که شاید بتوان از آن‌ها به‌عنوان پرکاربردترین و معروفترین اندیکاتورها نام برد. این اندیکاتورها در شناسایی و پیش‌بینی نقاط مناسب ورود و خروج مورد استفاده قرار می‌گیرند. از روش‌های مختلفی در تحلیل تکنیکال می‌توان سیگنال‌های خریدوفروش دریافت کرد. ترکیب این روش‌ها با سیگنال‌های خریدوفروش اسیلاتورها موقعیت‌های خریدوفروش دقیقی برای شما به ارمغان خواهد آورد. در اغلب اسیلاتورها شاهد یک شاخص نوسان‌نما هستیم که میان اعداد خاصی در نوسان بوده و موقعیت قرارگیری نمودار شاخص در مابین این مقادیر، معانی متفاوتی را رقم خواهد زد. از معروفترین و مورداستفاده‌ترین اسیلاتورها می‌توان اندیکاتورهای آر اس ای RSI و نیز مکدی MACD اشاره نمود.
تفاوت‌های اندیکاتور و اسیلاتورها چیست؟
احتمالاً شنیده‌اید که به اسیلاتورهایی همچون RSI ، اندیکاتور RSI نیز گفته می‌شود. اما بهتر است تفاوت‌های اصلی اندیکاتورها و اسیلاتورها را بدانیم. اولین تفاوت آن‌ها نحوه نمایش جداگانه اندیکاتورها و اسیلاتورهاست. اندیکاتورها به‌صورت یک نمودار، خط، ابر یا شکل به خود نمودار قیمت سهم اضافه می‌شوند درحالی‌که اسیلاتورها در جدول یا پنجره جداگانه‌ای کنار یا پایین نمودار اصلی نمایش داده می‌شوند. همچنین اسیلاتورها برای تشخیص و تعیین واگرایی‌ها گزینه بسیار مناسبی هستند درحالی‌که این امکان در اندیکاتورها وجود ندارد. یکی دیگر از تفاوت‌های بارز اندیکاتورها و اسیلاتورها نیز در سطوح اشباع خرید یا فروش اسیلاتورها است که مناطق مناسبی برای ورود یا خروج از معاملات هستند.
اندیکاتور RSI
اندیکاتور آراس‌آی یا شاخص قدرت نسبی یکی از قدیمی و معروفترین اسیلاتورهای مورد استفاده در تحلیل بازارهای مالی است. حتی در بورس تهران هم استفاده زیادی از این اندیکاتور می‌شود. این اندیکاتور در بازه‌ای ما بین صفر تا صد در حال نوسان بوده و نشان‌دهنده‌ی نسبت قدرت خریداران و فروشندگان است. عموماً تنظیمات این اندیکاتور در بازارهای ۲۴ ساعته به‌صورت ۱۴ روزه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دو ناحیه در این اندیکاتور به‌عنوان نواحی اشباع خرید و اشباع فروش در نظر گرفته شده و ورود به این نواحی نشان‌دهنده‌ی قدرت بالای خریداران یا فروشندگان خواهد بود. از این اندیکاتور در تشخیص واگرایی‌ها نیز استفاده زیادی می‌گردد.
اندیکاتور مکدی MACD
این اندیکاتور که خلاصه‌شدهی Moving Average Convergence Divergence است از دو عبارت همگرایی و واگرایی و همچنین عبارت میانگین متحرک تشکیل شده و سه میانگین متحرک اجزای آن را شامل می‌شوند. این سه میانگین متحرک به تشخیص قدرت، جهت و شتاب روندهای سهم کمک شایانی می‌کنند. قبلاً این اندیکاتور و اجزای آن را به طور کامل معرفی کرده‌ایم و می‌دانیم که همچون اندیکاتور RSI ، مکدی نیز در تشخیص و شناسایی واگرایی‌ها بسیار پرکاربرد خواهد بود.
اندیکاتورهای حجمی Volume Indicators
اندیکاتورهای حجمی بر سومین فاکتور اصلی اشاره شده در این مقاله، یعنی حجم معاملات بنا شده‌اند. نکات بسیار زیادی در حجم معاملات نهفته است و معامله‌گران موفق به‌خوبی از این نشانه‌های موجود در حجم‌ها استفاده می‌کنند. جریان پول‌های وارد و خارج شده از سهم‌ها به کمک اندیکاتورهای حجمی همچون OBV قابل‌رصد خواهد بود.
دسته‌بندی زمانی اندیکاتورها
اندیکاتورها را می‌توان بر اساس زمان فرایند آن‌ها به دو نوع اندیکاتورهای پیشرو و اندیکاتورهای پس‌رو تقسیم‌بندی نمود.
اندیکاتورهای پیشرو یا Leading indicators اندیکاتورهایی هستند که به کمک آن‌ها می‌توان رفتار آینده سهم را پیش‌بینی و بررسی نمود. یعنی با استفاده از این اندیکاتورها پیش‌بینی می‌کنیم که قیمت سهام در آینده به چه صورت رفتار خواهد کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به اندیکاتور استوکستیک اشاره نمود. این در حالی است که اندیکاتورهای پس رو یا Lagging Indicators عقب‌تر از نمودار سهام در حال حرکت بوده و بیشتر تغییر روند بازار را هدف قرار داده‌اند. هر دوی اندیکاتورهای پیشرو و پس رو در ترکیب با روش‌های دیگر تحلیل تکنیکال است که معانی دقیق و کم ریسکی را رقم می‌زنند و استفاده هیچ‌کدام از روش‌های تحلیلی به‌تنهایی توصیه نمی‌شود.
جمع‌بندی اندیکاتورها
در این مقاله به معرفی، بررسی کاربرد و انواع اندیکاتورها پرداخته و تفاوت‌های اندیکاتورها و اسیلاتورها را از یکدیگر شرح دادیم. اندیکاتورها جزء جدایی‌ناپذیر تحلیل تکنیکال بوده و ترکیب آن‌ها با روش‌های دیگر تحلیل تکنیکال مدت‌هاست به سرمایه‌گذارانی که قصد تحلیل آینده سهامشان را دارند کمک می‌کند. همچنین اندیکاتورها فرمول‌های ریاضی بهینه شده‌ای هستند که جهت بررسی اهداف خاصی طراحی شده و در اختیار معامله‌گران قرار گرفته‌اند تا با اعمال آن‌ها روی سهام موردنظر به کشف موقعیت‌های احتمالی خرید یا فروش و همچنین اطلاعات مورد نیاز بپردازید. اندیکاتورها دارای انواع مختلفی هستند که شناخت آن‌ها برای داشتن تحلیل دقیق و موفق ضروری است.
